Sau 7 tháng, khoản chi tiêu lên tới 220 triệu USD dành cho những ứng cử viên “chính thống” của đảng Cộng hòa đã dẫn tới một cuộc bỏ phiếu sơ bộ với thế thượng phong thuộc về tỷ phú Donald J. Trump và thượng nghị sĩ Ted Cruz – hai ứng cử viên mà phần lớn nhà tài trợ hàng đầu của phe Cộng hòa không ưa, New York Times nhận định.
Giờ đây, khi hai đảng tiến tới giai đoạn then chốt và tốn kém của chiến dịch vận động tranh cử, hai ứng cử viên “nổi loạn” từng giành thắng lợi ở ba cuộc bỏ phiếu sơ bộ đầu tiên, dường như đang có vị thế thuận lợi về tài chính để cạnh tranh tại 12 bang sẽ tổ chức bầu cử sơ bộ vào ngày 1/3, các báo cáo của Ủy ban Bầu cử Liên bang hôm 20/2 cho hay.
 |
| Thượng nghị sĩ Ted Cruz vận động tranh cử tại thành phố Pahrump, bang Nevada, Mỹ hôm 21/2. Ảnh: AP |
Người rủng rỉnh, kẻ thiếu tiền
Cruz là ứng cử viên có thực lực tài chính mạnh nhất trong cuộc đua trong đảng Cộng hòa. Từ đầu tháng 2 tới nay, ông quyên góp được 13,6 triệu USD. Tỷ phú Trump nhận hàng triệu USD từ những người ủng hộ và cũng tự đầu tư cho chiến dịch của ông vài triệu USD nữa. Trong tháng 1, ông nhận 5 triệu USD, trong khi chi 11,5 triệu USD.
Kết quả hiện nay là cú tát vào mặt những nhà tài trợ trung thành với đảng Cộng hòa. Họ rót những khoản tiền khổng lồ vào cuộc đua từ mùa xuân và mùa hè năm ngoái với hy vọng họ sẽ có một ứng cử viên có ảnh hưởng trên cả nước, cơ cơ hội thu hút thêm sự ủng hộ của cử tri gốc Mỹ Latinh và cử tri da màu (gốc Á và gốc Phi).
Những ứng cử viên nhận tiền từ các nhà tài trợ hào phóng nhất đã “đốt” phần lớn tiền mà họ quyên góp năm ngoái và quỹ của họ hầu như trống rỗng hồi đầu tháng 2. Thống đốc John Kasich của bang Ohio và Thượng nghị sĩ Marco Rubio của bang Florida có tổng cộng dưới 7 triệu USD tiền mặt.
Jeb Bush, chính trị gia bước vào cuộc đua từ mùa hè năm ngoái với số tiền lớn hơn mọi ứng cử viên Cộng hòa khác cộng lại, rút khỏi chiến dịch tranh cử hôm 20/2 với vỏn vẹn 2,9 triệu USD trong ngân hàng và vị trí thứ tư trong cuộc bầu cử sơ bộ tại bang South Carolina, nơi có truyền thống ủng hộ gia tộc Bush.
 |
| Việc Donald Trump giành ưu thế trong những cuộc bầu cử sơ bộ đầu tiên là cơn ác mộng đối với những nhà tài trợ của đảng Cộng hòa. Ảnh: AP |
Sai lầm của các ứng cử viên chính thống
Phần lớn tiền của các nhà tài trợ phục vụ việc quảng bá hình ảnh những ứng cử viên mà họ thích. Dữ liệu từ Ủy ban Bầu cử Liên bang cho thấy những nhóm ủng hộ Jeb Bush, Marco Rubio, John Kasich và Thống đốc Chris Christie của bang New Jersey dành gần ba phần tư tiền vào việc sản xuất những video công kích các ứng cử viên Cộng hòa khác, nhưng không động tới Trump hay Cruz.
“Đảng Cộng hòa đang tự lừa dối chính họ. Về bản chất, cuộc bầu cử này là sự chối bỏ chương trình kinh tế toàn cầu và những chính sách nhập cư thất bại của họ. Hàng triệu người muốn Cộng hòa đi theo hướng dân túy hơn”, Laura Ingraham, một người dẫn chương trình đồng thời cũng là nhà hoạt động chính trị theo đường lối bảo thủ, phát biểu.
Trong vài tuần tới, những nhà tài trợ cho đảng Cộng hòa bắt đầu phối hợp với nhau một cách bài bản hơn để hất Trump ra khỏi cuộc đua. Thống đốc John Kasich chỉ còn 1,4 triệu USD tới thời điểm cuối tháng 1, nghĩa là gần cạn kiệt quỹ theo tiêu chuẩn của những chiến dịch vận động tranh cử hiện đại.
 |
| Ông Bernie Sanders là đối thủ xứng tầm của cựu ngoại trưởng Hillary Clinton trong cuộc đua bên phía đảng Dân chủ. Ảnh: CNBC |
Sự khác biệt giữa những ứng cử viên “truyền thống” và “phá cách” cũng biểu hiện phần nào bên phía đảng Dân chủ. Thượng nghị sĩ Bernie Sanders của bang Vermont đã quyên góp nhiều hơn cựu ngoại trưởng Hillary Clinton khoảng 6,5 triệu USD trong tháng 1. Đây là tháng đầu tiên Sanders vượt Clinton về tiền. Phần lớn khoản tiền mà ông nhận có giá trị nhỏ.
Song Sanders đã phải chi rất nhiều tiền để giành thắng lợi ở bang New Hampshire và tranh đua sít sao với bà Clinton ở bang Iowa. Các báo cáo hôm 20/2 cho thấy ông chi 35 triệu USD trong tháng 1.
Cả Kasich và Rubio đều đang hy vọng họ có thể tận dụng quyết định bỏ cuộc của Jeb Bush, bởi những nhà tài trợ cho Bush có thể quay sang ủng hộ họ. Chiến dịch của Kasich và Rubio phụ thuộc vào những nhà tài trợ lớn. Tổng số nhà tài trợ quyên góp từ 200 USD trở xuống chỉ chiếm 17% quỹ của Kasich và 19% quỹ của Rubio trong tháng 1.
