Mặc dù các nhà khoa học cho rằng khả năng cao đại dịch có nguồn gốc tự nhiên và virus lây từ động vật sang người, Tổng thống Trump ngày 30/4 tuyên bố ông đã thấy bằng chứng ủng hộ giả thuyết rằng virus có nguồn gốc từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, Trung Quốc.
Ông cũng nói “Mỹ đang tìm hiểu virus thoát ra ngoài như thế nào”.
“Chuyện xảy ra thật khủng khiếp, cho dù họ đã phạm sai lầm hay nó bắt đầu như một sai lầm hay họ phạm một lỗi khác hay có người cố ý làm điều này”, ông Trump nói.
 |
Tổng thống Donald Trump trả lời các câu hỏi của các phóng viên trong một sự kiện về bảo vệ người cao niên trong Phòng phía Đông của Nhà Trắng ngày 30/4. Ảnh: AP. |
Cộng đồng tình báo Mỹ (IC) tuyên bố đồng tình với “niềm tin rộng rãi trong giới khoa học rằng virus Covid-19 không do con người tạo ra hoặc biến đổi gene”.
“IC sẽ tiếp tục kiểm tra thông tin mới và tin tình báo để xác định xem liệu nguồn gốc virus là do tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh hay là kết quả của một vụ tai nạn tại phòng thí nghiệm ở Vũ Hán”, IC tuyên bố.
Liên tục công kích Trung Quốc
Những ngày gần đây, chính quyền ông Trump đã dùng giọng điệu nặng nề hơn với Trung Quốc. Họ liên tục cáo buộc Trung Quốc không hành động đủ nhanh để cảnh báo về sự dịch bệnh hoặc ngăn chặn sự lây lan của virus corona.
Các quan chức Mỹ cũng nói rằng chính phủ Trung Quốc “phải trả giá” cho công tác xử lý dịch của họ.
 |
| Người bán hàng đeo khẩu trang để ngăn chặn virus lây lan trong khi họ chờ khách hàng ở lối vào một nhà hàng ở Bắc Kinh vào ngày 28/4. Ảnh: AP. |
Đây cũng là thời điểm chính quyền ông Trump tiếp tục bị chỉ trích về phản ứng ban đầu với đại dịch quá chậm và quá ít ỏi.
Sáng 30/4, trước khi ông Trump đưa ra những bình luận trên, chính phủ Trung Quốc nói rằng bất kỳ tuyên bố nào về việc virus corona thoát ra từ phòng thí nghiệm đều là “vô căn cứ và hoàn toàn bịa đặt”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói giám đốc của Viện Virus học Vũ Hán (WIV), ông Yuan Zhiming, đã cho biết rằng phòng thí nghiệm thực hiện nghiêm ngặt các quy trình an toàn sinh học và không làm phát tán bất kỳ mầm bệnh nào.
“Tôi muốn chỉ ra một lần nữa rằng nguồn gốc của virus là một vấn đề khoa học phức tạp và nó cần được nghiên cứu bởi các nhà khoa học và các chuyên gia”, ông Cảnh nói.
Ông cũng chỉ trích những người ở Mỹ nói rằng Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về đại dịch Covid-19. Ông Cảnh nói rằng họ nên dành thời gian “để kiểm soát dịch bệnh tại nhà tốt hơn”.
Tại Nhà Trắng, ông Trump liên tục đổ lỗi cho Trung Quốc trong việc xử lý ổ dịch. Ông Trump chỉ trích Trung Quốc hạn chế di chuyển trong nước để làm chậm việc virus lây lan nhưng không hạn chế di chuyển quốc tế để ngăn virus lan ra nước ngoài.
“Chắc chắn virus có thể đã bị ngăn lại”, ông Trump nói ở Nhà Trắng. “Họ không ngăn nó vì không có năng lực hoặc họ đã để nó lan rộng”.
“Virus thoát ra ngoài và họ đáng lẽ có thể ngăn nó”, ông Trump nói.
'Mỹ và Trung Quốc đều sẽ liên quan'
Nhiều nhà khoa học cho biết virus corona xuất hiện tự nhiên ở loài dơi. Mặc dù vậy, nhiều người khác đổ lỗi cho một phòng thí nghiệm trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc. Nơi này đã thực hiện các nghiên cứu truy tìm nguồn gốc của virus SARS, tìm ra virus trên dơi mới và cách chúng truyền sang người.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng thúc ép Trung Quốc cho tiếp cận phòng thí nghiệm này để điều tra.
“Chúng ta biết WIV (Viện Virus Vũ Hán) chỉ cách chợ hải sản vài km”, ông Pompeo nói cách đây hai tuần. WIV nằm cách chợ hải sản được xem là nơi bắt đầu dịch bệnh 13 km.
Các quan chức Mỹ nói rằng Đại sứ quán Mỹ ở Bắc Kinh đã nêu lên lo ngại về các vấn đề an toàn tại phòng thí nghiệm ở Vũ Hán năm 2018. Tuy nhiên, hai năm sau đó, họ vẫn chưa tìm thấy bất kỳ bằng chứng cho thấy virus bắt nguồn từ đó.
 |
| Tổng thống Donald Trump phát biểu trong cuộc họp về Covid-19 với thống đốc bang New Jersey Phil Murphy trong phòng Bầu dục của Nhà Trắng ngày 30/4. Ảnh: AP. |
Các nhà khoa học nghiên cứu virus trong nhiều tháng qua đã nói rõ họ tin virus không do con người tạo ra.
Ban đầu, chợ bán động vật sống ở Vũ Hán, nơi xuất hiện các ca nhiễm đầu tiên vào tháng 12, là nơi được chú ý. Tuy nhiên, người đầu tiên mắc bệnh không có mối liên hệ nào với ngôi chợ này.
Ông Kristian Andersen, người nghiên cứu virus tại Scripps Research ở La Jolla, California, nói khả năng virus thoát ra từ phòng thí nghiệm Vũ Hán là “một phần triệu”, nhỏ hơn nhiều so với khả năng nó xuất hiện trong tự nhiên.
Chuyên gia về virus David O’Connor của Đại học Wisconsin-Madison cho biết ông nghĩ rằng chúng ta vẫn biết quá ít về virus để loại trừ bất kỳ nguồn gốc nào, ngoại trừ việc virus do con người tạo ra.
“Tìm ra nguồn gốc của virus là quan trọng vì đó có thể là nơi chứa virus gây ra đại dịch tiếp theo”, ông O’Connor nói.
Mỹ đã tài trợ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán cho nghiên cứu về virus corona, ông Michael Morell, Phó giám đốc của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), cho biết hôm 30/4.
Ông nói rằng bức điện ngoại giao cho thấy các quan chức Mỹ đã lo ngại về quy trình an toàn tại phòng thí nghiệm đó trong nhiều năm qua.
“Nếu virus thoát ra từ phòng thí nghiệm Trung Quốc, điều này không chỉ phản ánh tiêu cực về Trung Quốc mà còn cả Mỹ vì đã tài trợ nghiên cứu cho một phòng thí nghiệm có vấn đề an toàn”, ông Morell nói trong một diễn đàn trực tuyến do Trung tâm nghiên cứu tình báo, chính sách và an ninh quốc tế Michael V. Hayden tổ chức.
“Vì vậy, nếu virus thật sự thoát khỏi phòng thí nghiệm, chúng ta sẽ cùng bị liên quan. Không những Trung Quốc mà Mỹ cũng vậy”, ông Morell nói.
