Ông Trump được lợi nhờ IRS 'ngủ quên trên tay lái'

Sở Thuế vụ Mỹ đã yêu cầu kiểm tra hồ sơ thuế hàng năm đối với cả người tiền nhiệm và người kế nhiệm của ông Trump sau khi họ nhậm chức, theo New York Times.

Thông tin trên được phát ngôn viên của ông Barack Obama đưa ra hôm 21/12. Điều đó đã nhấn mạnh câu hỏi về việc làm thế nào ông Trump thoát khỏi sự giám sát đó cho đến khi các đảng viên Dân chủ tại Hạ viện bắt đầu điều tra năm 2019.

Vào hôm 20/12, một ủy ban Hạ viện Mỹ tiết lộ IRS đã không kiểm toán ông Trump trong hai năm đầu tiên tại vị mặc dù có quy định bắt buộc phải xem xét các hồ sơ thuế cá nhân của tổng thống và phó tổng thống. Tuy nhiên, báo cáo không phản ánh việc đó là do lỗi của họ hay ông Trump được đối xử đặc biệt.

“Tôi thực sự sửng sốt. Điều này thật đáng lo ngại”, Nina Olson, nhà vận động về nộp thuế, nói.

“Ngủ quên trên tay lái”

Hồ sơ thuế của ông Trump đã được Ủy ban Tài chính và Thuế vụ Hạ viện Mỹ - do các thành viên đảng Dân chủ lãnh đạo - công bố vào hôm 20/12 sau quá trình đấu tranh pháp lý kéo dài nhiều năm.

Theo số liệu được Quốc hội công bố, trong năm 2020, cựu Tổng thống Trump không đóng thuế thu nhập sau khi khai báo rằng ông đang chịu khoản lỗ từ hoạt động kinh doanh.

Báo cáo của ủy ban này cho biết IRS bắt đầu cuộc kiểm toán đầu tiên đối với một trong những hồ sơ thuế của ông Trump, với tư cách là tổng thống vào tháng 4/2019. Điều đó diễn ra cùng thời điểm Hạ nghị sĩ Richard E. Neal, đảng viên Dân chủ và là chủ tịch ủy ban, đưa ra yêu cầu về vấn đề này.

IRS vẫn chưa hoàn thành cuộc kiểm toán đó, báo cáo cho biết thêm. Cơ quan này chỉ bắt đầu kiểm tra các hồ sơ về thu nhập của ông Trump khi còn là tổng thống vào thời điểm ông đã rời nhiệm sở.

Đặc biệt, họ chỉ chỉ định một đặc vụ duy nhất kiểm tra các tờ khai của ông Trump. Con số đó trái ngược với một nhóm lớn gồm các luật sư và kế toán đã phản đối khi IRS thêm hai người nữa để hỗ trợ quá trình này.

Điều đó cũng đặt ra câu hỏi về lý do IRS đã dành rất ít nguồn lực để kiểm toán ông Trump. Với tư cách là một ông trùm kinh doanh, ông Trump có hồ sơ thuế phức tạp hơn nhiều so với bất kỳ tổng thống nào trước đây.

Tài liệu được đưa vào cuộc họp của Ủy ban Tài chính và Thuế vụ hôm 20/12. Ảnh: New York Times.

Dưới thời ông Trump, IRS vào năm 2017 gần như được điều hành bởi ông John Koskinen, một ủy viên do cựu Tổng thống Obama bổ nhiệm. Sau đó, ông Trump đã bổ nhiệm ông Charles P. Rettig làm người kế nhiệm. Theo New York Times, không ai dám chắc rằng cơ quan này đã tuân thủ các quy tắc yêu cầu kiểm toán tổng thống.

Ông Rettig, người đã rời nhiệm sở vào tháng 10, cho biết ông không cố gắng can thiệp vào cuộc kiểm toán hồ sơ của ông Trump.

Các báo cáo của ủy ban để lại nhiều câu hỏi chưa được trả lời do họ có rất ít thời gian để hành động: Trong khi ông Neal đã cố gắng tiếp cận hồ sơ thuế của ông Trump từ năm 2019, vị cựu tổng thống lại phản đối yêu cầu đó trong gần 4 năm.

Ủy ban Tài chính và Thuế vụ chỉ được tiếp cận thông tin này vào tháng trước, khi đảng Cộng hòa chuẩn bị nắm quyền kiểm soát Hạ viện.

Thượng nghị sĩ Ron Wyden, đảng Dân chủ, hôm 21/12 đã gọi những phát hiện của ủy ban Hạ viện là một "bom tấn" và cần được chú ý nhiều hơn.

“IRS đã 'ngủ quên trên tay lái' và chương trình kiểm toán của tổng thống đã bị phá vỡ. Không có lời biện minh nào cho việc không thực hiện các cuộc kiểm toán tổng thống cần thiết cho đến khi một cuộc điều tra của quốc hội được đưa ra”, ông nói.

Sở Thuế vụ Mỹ từng là chủ đề gây tranh cãi nhiều lần. Chẳng hạn, vào năm 2018, ông Trump đã bổ nhiệm ông Rettig làm ủy viên.

Ông Rettig từng có bài viết trên tạp chí Forbes, trong đó bảo vệ việc ông Trump từ chối công khai hồ sơ thuế thuế khi còn là ứng cử viên tổng thống. Vị này cũng khẳng định IRS tham gia đầy đủ vào việc kiểm toán những người siêu giàu.

Thiếu nguồn lực?

Các thành viên của Ủy ban Tài chính và Thuế vụ Hạ viện Mỹ đã bày tỏ nghi ngờ về tính hợp pháp của những khoản khấu trừ thuế mà ông Trump nhận được, trong đó bao gồm một khoản khấu trừ có trị giá 916 triệu USD.

IRS đã không có nhiều nguồn lực trong một khoảng thời gian vì đảng Cộng hòa đã tìm cách cắt giảm tài trợ của họ. Báo cáo nhấn mạnh những nỗ lực lớn hơn của cơ quan trong việc xử lý các tờ khai thuế phức tạp do những người giàu có nộp.

Báo cáo cũng chỉ trích việc cơ quan này sẵn sàng tin tưởng rằng các tờ khai do các công ty kế toán lớn nộp có chứa thông tin chính xác.

Quốc hội Mỹ đã thông qua một cuộc cải tổ trị giá 80 tỷ USD đối với IRS, một phần nhằm thuê thêm các chuyên gia có khả năng kiểm toán những người khai thuế có thu nhập cao.

Trụ sở của IRS. Ảnh: AP.

Ông Koskine cũng không phải là người duy nhất nói rằng ông tránh tham gia vào các cuộc kiểm toán của tổng thống. Theo ông Charles O. Rossotti, người từng là ủy viên IRS năm 1997-2002, ông biết rằng các tổng thống đã được kiểm toán như một vấn đề thông lệ, nhưng ông không đóng vai trò gì trong quá trình này.

Yêu cầu kiểm toán các hồ sơ thuế của tổng thống được đưa vào Sổ tay Đánh giá Nội bộ của cơ quan này. Đến năm 2019, IRS cho biết các cuộc kiểm tra được thực hiện bởi những đặc vụ có kinh nghiệm.

Báo cáo của ủy ban Hạ viện cũng ghi nhận sự thiếu hụt nguồn lực bất thường mà IRS dành riêng cho việc kiểm tra các tờ khai thuế của ông Trump, khi họ bắt đầu làm như vậy một cách muộn màng.

Ban đầu, họ ban đầu chỉ giao một nhân viên phụ trách vấn đề này, bất chấp sự phức tạp bất thường của các đơn vị kinh doanh và quan hệ đối tác của ông Trump

Ủy ban trích dẫn bản ghi nhớ nội bộ của IRS, nêu rõ rằng “không thể có được các nguồn lực sẵn có để kiểm tra tất cả vấn đề tiềm ẩn” liên quan đến hơn 400 thực thể được trích dẫn trong hồ sơ thuế của ông Trump.

“Để thực hiện đánh giá kỹ lưỡng về những bản khai này, chúng tôi sẽ cần một nhóm lớn hơn nhiều so với nhóm hiện tại”, họ khẳng định.

Nhiều đảng viên Dân chủ, bao gồm cả những người trong ủy ban, cũng như các chuyên gia chính sách thuế, cho rằng việc thiếu nguồn lực, bao gồm cả nhân lực để xử lý các cuộc kiểm toán rất phức tạp như của Trump, cũng có thể là một yếu tố, theo CNN.

Steven M. Rosenthal, thành viên cấp cao của Trung tâm chính sách thuế Urban-Brookings, cho biết những người giàu có có thể lợi dụng luật thuế vì IRS không có đủ nguồn lực để theo dõi họ.