Ông Donald Trump muốn mua cả khoáng sản của Nga

Tổng thống Nga Vladimir Putin đưa ra đề xuất hợp tác khai thác khoáng sản với Mỹ. Ảnh: Reuters.

Lời đề nghị của ông Putin được đưa ra sau khi Mỹ và Ukraine tiến hành đàm phán về một dự thảo thỏa thuận khoáng sản, dự kiến sẽ được ký kết trong chuyến thăm Washington vào thứ Sáu của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, theo Reuters.

"Tôi cũng muốn mua khoáng sản trên lãnh thổ Nga. Nếu có thể, cả đất hiếm nữa. Họ có trữ lượng đất hiếm rất tốt, cả Nga và Ukraine đều vậy”, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói, đồng thời nhấn mạnh rằng thỏa thuận này sẽ mang lại lợi ích cho cả Nga và Mỹ.

Ông Trump cũng đang thúc đẩy chính sách đối ngoại theo hướng khôi phục quan hệ với Nga, thể hiện ở việc điện đàm với ông chủ Điện Kremlin để thảo luận về chiến sự Ukraine mà không tham vấn với Kyiv hay châu Âu. Phái đoàn hai bên đã gặp nhau tại Saudi Arabia hôm 18/2, trao đổi nhiều vấn đề, trong đó có hợp tác kinh tế.

Theo NBC News, một số trợ lý cấp cao của ông Putin đã nêu ý tưởng hợp tác khoáng sản với Mỹ trong một cuộc họp tại Saudi Arabia. Chính quyền Trump không cam kết nhưng cũng không loại trừ khả năng hợp tác này. Ông Putin thậm chí đã "bật đèn xanh" cho một thỏa thuận tiềm năng với Mỹ.

"Chúng tôi sẵn sàng hợp tác với Mỹ, không chỉ với chính phủ mà còn với các doanh nghiệp, nếu họ muốn tham gia", ông Putin khẳng định sau một cuộc họp về ngành đất hiếm. "Chúng tôi chắc chắn rằng Nga có nguồn tài nguyên này lớn hơn đáng kể so với Ukraine".

Theo số liệu từ Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), Nga đứng thứ năm thế giới về trữ lượng đất hiếm, sau Trung Quốc, Brazil, Ấn Độ và Australia, với ước tính khoảng 3,8 triệu tấn. Tuy nhiên, Bộ Tài nguyên Thiên nhiên Nga cho biết tổng trữ lượng thực tế có thể lên tới 28,7 triệu tấn, trong đó 3,8 triệu tấn đã sẵn sàng khai thác.

Chỉ chưa đầy 2 giờ sau khi ông Donald Trump tuyên bố rằng "sẽ có những giao dịch kinh tế lớn với Nga vào ngày 24/2", ông Putin đã triệu tập một cuộc họp cấp cao về khai thác đất hiếm. Ông nhấn mạnh rằng đây là ưu tiên chiến lược trong kế hoạch phát triển kinh tế của Nga.

Putin họp trực tuyến với các quan chức Nga về đất hiếm từ dinh thự Novo-Ogarevo, ngoại ô Moscow ngày 24/2. Ảnh: Reuters.

Trước đó, tại một hội nghị khoa học do Mikhail Kovalchuk, Chủ tịch Viện nghiên cứu hàng đầu Kurchatov Institute, tổ chức, ông Putin đã bày tỏ sự tiếc nuối khi Nga đánh mất công nghệ khai thác đất hiếm sau sự sụp đổ của Liên Xô. Ông cũng kêu gọi Viện Kurchatov và tập đoàn Rosatom nhanh chóng phục hồi công nghệ để đảm bảo vị thế của Nga trong ngành công nghiệp chiến lược này.

Không chỉ dừng lại ở tuyên bố, vào tháng 11/2023, ông Putin đã thẳng thắn chỉ trích công ty vận hành mỏ Tomtor - một trong những mỏ đất hiếm lớn nhất nước Nga - vì chậm trễ trong việc phát triển dự án. Ông yêu cầu tăng cường đầu tư hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ từ đối tác nước ngoài, bao gồm cả chính phủ.

Việc cả hai dự án trọng điểm trong chiến lược mở rộng sản lượng đất hiếm của Nga - mỏ Tomtor và mỏ Zashikhinskoye - đều đang bị trì hoãn đã đe dọa đến tham vọng của Moscow trong việc giảm phụ thuộc vào phương Tây và vươn lên nắm giữ vị trí quan trọng trong thị trường đất hiếm toàn cầu.

Thực tế, các tài liệu chính thức của Nga về ngành công nghiệp này chỉ ra rằng nhu cầu trong nước đối với kim loại đất hiếm còn thấp, trong khi sự cạnh tranh mạnh mẽ từ Trung Quốc là một rào cản lớn đối với sự phát triển của ngành.

Việc Trung Quốc kiểm soát tới 95% sản lượng và nguồn cung kim loại đất hiếm toàn cầu - yếu tố quan trọng đối với các ngành công nghiệp quốc phòng và điện tử tiêu dùng - đã khiến các quốc gia khác, trong đó có Nga nỗ lực phát triển nguồn cung của riêng mình.