Thị trường chứng khoán Việt Nam đang ghi nhận diễn biến nghịch lý gần đây như doanh nghiệp kinh doanh sa sút nhưng cổ phiếu vẫn tăng phi mã, trong khi đó nhiều doanh nghiệp có hoạt động tốt thì cổ phiếu lại đi xuống.
Thực tế làn sóng nhà đầu tư mới tham gia thị trường tăng đột biến trong năm 2021 cũng là một phần nguyên nhân, bởi các tay chơi mới thường ít kinh nghiệm và thời gian để tìm hiểu kỹ về doanh nghiệp đầu tư.
Bên cạnh đó, nhà đầu tư mới thường tham gia vào các room đầu tư trên mạng xã hội và nghe theo nhiều lời mời gọi đầu tư khác nhau mà đôi khi không quan tâm đến tình hình nội tại của doanh nghiệp.
Nhiều cổ phiếu mang tính đầu cơ xuất hiện với mức tăng giá vài lần, thậm chí là hàng chục lần thời gian vừa qua. Tuy nhiên, mức lợi nhuận này thường dành cho các nhà đầu tư tham gia trước, còn các cá nhân đến sau có thể ôm lỗ nặng, thậm chí “cháy tài khoản” khi cổ phiếu đến đoạn lao dốc.
Chuyên gia SSI Research tin rằng chuyện phím hàng là bình thường và nhà đầu tư nên có chọn lọc thông tin. |
Trong chương trình Bí mật đồng tiền trưa 29/12, ông Phạm Lưu Hưng - phó giám đốc SSI Research nói rằng việc “phím hàng” trên các trang mạng là chuyện bình thường, rất nhiều nhà đầu tư kể các cả chuyên gia cũng nghe các câu chuyện này.
“Điều quan trọng là người phím hàng ít nhất cũng phải nói được nguyên nhân tại sao mua các cổ phiếu đó và kỳ vọng như thế nào. Thêm nữa là câu chuyện không xảy ra thì những người phím hàng có tư vấn gì thêm hay không”, ông nói thêm.
Về khía cạnh tự bảo vệ bản thân, vị chuyên gia tin rằng kỹ năng quan trọng là phải kiểm tra thông tin. Khi nhà đầu tư mua cổ phiếu thì phải kiểm tra các thông tin này có xảy ra hay không và cần có những hành động bảo vệ để phù hợp. Khi đã bắt đầu giao dịch thì phải hiểu mua bởi lý do gì và khi các lý do đó không xảy ra phải có các kịch bản dự phòng.
Trên thực tế vẫn có nhiều tài khoản lỗ đậm vì chạy theo sóng FOMO (tậm lý sợ bỏ lỡ) các cổ phiếu đầu cơ. Khi đó, tâm lý nhà đầu tư hoang mang khi không biết nên cắt lỗ hay tiếp tục nắm giữ cổ phiếu để chờ tài khoản có thể “về bờ”.
Một nhà đầu tư trẻ chia sẻ ngay trong chương trình rằng đã nghe theo đội "phím hàng" mà dùng số tiền bằng nửa năm lương để mua 1.500 cổ phiếu SJF ở vùng giá 18.500 đồng và 2.000 cổ phiếu SDA ở vùng giá 59.000 đồng, nhưng đến nay các cổ phiếu đều lao dốc 40-50%.
Chia sẻ về trường hợp này, chuyên gia SSI Research nói chờ đợi không phải là vấn đề, mà quan trọng là chờ đợi trong bao lâu. Ông Hưng chưa nhìn thấy các cơ sở kỳ vọng mà chỉ là hy vọng về bờ của nhà đầu tư, mà trong chứng khoán hy vọng không phải là chiến lược đầu tư tốt.
Vị chuyên gia khuyên cá nhân trên nên bán cổ phiếu và ngừng giao dịch để xây dựng lại phương pháp đầu tư khác trước khi quay trở lại. Khi đó nhà đầu tư nên bắt đầu với số vốn nhỏ và không nên có tâm lý gỡ gạc, khi tâm lý tự tin mới tăng dần giải ngân trở lại.
Tuy nhiên hành động cắt lỗ là rất khó về mặt tâm lý, bởi “cái tôi” trong đầu tư thường khá lớn nên nhà đầu tư cần hạ cái tôi xuống, ngay cả các chuyên gia lớn cũng cũng sai lầm rất nhiều. George Soros có câu nói kinh điển “Bạn đúng hay sai không quan trọng, cái chính là kiếm được bao nhiêu khi đúng và mất bao nhiêu khi sai"
Chia sẻ thêm về thị trường chứng khoán, ông Hưng đánh giá thời điểm cuối năm khối lượng giao dịch thường nhỏ nên sẽ có ít biến động. Nền kinh tế cũng hồi phục khá đồng đều khi số liệu GDP này vẫn rất tích cực.
Nói về hiệu ứng tháng Giêng, vị chuyên gia cho biết trong 10 năm gần nhất thì có đến 8 năm thị trường tăng điểm. Điều này bởi tháng 1 là thời điểm các quỹ đầu tư thường giải ngân ngay và dành tỷ trọng lớn vào các cổ phiếu có tăng trưởng tốt. Nhờ đó thị trường những ngày đầu năm sẽ tăng điểm nhưng chủ yếu nhờ tính mùa vụ.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước vừa phát đi thông tin cảnh báo tới các nhà đầu tư khi tham gia các hội, nhóm chat về đầu tư chứng khoán. Các hội nhóm được tạo ra với mục đích trao đổi, tham khảo thông tin, hỗ trợ nhà đầu tư trong việc ra quyết định mua bán.
Tuy nhiên thị trường cũng xuất hiện hiện tượng lợi dụng các diễn đàn, nhóm mạng xã hội Zalo, Facebook, Telegram… để tung tin đồn, phát tán tài liệu giả mạo, thông tin không đúng sự thật nhằm mục đích lôi kéo, xúi giục nhà đầu tư mua bán chứng khoán.
Trong làn sóng FOMO, không ít nhà đầu tư nghe theo lời mời gọi trên mạng xã hội và khi niềm tin đặt sai chỗ thì thường phải ngậm ngùi cắt lỗ, trong một số trường hợp thậm chí không thể cắt lỗ nhanh khi cổ phiếu bị dư bán sàn khối lượng lớn nhiều ngày liên tiếp.
Để tư bảo vệ quyền lợi, nhất là đối với cá nhân nhỏ lẻ, Ủy ban Chứng khoán khuyến cáo nhà đầu tư cần cẩn trọng, cân nhắc kỹ để tránh bị lôi kéo, cuốn theo các luồng thông tin trên không gian mạng. Nhà đầu tư cần trang bị cho mình kiến thức về chứng khoán, nắm bắt các quy định và phải xem xét thấu đáo nội tại các doanh nghiệp.