CNN đã có cuộc trò chuyện với các phóng viên TOLOnews - kênh tin tức độc lập hàng đầu của Afghanistan - một ngày sau khi họ nhận được thông báo rằng chính quyền Taliban yêu cầu người dẫn chương trình nữ phải che mặt khi lên sóng.
Hai nữ phóng viên TOLOnews đã bật khóc khi nói về quyết định này.
"Họ muốn phụ nữ biến mất khỏi màn hình. Họ sợ một người phụ nữ có học thức", Khatera, 27 tuổi, người dẫn bản tin buổi sáng của đài TOLOnews trong 5 tháng qua, nói.
"Đầu tiên, họ cấm các cô gái đến trường và sau đó hướng đến các phương tiện truyền thông. Tôi chắc chắn rằng họ không muốn sự hiện diện của phụ nữ nói chung", cô nói thêm.
 |
| Nữ phát thanh viên Khatera, 27 tuổi, làm việc tại hãng tin TOLOnews, Afghanistan. Ảnh: CNN. |
Chỉ thị tàn khốc này được công bố vào ngày 19/5, từ Bộ Khuyến khích Đức hạnh và Phòng ngừa Thói xấu - cơ quan thay thế Bộ Phụ nữ của Afghanistan sau khi Taliban lên cầm quyền vào tháng 8/2021.
“Hôm qua chúng tôi đã gặp mặt các quan chức truyền thông. Họ rất vui vẻ nhận khuyến nghị của chúng tôi”, ông Akif Mahajar, phát ngôn viên của cơ quan này cho biết, đề cập đến yêu cầu người dẫn chương trình nữ che mặt trên truyền hình.
Dù nói rằng đây là “khuyến nghị”, ông Mahajar thông báo “hạn chót" để họ phải che mặt là ngày 21/5.
"Ngục tù tâm lý"
Trong cuộc họp diễn ra vào sáng 19/5, một nhóm khoảng 30 nhân viên của TOLOnews đã thảo luận về chương trình tin tức trong ngày. Hơn một phần ba trong số họ là phụ nữ.
Giám đốc hãng tin Khpolwak Sapai nói với các nhân viên rằng ông đã cân nhắc việc đóng cửa sau khi nhận chỉ thị mới nhất từ chính quyền Taliban. Tuy nhiên, ông đã thay đổi ý định vì nghĩ rằng các nữ nhân viên sẵn sàng che mặt cần được tiếp tục công việc của họ.
Trước đó, các nữ phát thanh viên của TOLOnews đã cố gắng thích nghi với sự tiếp quản của Taliban, bằng cách kéo khăn trùm đầu che đi mái tóc của họ.
 |
| Ông Khpolwak Sapai, giám đốc kênh tin tức TOLOnews, trong cuộc họp ngày 19/5. Ảnh: CNN. |
Kể từ khi Taliban lên nắm quyền, cộng đồng quốc tế luôn khẳng định việc tôn trọng quyền phụ nữ và cơ hội tiếp cận giáo dục của trẻ em gái là điều kiện then chốt để công nhận các nhà cầm quyền mới. Tuy nhiên, những hành động của Taliban trong thời gian gần đây liên tục đe dọa điều này.
Giờ đây, các nữ phát thanh viên của TOLOnews, những người vốn được hưởng quyền lợi chính đáng của họ trong 20 năm qua, đang lo sợ về tương lai của mình.
"Chúng tôi không biết cần làm gì. Chúng tôi đã sẵn sàng chiến đấu đến cùng để thực hiện công việc của mình, nhưng họ không cho phép điều đó", phát thanh viên Tahmina, 23 tuổi, nói trong nước mắt.
"Đây là một ngục tù tâm lý để khiến chúng tôi nhụt chí", cô nói thêm. "Chúng tôi không có động lực để xuất hiện trên màn ảnh một cách tự do và cởi mở".
Nguy hiểm cận kề
Cùng làm việc trong hãng tin TOLOnews, Heela - người từng là phát thanh viên - đã chuyển sang vị trí nhà sản xuất vì lo ngại cho sự an toàn của bản thân.
Những lo sợ của cô không phải là không có cơ sở. Chỉ trong 5 năm qua, 24 nhà báo đã thiệt mạng ở Afghanistan, theo số liệu từ Ủy ban Bảo vệ Nhà báo.
Tuy nhiên, mạng lưới này vẫn tổ chức các cuộc tranh luận trực tuyến về các sắc lệnh quy định trang phục của Taliban và liệu họ có phải là người Hồi giáo hay không. Họ thậm chí còn mời các quan chức Taliban tranh luận về những vấn đề này, đôi khi với một nữ phát thanh viên.
 |
| Nhóm những người dẫn chương trình nữ của TOLOnews. Ảnh: CNN. |
Chỉ thị mới nhất bổ sung vào danh sách dài những thách thức mà kênh tin tức độc lập hàng đầu của Afghanistan vốn đang phải đối mặt suốt 9 tháng qua, bao gồm việc hơn 90% nhân viên của họ bỏ trốn khỏi đất nước sau khi Taliban lên nắm quyền.
"Tất cả phóng viên từng làm việc trong căn phòng này, tất cả những người dẫn chương trình, cả nam và nữ, đã rời đi", ông Sapai nói với CNN trong một cuộc phỏng vấn tại văn phòng.
"Các nhà sản xuất, toàn bộ nhân lực làm việc tại TOLOnews đã rời đi. Ở cấp quản lý, chỉ còn lại mình tôi. Tôi chỉ nghĩ làm thế nào để màn hình TV luôn bật sáng. Dù không thể tin, tôi đã làm được", ông nói thêm.
Trong bối cảnh hỗn loạn, vị giám đốc không có thời gian để lo sợ cho sự an toàn của bản thân. Ông chỉ có thể tập trung vào công việc để đảm bảo hoạt động cho kênh truyền hình của mình.
Trong khi đó, phát ngôn viên chính phủ Taliban Zabihullah Mujahid đang đến một cuộc gặp mặt với các nhà báo địa phương để kỷ niệm ngày Tự do Báo chí Thế giới (3/5). Các phóng viên CNN đã tìm gặp ông trên đường để hỏi tại sao phụ nữ phải che mặt.
"Đó là lời khuyên từ Bộ", ông nói. Tuy nhiên, khi được hỏi liệu yêu cầu này có bắt buộc hay không, ông Mujahid trả lời rằng việc phụ nữ che mặt giống như sử dụng khẩu trang trong đại dịch. "Họ nên đeo nó. Giống như trong đại dịch Covid-19, khẩu trang là bắt buộc".
