Nhà văn Stephen King. Ảnh: CNBC. |
Kinh dị không phải là một thể loại được giới phê bình văn chương đánh giá cao, nhưng đây vẫn là thể loại thu hút được một lượng fan nhất định và đặc biệt trung thành. Sự thật là để gợi lên nỗi sợ qua con chữ không dễ. Nỗi sợ cũng là một loại hình cảm xúc đa dạng sắc thái, mỗi tác giả có cách khơi gợi nỗi sợ khác nhau.
Trong lịch sử của thể loại văn học đặc thù này, có những tác giả đã tìm được hướng viết truyện kinh dị riêng, nhận được sự công nhận rộng rãi, thậm chí được giới phê bình khó tính đánh giá cao. Có những tác phẩm trở thành kinh điển, truyền cảm hứng cho nhiều nhà văn.
Mary Shelley đã tạo ra hình tượng quái vật reo rắc nỗi kinh hãi lên nhiều thế hệ. Ảnh: Time/Alamy. |
Mary Shelly
Mặc dù phần đông người đọc biết đến Mary Shelley qua Frankenstein, nữ nhà văn còn có nhiều tác phẩm tiên phong ở cả thể loại kinh dị lẫn khoa học viễn tưởng. Mary Shelley cũng có công đổi mới văn học gothic.
Xuất thân từ một nền giáo dục tốt từ cha mình mặc dù không được học hành chính quy, Shelley đã kết hợp tài năng của mình với những kiến thức từ cha để khéo léo xây dựng những câu chuyện thần thoại có nguyên tắc khoa học. Shelly cũng là một “mọt sách” chính hiệu, một yếu tố biến bà thành một nhà văn khéo léo đáng kinh ngạc.
Ảnh hưởng lớn nhất của Mary Shelley là ở mảng văn học gothic, nơi bà sử dụng kiến trúc kỳ dị, bí mật và những động cơ ích kỷ, thu hút người đọc vào một câu chuyện bất hủ. Tác phẩm Frankenstein tới nay vẫn được coi là một kiệt tác, một phiên bản mới của thần thoại Prometheus, kể về một con quái vật tàn bạo do chính con người tạo ra. Sinh ra từ sự lạm dụng kiến thức của một vị tiến sĩ, sinh vật này là một ác nhân có suy tư, trí tuệ và một hình hài đáng sợ, góp phần định hình nền văn học kinh dị và trở thành hình tượng kinh điển tại Hollywood.
Câu chuyện của Mary Shelley đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều tác giả như Ahmed Saadawi, Robert Louis Stevenson, Peter Ackroyd, H.G Wells, Frank Herbert…
Edgar Allan Poe
Edgar Allan Poe khai thác nỗi sợ từ nội tâm con người. Tranh: mundorelatos. |
Văn học gothic của Allan Poe có tính biểu tượng cao, mang một sắc thái u sầu mới lạ mà các tác phẩm kinh dị trước đó ít khai thác. Edgar Allan Poe làm chủ tông giọng kể và cảm xúc truyền tải qua bi kịch trong các truyện ngắn ông viết. Nỗi kinh hoàng đến từ sự u sầu và tuyệt vọng của các nhân vật, những tác phẩm hay nhất của ông luôn là những tác phẩm có nhân vật bị giày vò và suy sụp nhất.
Kỹ năng miêu tả nội tâm của Poe chính là điểm nhấn ở các tác phẩm đặc sắc như The tell-tale heart, The raven… Yếu tố kinh dị đến từ chính những tội ác mà các nhân vật đã hoặc sẽ phạm phải. Độc giả sẽ đồng cảm với nhân vật, khiến cho câu chuyện trở nên chân thật và căng thẳng hơn. Khả năng khơi gợi cảm xúc và lối mô tả những trải nghiệm kinh khiếp mà con người phải trải qua đưa Edgar Allan Poe trở thành một tượng đài kinh dị.
Edgar Allan Poe là thần tượng của nhiều tác giả nổi tiếng khác như Ray Bradbury, Stephen King, Arthur Conan Doyle, Fyodor Dostoevsky…
H.P Lovecraft
Cách truyền tải nỗi kinh dị đặc trưng của H.P Lovecraft kinh điển đến nỗi, ông tạo ra cả một dòng kinh dị riêng - cosmic horror (tạm dịch: kinh dị vũ trụ) hay còn được gọi là Lovecraftian Horror. Có thể hiểu cosmic horror gợi nỗi sợ từ những điều không biết và những điều quá tầm tiếp nhận của con người. Các tác phẩm của Lovecraft viết về nỗi kinh sợ của những điều cấm kị, những kiến thức nguy hiểm, điên rồ, phi nhân, những điều con người không nên và không được biết đến.
H.P Lovecraft gợi nỗi sợ từ những điều không biết và những điều quá tầm tiếp nhận của con người. Tranh: rep-am. |
Lovecraft có một tuổi thơ khó khăn khi phải đương đầu với tâm trạng thất thường và cái chết của bố mẹ ông. Ông bỏ học sớm, tập trung viết lách, sáng tạo ra những điều không tưởng, khai thác những chủ đề kỳ quái, những sinh vật bí ẩn. Lấy cảm hứng từ chính cuộc đời mình, Lovecraft tạo ra những câu chuyện nơi con người nhận ra mình không phải trung tâm vũ trụ và rằng có nhiều sinh vật khác lớn mạnh hơn nhiều. Trong thế giới ấy, con người nhỏ bé, mỏng manh và yếu đuối. H.P Lovecraft trở thành bậc thầy kinh dị bằng cách cô lập hoàn toàn tính kiêu ngạo bẩm sinh và chủ nghĩa nhân văn của loài người.
Thể loại kinh dị đặc biệt của ông đã truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ tác giả nổi tiếng như Ernest Hemingway, F Scott Fitzgerald, Jorge Luis Borges, Stephen King, Neil Gaiman, Michel Houellebecq, John Langan…
R.L Stine
Được gọi là bậc thầy kể chuyện sáng tạo của dòng văn học kinh dị, R.L Stine đã hoàn thiện cách kể bằng cách giới thiệu những chủ đề rùng rợn này với độc giả nhí. Khả năng kể một câu chuyện đen tối qua lăng kính của một cuốn sách thiếu nhi là một nghệ thuật đáng được đánh giá cao. Ông kể những câu chuyện kinh dị gothic, chuyện ma… một cách nhẹ nhàng nhưng không kém phần rùng rợn.
Ông nổi danh nhất với loạt truyện Goosebumps (tạm dịch: Rùng mình), Stine khám phá bản chất của nỗi sợ và các vấn đề thời thơ ấu thông qua những câu chuyện đơn giản. Những câu chuyện này thu hút cả những người lớn muốn nhớ về những cuộc phiêu lưu thời thơ ấu của họ.
Ông đã truyền cảm hứng cho nhiều tác giả viết truyện kinh dị ngày nay, những tác giả mà tuổi thơ gắn liền với những câu chuyện của R.L Stine. Một số cái tên nổi bật là Christopher Pike, Richie Tankersley Cusik, Lois Duncan, L.J Smith…
Stephen King
Cái tên Stephen King đã trở thành một thương hiệu nổi bật trong văn hóa đại chúng. Tranh: DeviantArt. |
Với số lượng tác phẩm đồ sộ và nhiều cuốn được chuyển thể thành phim, Stephen King là một trong những tác giả nổi tiếng toàn cầu. Cái tên Stephen King đã trở thành một thương hiệu nổi bật trong văn hóa đại chúng.
Khó có thể đóng khung Stephen King trong một loại kinh dị cụ thể, nhưng các tác phẩm hay nhất của ông thường là những câu chuyện tuổi trưởng thành với bối cảnh một thị trấn nhỏ. Ông còn có khả năng biến hóa những điều bình thường trở nên đáng sợ. Với sức sáng tạo dồi dào và giọng văn rất riêng, King trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều tác giả đương đại.
Nhiều tác giả đương đại đã chia sẻ rằng Stephen King là người đã truyền cảm hứng viết cho họ, trong đó có Victor LaValle, Lauren Groff, Pyun Hye-young, Colson Whitehead, Bret Easton Ellis, Haruki Murakami…