Nhiều hạ nghị sĩ đảng Dân chủ nghi ngờ thương vụ bán tên lửa năm 2018 có liên hệ với việc chính quyền Kiev đột ngột dừng hợp tác điều tra cựu chủ tịch ủy ban tranh cử năm 2016 của ông Trump, theo Politico.
Hé lộ về cuộc điện đàm tháng 7 giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Ukraine, Volodymyr Zelensky, làm dấy lên những cáo buộc nhà lãnh đạo Mỹ tìm kiếm thỏa thuận với lãnh đạo nước ngoài, tác động đến kết quả bầu cử 2020 đổi lấy viện trợ quân sự.
Vụ bê bối khiến nhiều nghị sĩ nghi ngờ kiểu "đổi chác" lợi ích chính trị giữa Tổng thống Trump, hoặc các trợ lý của ông, với chính quyền Ukraine đã diễn ra từ trước cuộc điện đàm gây tranh cãi.
 |
| Quân đội Ukraine khẳng định họ cần tên lửa chống tăng Javelin của Mỹ để đối phó với lực lượng miền Đông và các nhóm thân Nga. Ảnh: AP. |
Các thành viên Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ gồm Hạ nghị sĩ Jim Costa, Gerry Connolly và Tom Malinowski của đảng Dân chủ khẳng định họ muốn điều tra thỏa thuận bán tên lửa chống tăng Javelin cho Ukraine.
Thương vụ hoàn thành vào tháng 5/2018. Chỉ 1 tháng trước đó, cựu tổng thống Ukraine Petro Poroshenko yêu cầu công tố viên chống tham nhũng hàng đầu nước này, Yuriy Lutsenko, ngừng hợp tác với công tố viên đặc biệt Robert Mueller của Bộ Tư pháp Mỹ.
Vào thời điểm đó, ông Mueller đang điều tra mối quan hệ giữa chính quyền Nga với Paul Manafort, cựu chủ tịch ủy ban tranh cử của ông Trump vào năm 2016. Manafort từng làm việc cho cựu tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych, chính trị gia thân Nga bị lật độ bởi phong trào Maidan rồi sang tị nạn ở Nga.
Ngay đầu tháng 5/2018, các thượng nghị sĩ đảng Dân chủ gồm Dick Durbin, Bob Menendez và Patrick Leahy đã gửi thư cho công tố viên Lutsenko bày tỏ lo ngại cuộc điều tra của Kiev về Paul Manafort bị cản trở. Các thượng nghị sĩ hỏi thẳng ông Lutsenko "liệu có ai từ chính phủ Trump hoặc đại diện cho chính phủ này" vận động Kiev dừng hợp tác điều tra với ông Mueller.
Lá thư không nhận được lời phản hồi nào từ chính phủ Ukraine, theo Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ.
 |
| Trong điện đàm tháng 7, Tổng thống Zelensky cũng đề cập muốn mua thêm tên lửa Javelin để phòng thủ. Ông Trump đáp lại, mong Ukraine "giúp đỡ" điều tra tác nhân ở Ukraine can thiệp bầu cử Mỹ năm 2016. Ảnh: AFP. |
Trong khi đó, New York Times tiết lộ phía chính quyền Ukraine có thể đã chủ động dừng hợp tác với điều tra của Robert Mueller để lấy lòng nhà lãnh đạo Mỹ. Chưa xuất hiện bằng chứng nào cho thấy ông Trump chủ động đề nghị Kiev dừng hợp tác điều tra với Mueller.
Một nguồn tin tiết lộ với Politico, bản thân các cố vấn hàng đầu của Tổng thống Trump vào thời điểm đó, bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis và Ngoại trưởng Rex Tillerson, đều muốn thay đổi chính sách "sai lầm" của chính phủ tiền nhiệm và bán tên lửa Javelin cho Ukraine.
Nguồn tin này tiết lộ Tổng thống Trump khi phê duyệt thương vụ không biết đến mối liên hệ giữa Ukraine và điều tra của Robert Mueller.
