Vào một buổi chiều tháng 10/2023 khi đồng nghiệp của Diane Hirsh Theriault trở về văn phòng Google tại Cambridge (Massachusetts, Mỹ), thẻ ra vào của anh ta không còn hoạt động. Anh nhanh chóng nhận ra mình đã mất việc.
Rất nhanh sau đó, Theriault nhận ra rằng hầu hết đồng nghiệp của cô, các kỹ sư trong đội Google News ở Cambridge, đã bị sa thải. Hơn 40 người trong bộ phận tin tức bị cắt giảm, theo thông tin từ một công đoàn của Google, dù một số trong đó về sau có offer vào những vị trí khác bên trong Google.
Trải nghiệm như Theriault ngày càng dễ gặp trong Google khi những đợt sa thải từ từ khiến nhân viên chơi vơi. 10 nhân viên Google, cả cũ lẫn đương nhiệm, nói với New York Times rằng việc sa thải làm chậm tiến độ các dự án, khiến nhân viên đoán già đoán non để tìm hiểu xem đâu là bộ phận vừa bị sa thải, và ai sẽ là người tiếp theo ra đi.
Trên tất cả, những đợt sa thải làm rạn nứt hình ảnh của Google như một nơi làm việc vui vẻ trong mơ, nơi sự sáng tạo và tinh thần khác biệt được khuyến khích.
 |
| Văn phòng Google tại Massachusetts, nơi bị ảnh hưởng bởi đợt sa thải hồi tháng 1. Ảnh: New York Times. |
"Tòa nhà trống một nửa lúc 4h30"
Sundar Pichai, giám đốc điều hành của Google, nói hơn một năm trước rằng công ty sẽ cắt giảm khoảng 12.000 công việc, tương đương 6% nhân sự. Kể từ đầu tháng 1 năm nay, công ty đã cắt giảm hơn 1.000 công việc, ảnh hưởng các bộ phận như bán quảng cáo, YouTube và sản phẩm trợ lý điều khiển bằng giọng nói.
Các nhân viên nói rằng văn phòng trở nên u ám hơn. Trong khi công ty cố gắng đẩy mạnh phát triển trí tuệ nhân tạo để cạnh tranh với các đối thủ như Microsoft và OpenAI, một số nhân sự từng giúp tạo dựng nên công nghệ của Google cảm thấy bị ghẻ lạnh.
"Nhiều tòa nhà chỉ còn trống một nửa vào 4h30 (chiều)", Hirsh Theriault viết trong một bài đăng trên LinkedIn. "Tôi biết rất nhiều người, bao gồm cả tôi, từng hạnh phúc được làm thêm giờ vào buổi tối hoặc cuối tuần chỉ cho xong việc hoặc chỉ cho vui. Những ngày đó đã qua".
Quy mô sa thải của Google vẫn nhỏ hơn một số công ty công nghệ lớn khác như Meta. Xét về phần trăm trên tổng số nhân sự, tỷ lệ sa thải tại Google nhỏ hơn nhiều so với Xerox hoặc Twitch. Vào cuối năm 2023, tổng số nhân sự toàn thời gian của Google là 182.502, chỉ 4% thấp hơn so với cuối năm 2022.
Dù vậy, những đợt cắt giảm của Google theo sau các thay đổi rộng lớn hơn trong cách công ty vận hành, tái cải tổ các bộ phận và loại bỏ nhiều lớp quản lý. Nhân viên than phiền rằng việc cải tổ diễn ra vụng về và không được truyền thông thấu đáo.
 |
| Rupert Breheny, người từng làm tại Google 16 năm và bị sa thải mùa hè năm ngoái. Ảnh: New York Times. |
Ví dụ, khi YouTube sa thải một trong các nhóm quản lý nhà thầu - bộ phận chịu trách nhiệm duyệt chi để các công ty kiểm duyệt nội dung do Google thuê được trả tiền, công ty đã không thông báo cho các bộ phận vốn dựa vào nhóm bị sa thải, dù một số nhân sự trong team đó về sau được đề nghị trở lại làm việc.
Từ tháng 1, một nhân viên Google tại Thuỵ Sĩ đã mở một tài liệu nội bộ để các nhân viên theo dõi việc sa thải, vì công ty hầu như không nói gì với họ khi ra quyết định sa thải. Tài liệu này đã trở thành một nguồn thông tin thiết yếu cho nhân viên Google, bên cạnh tin tức trên báo chí, mạng xã hội và những lời rỉ tai trong văn phòng.
"Đứng trên góc độ quản lý nhân sự, đây là một cơn ác mộng", theo Meghan M. Biro, người sáng lập TalentCulture, một hãng chuyên sáng tạo nội dung liên quan đến hoạt động nhân sự. "Nó hoàn toàn đảo ngược hình ảnh của họ như một nhà tuyển dụng đáng khao khát".
"Dự án 20%" trở nên rủi ro
Nhân sự của Google từ lâu đã được khuyến khích tham gia các dự án thử nghiệm, nhưng trong năm qua thử nghiệm là một việc rủi ro, bốn nhân viên giấu tên nói với New York Times. Công ty suýt nữa đã loại bỏ Area 120, một "vườn ươm" sản phẩm mới, và chuyển hướng chiến lược đối với X, một nhà xưởng cho tham vọng tạo dựng những công ty thành công mới.
 |
| Sundar Pichai, CEO Alphabet nói trong email gửi tới nhân viên rằng sa thải 12.000 người là "quyết định khó khăn để chúng ta đối phó với tương lai tốt nhất". Ảnh: New York Times. |
Nhân sự Google ngày càng dè dặt khi tham gia vào các "dự án 20%", vốn là cách để họ khám phá những ý tưởng mới bên cạnh công việc được giao. Dự án 20% từng được xem là một văn hoá của Google, khi nhân viên được khuyến khích sử dụng 20% thời gian làm việc cho những dự án bên lề mà họ hứng thú, bất kể vị trí và công việc chính của họ là gì.
Đối với Rupert Breheny, người từng làm tại Google 16 năm và tham gia các dự án như Google Street View trên Maps, đó là một thay đổi đáng tiếc.
"Điều mang bạn đến Google là đam mê", Breheny, người bị sa thải mùa hè năm trước, nói. "Bạn từng vui vẻ tạo ra những thứ mới. Mọi thứ từng như vậy trong một thời gian dài".
Hai nhà sáng lập Google tự tay làm nên tất cả
Kể về câu chuyện của 25 doanh nhân của thế giới, sách "Họ đã làm gì để thay đổi thế giới?" vừa là một “kho” tư liệu về tinh thần doanh nhân vừa là nguồn cảm hứng cho những ai muốn tự mình sáng tạo nên những điều ý nghĩa.
