Chiến hạm USS Curtis Wilbur (DDG 54) của Mỹ, loại từng áp sát đảo Tri Tôn, nơi Trung Quốc chiếm đóng phi pháp. Ảnh: US Navy |
Nhà Trắng ngày 9/2 thông báo Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ đưa ra thông điệp cứng rắn đối với Trung Quốc trong hội nghị thượng đỉnh với các nhà lãnh đạo của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được tổ chức vào tuần tới.
Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ chủ trì cuộc họp thượng đỉnh với lãnh đạo 10 nước ASEAN tại khu nghỉ dưỡng Sunnylands, miền Nam California trong hai ngày 15 và 16/2 nhằm thắt chặt mối quan hệ giữa Mỹ và khu vực này.
Theo Reuters, trả lời phóng viên, ông Ben Rhodes, phó cố vấn an ninh quốc gia Mỹ, nhấn mạnh rằng các tranh chấp trong khu vực phải được xử lý một cách phù hợp theo chuẩn mực quốc tế thay vì quốc gia lớn bắt nạt những quốc gia nhỏ.
Washington luôn khẳng định quan điểm không đứng về bên nào trong tranh chấp nhưng chỉ trích mạnh mẽ những hành vi sai trái của Trung Quốc khiến khu vực quan ngại. Từ khoảng cuối năm 2015, Mỹ đã có nhiều hoạt động thách thức các tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc trên Biển Đông.
Ngày 30/1, Hải quân Mỹ thông báo tàu USS Curtis Wilbur đã tiến vào khu vực 12 hải lý quanh đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Mark Wright, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ, nói động thái này nhằm đảm bảo quyền tự do đi lại và chuyển hướng trên biển. Mỹ không báo trước về hoạt động của USS Curtis Wilbur nhưng khẳng định nó phù hợp với luật pháp quốc tế và là hoạt động bình thường của Hải quân Mỹ.
Trước đó, vào năm 2015, Mỹ từng điều tàu khu trục USS Lassen và máy bay ném bom chiến lược B-52 áp sát các đá và rạn san hô mà Trung Quốc bồi lấp trái phép trên quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Ông Obama đề xuất ý tưởng về cuộc họp với các nhà lãnh đạo Đông Nam Á tại Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - ASEAN tại Kuala Lumpur, vào tháng 10/2015. Khi đó, Mỹ và ASEAN thông báo về việc nâng cấp quan hệ Mỹ - ASEAN lên đối tác chiến lược. Các nhà lãnh đạo sẽ xem xét bổ sung Kế hoạch Hành động ASEAN và Mỹ năm 2016 - 2020, vốn được thông qua tại hội nghị thượng đỉnh ở Kuala Lumpur.
Cuộc gặp lịch sử giữa ông Obama và lãnh đạo ASEAN lần này có thể khiến Trung Quốc chú ý trong bối cảnh Bắc Kinh đang tranh giành sự ảnh hưởng với Washington trong khu vực Đông Nam Á. Đông Nam Á là trọng tâm trong chính sách tái cân bằng châu Á, được công bố ngay sau khi ông Obama nhậm chức năm 2009.