Đã bao giờ bạn đột ngột thức dậy vào giữa đêm, tự hỏi cuộc sống mình sẽ ra sao nếu làm một công việc khác, sống tại quốc gia khác hoặc sống đời với một ai khác?
Theo The Next Web, nhà vật lý lý thuyết Sean Carroll thuộc Viện Công nghệ California cho biết thuyết "Thế giới phân nhánh" xác định mọi sự kiện cơ bản đều có nhiều kết quả có thể xảy ra, chia tách thế giới thực thành các thực tại khác, gần giống như những gì xảy ra trong bom tấn Avengers: Endgame của Marvel.
Sean Carroll không phải là một "nhà khoa học điên". Ông là một chuyên gia vật lý nổi tiếng, tác giả cuốn sách Something Deeply Hidden: Quantum Worlds and the Emergence of Spacetime (Thẳm sâu trong thế giới lượng tử và sự xuất hiện của không thời gian).
 |
| Thuyết đa vũ trụ được Hugh Everett đưa ra vào thập niên 1950. Ảnh: Quanta Magazine. |
Sự ra đời của thuyết đa vũ trụ
Ý tưởng đa vũ trụ ban đầu do nhà vật lý Hugh Everett viết trên một tờ báo vào năm 1957. Ông Everett mô tả vũ trụ như "một tập hợp số thay đổi còn gọi là hàm sóng, phát triển theo phương trình duy nhất". Thuyết đa vũ trụ còn cho rằng vũ trụ liên tục phân tách thành các nhánh mới, cho ra đời nhiều phiên bản của chính chúng ta.
Carroll nhận định cho đến nay, đây là cách giải thích đơn giản nhất của cơ học lượng tử.
Cơ học lượng tử là rường cột chống đỡ các định luật khoa học mô tả hành vi bất thường của photon, electron hay bất kỳ hạt nào tạo nên vũ trụ. Ở quy mô các hạt nguyên tử và electron, những phương trình của cơ học cổ điển mô tả cách thức di chuyển không còn tác dụng.
Theo nhà khoa học Carroll, thuyết đa vũ trụ đặt ra những vấn đề triết học liên quan đến cách con người nhìn nhận các bản sao ở nhánh khác, bởi chúng cũng bắt nguồn từ chúng ta.
"'Họ' có chung ký ức với 'chúng ta', và 'họ' cũng có thể được coi là 'chúng ta', chỉ là đang tách biệt ở vũ trụ khác. Số lượng các nhánh thực tại tăng theo thời gian. Bạn càng lớn tuổi, càng có nhiều phiên bản của 'bạn'", chuyên gia Carroll giải thích.
 |
| Sean Carroll tin rằng ở những "khu vực" mà vật lý thông thường không thể giải thích, đó là lúc thuyết đa vũ trụ có thể làm được. Ảnh: Sean Carroll. |
Ông Carroll cho rằng điều này giống như cỗ máy dịch chuyển tức thời của Star Trek bị trục trặc và tạo ra 2 bản sao của "bạn". "Họ" đều là thật, nhưng sẽ sống cuộc đời khác và bạn chẳng cách nào can thiệp.
Danh tính của bản thân bạn theo thời gian giống như một nhánh cây mọc ra nhiều khả năng của tương lai. Nhưng một khi phiên bản của bạn đã phân nhánh, không cách nào liên lạc với "họ". Chỉ có điều chắc chắn là "họ" vẫn ở đó và cũng thật như bạn.
Carroll không cho rằng một bản ngã mới sẽ được hình thành bởi từng quyết định nhỏ bạn đưa hoặc không đưa ra trong cuộc sống.
"Bạn quyết định không ăn pizza, hamburger vào một tối nọ. Nhưng ở nhánh khác bạn có chiếc bánh hamburger hoặc pizza ở nhánh khác nữa. Đó là cách mà hệ thống cơ học lượng tử tạo ra thế giới mới", ông Carrol nói.
Vũ trụ đã có an bài?
Tương tự nhiều lý thuyết gia khác, Roger Penrose - nhà toán học vật lý đồng thời là triết gia khoa học 0 không tin vào thuyết đa vũ trụ. Ngược lại, Stephen Hawking, một tên tuổi lừng lẫy trong giới khoa học, lại tin tưởng lý thuyết này.
Một số nhà khoa học tìm cách bác bỏ lập luận trên của Everett, nhưng sau nhiều thập kỷ, chưa ai tìm thấy sai sót trong lý luận này. Chính vì lẽ đó, một số nhà khoa học như Carroll đồng ý đa vũ trụ là cách hợp lý duy nhất để hiểu về cơ học lượng tử.
 |
| Những phép tính cổ điển không thể biết được làm thế nào một hạt có thể đi xuyên qua hạt khác trong hiện tượng "đường hầm lượng tử". Ảnh: Phys.org. |
"Nếu chúng ta tìm hiểu thuyết này một cách nghiêm túc, ta có thể giải thích các sự kiện rất phi lý như 'đường hầm lượng tử', mô tả sự chuyển dịch của hệ vật chất từ trạng thái này sang trạng thái khác mà thông thường bị ngăn cấm bởi các quy luật vật lý cổ điển", ông Carroll nói.
"Logic này khiến việc đặt một tách cà phê lên bàn có thể khiến cho tách cà phê đi xuyên qua và rớt xuống sàn. Điều này là không tưởng, song nếu tin vào đa vũ trụ, sẽ có một thế giới mà chuyện này đã xảy ra".
Cũng theo niềm tin của nhà khoa học Everett, đã có vô số "bạn" đang "sống" ở đâu đó ngay trong "sự tồn tại" này. Ngoài ra, đa vũ trụ còn khiến bạn phải đặt câu hỏi về toàn bộ ý nghĩa cuộc sống, cũng như niềm tin của bạn về số phận và định mệnh.
"Vũ trụ biết tất cả những gì đang diễn ra, trong khi chúng ta sẽ không bao giờ biến đến chúng, cho đến khi ta thực sự 'đến' đó, 'xem' những gì đang xảy ra nhưng sẽ không thể can thiệp được vào", ông Carroll khẳng định.
