Nguồn gốc ra đời và sức ảnh hưởng của Spotify với ngành âm nhạc

Một cuốn sách mới dự kiến ​​xuất bản vào ngày 7/1/2025 sẽ chia sẻ với độc giả sự ra đời và ảnh hưởng của Spotify đối với ngành công nghiệp âm nhạc.

Cuốn sách Mood Machine: The Rise Of Spotify And The Costs Of The Perfect Playlist được nhà báo âm nhạc Liz Pelly viết nên, dựa theo dữ liệu từ hơn 100 cuộc phỏng vấn với những người trong ngành công nghiệp âm nhạc, cựu nhân viên Spotify và nhạc sĩ.

Cuốn sách dự kiến xuất bản ngày 7/1/2025. Ảnh: DJ Magazine.

Bản mô tả về cuốn sách viết: “Mood Machine đưa chúng ta đến với thế giới nội bộ của ngành kinh doanh thu âm đang được củng cố mạnh mẽ nhất vào thời điểm hiện tại. Tác phẩm này cho thấy sự thay đổi của thế giới âm nhạc khi chúng chỉ còn là những danh sách phát, có thể cá nhân hóa và phát tự động".

Cuốn sách cũng là "một cuộc điều tra sâu và trực diện về sự ra đời cũng như ảnh hưởng của Spotify đối với thế giới âm nhạc, đan xen nhiều báo cáo chưa từng có với những lời chỉ trích sâu sắc về văn hóa, làm sáng tỏ cách thế giới phát trực tuyến đang định hình lại âm nhạc đối với cả người nghe và giới nghệ sĩ".

Tác giả Pelly đã có nhiều năm kinh nghiệm trong việc đưa tin về các ông lớn phát nhạc trực tuyến. Nhà báo này đã sử dụng tài liệu mình có để trình bày chi tiết những hậu quả của mô hình Spotify bằng cách khai thác quan điểm của cả khách hàng và những nhạc sĩ có tác phẩm trên Spotify.

‘Mánh khoé’ của Spotify

Tháng trước, Spotify đã ghi nhận doanh thu tăng lên 4 tỷ euro, cũng như số lượng người đăng ký lên vượt mốc 250 triệu.

Thành công về mặt tài chính của Spotify hoàn toàn trái ngược với các dòng tin tức tiêu cực cách đây 12 tháng. Mặc dù kiểm soát hơn 30% thị trường phát trực tuyến nhạc toàn cầu vào tháng 12 năm ngoái, nhưng lợi nhuận trong 2 năm trước đó giảm mạnh và khiến Spotify tuyên bố cắt giảm 17% lực lượng lao động, giảm đi mất khoảng 1.500 việc làm, trong vòng sa thải thứ ba liên tiếp trong năm.

Quy định về tiền bản quyền của nghệ sĩ cũng đã được thay đổi vào tháng 10 năm ngoái. Spotify đã đưa ra số lần phát thông tin trực tuyến tối thiểu hàng năm và thời lượng tối thiểu bản nhạc được người dùng tiếp cận để các nghệ sĩ có thể nhận thanh toán. Động thái này, được xác nhận vào tháng 11 năm ngoái, đồng nghĩa với việc các bản nhạc có dưới 1.000 lượt phát sẽ không đủ điều kiện để được hưởng tiền bản quyền.

Ưu ái những tên tuổi lớn

Động thái này đã bị tác giả chỉ trích khi cho rằng Spotify ưu ái các nhạc sĩ được ký hợp đồng với các hãng thu âm lớn, những người nhận được hàng triệu USD tiền ứng trước và quảng cáo miễn phí, trong khi cắt bỏ đi các khoản thu nhập nhỏ nhoi của các nghệ sĩ indie ít tên tuổi. Trước khi quy định trên ra đời, họ đã phải vật lộn để kiếm sống với tiền bản quyền là 0,0035 USD cho mỗi lần phát trực tuyến. Còn sau quy định mới này, lượng thu nhập đó thậm chí còn khó khăn hơn.

Trong khi đó, nền tảng này cũng bị chỉ trích vì tạo ra các danh sách phát nhạc an toàn, cùng thiết lập chỉ chọn các bài hát nhạt nhẽo và âm thanh "nhẹ nhàng, có nhịp độ trung bình và u sầu". Và đương nhiên chúng là tác phẩm của những nghệ sĩ có tiếng như Billie Eilish.

Tờ Publishing Weekly đánh giá cuốn sách này có giọng văn xuôi gợi cảm và phân tích sắc sảo. Chúng đã được kết hợp với nhau để đưa ra lời phê bình sâu sắc về ngành công nghiệp phát trực tuyến, từ đó kêu gọi những cải cách cụ thể (như bổ sung thêm quy định vào luật liên bang để đảm bảo tiền bản quyền phát trực tuyến cho nghệ sĩ).

Cuốn sách cũng đặt ra những câu hỏi lớn hơn về “tầm quan trọng của quyền truy cập âm nhạc phổ quát” và những hệ lụy văn hóa của việc hạn chế sản xuất và phổ biến âm nhạc.

Về tổng thể, Publishing Weekly cho rằng cuốn sách này là bản đánh giá sâu sắc về bối cảnh âm nhạc hiện tại và mở ra góc nhìn về tương lai của ngành công nghiệp này.