Người Việt hay tự ái, thích đổ lỗi, lười đọc sách

Sách Tật xấu người Việt. Ảnh: N.N.

Trên thị trường sách hiện nay, những ấn phẩm cảnh tỉnh xã hội chưa nhiều. Một số cuốn sách xuất bản đã gây tiếng vang như Người xưa cảnh tỉnh (Vương Trí Nhàn - Trần Văn Chánh), Những chấn thương tâm lý hiện đại (Vương Trí Nhàn), Người Việt phẩm chất & thói hư tật xấu (nhiều tác giả). Góp thêm một ấn phẩm trong chủ đề này, mới đây, nhà văn Di Li cho ra mắt cuốn Tật xấu người Việt.

Góc nhìn phản biện về tính cách người Việt

Cuốn sách bao gồm 48 câu chuyện khác nhau về các nét tính cách (chưa tốt) của một bộ phận người Việt, có thể kể đến như tính tự ái, trọng tình hơn lý, sự phiến diện, thích đổ lỗi, lười cảm ơn, lười đọc sách... Góc nhìn chân thực về cảm xúc cũng được tác giả nghiên cứu kỹ như việc chỉ ưa nói thẳng những điều tiêu cực, khen chê bất chấp, vô duyên, cả nể, ưa thành tích...

Ấn phẩm cũng đề cập tới việc sính bằng cấp, thiếu độc lập, thừa sĩ diện, hay khoe khoang, tham lam chủ nghĩa, phí phạm tài sản công cộng, ích kỷ cá nhân, không bao giờ biết đủ, lãng phí…

"Trong cuộc sống thường ngày, nếu Di Li có góp ý với một ai đó thì cũng sẽ rất nhẹ nhàng. Tôi sẽ tìm cách nói phù hợp nhất để người nghe cảm thấy dễ chịu và tiếp nhận những ý kiến của mình”, Di Li chia sẻ.

Bởi vậy, trong Tật xấu người Việt, Di Li cũng cố gắng đưa tiếng cười hài hước vào trong cuốn sách để những câu chuyện “mềm” đi, đỡ gay gắt. Tác giả cho rằng bạn đọc có thể sẽ hơi gợn khi thấy có bản thân mình trong đó, nhưng khó chịu đến mức ném đá người viết thì chắc là không.

Di Li nổi tiếng trên văn đàn với những tiểu thuyết trinh thám ăn khách như Trại hoa đỏ, Câu lạc bộ số 7, cô cũng là tác giả của hàng chục đầu sách khác. Tuy vậy, Tật xấu người Việt là cuốn sách mà cô bỏ nhiều thời gian, công sức nhất.

Theo Di Li, để hoàn thành tác phẩm này cô đã phải tập trung nghiên cứu, tìm tòi hơn 18 năm kể từ khi lên ý tưởng. Cuốn sách không đơn thuần đưa ra góc nhìn của cá nhân tác giả về những tính cách (tính nết) có phần chưa tốt của người Việt mà nó còn là những thông tin, kiến thức được đào sâu, tổng hợp lại từ hàng chục tác phẩm của nhiều tác giả nước ngoài khác nhau viết về Việt Nam.

Nhà văn Di Li. Ảnh: FBNV.

Viết về thói xấu chính là hành động tốt

Trước khi ra mắt ấn phẩm này, Di Li dự đoán cuốn sách sẽ gây nhiều tranh cãi, bởi quan điểm là thứ không thể định lượng, nên sẽ không bao giờ có đáp số chung nhất. Hơn nữa, khi những quan điểm ít nhiều va chạm đến một số người, rất có thể sẽ gây chạnh lòng.

“Tôi thực tâm mong muốn độc giả tiếp nhận những câu chuyện này với thái độ thiện chí nhất, bởi cuốn sách là một kết quả nghiêm túc đã được tôi nghiên cứu trong suốt thời gian dài về tính cách của người Việt, bao gồm cả tật xấu và tính tốt", Di Li chia sẻ.

Trong buổi ra mắt sách tại Hà Nội chiều 6/12, ông Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - cho rằng phải rất dũng cảm mới có tác giả dám viết về đề tài nhạy cảm này. Bởi bản tính con người không thích nghe người khác nói hoặc chỉ trích về những điểm yếu hay thói xấu của cá nhân mình.

Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nhận xét Tật xấu người Việt đã được đầu tư một cách chỉn chu, tiếp cận một cách nhân văn nhất và được viết một cách khoa học nhất.

PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật trung ương, cho biết ông đã được tiếp cận tác phẩm từ khi còn là bản thảo. Cách đây mấy năm, Di Li có gửi cho ông bản thảo Tật xấu người Việt để xin ý kiến, bởi dù sao đây cũng là một mảng đề tài nhạy cảm, đầy rủi ro. Khi ấy, ông đã trả lời rằng nếu một người hay một dân tộc dám nói ra điểm yếu, cái xấu hoặc điều chưa tốt thì đó chính là một điều tốt.

Đọc cuốn sách, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ thấy bản thân mình, bạn bè của mình và cả người thân của mình ở trong đó. Đó là một điều tích cực, bởi người ta sẽ thấy sách như một tấm gương phản chiếu điểm xấu của mình, cần nỗ lực hơn để khắc phục điểm xấu, hoàn thiện bản thân, hướng tới những điều tốt đẹp hơn.

“Di Li đã thực sự đặt bản thân mình vào người Việt để xem bên cạnh những ưu điểm của dân tộc ta, thì sẽ còn có những tật xấu hay điểm nào chưa hoàn thiện. Với ngòi bút của một nhà văn từng viết nhiều về trinh thám, Di Li đã có những tìm tòi, phát hiện rồi sau đó phản ánh rất khoa học”, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ nhận xét.

Được biết, cuốn Tật xấu người Việt sẽ nằm trong bộ sách hai cuốn khảo cứu về tính cách người Việt hiện đại gồm Tật xấu người Việt và Tính tốt người Việt (hiện chưa phát hành). Tác phẩm sẽ đi sâu vào phân tích, nhận xét về những thói tật của người Việt và lý giải chúng dựa trên những nghiên cứu, trải nghiệm, tìm tòi trong hàng chục năm của tác giả.