Sara, người phụ nữ Afghanistan yêu cầu không sử dụng tên thật, đã chờ đợi cùng gia đình giữa hàng nghìn người bên ngoài cổng sân bay Kabul trong 4 ngày qua. Họ cố gắng lên chuyến bay di tản đến Mỹ trong tuyệt vọng, theo Guardian.
"Nỗi kinh hoàng hiện lên trong mắt mọi người"
Trong vài ngày qua, Sara cho biết đã nhìn thấy hơn 15 người, bao gồm cả trẻ em, bị bắn trước mắt mình. Cô còn tận mắt chứng kiến cảnh chú ruột bị các tay súng Taliban đánh đập. Những giấc ngủ của gia đình trong những đêm vạ vật trên phố cũng bị phá vỡ vì đám đông và tiếng súng nổ.
Đám đông chen chúc chật cứng đến mức khó thở. Nhiều người đã bị giẫm đạp đến chết, cô cho biết. Mùi hôi thối của rác bốc lên ngày càng kinh khủng. Họ đã hết thức ăn và nước uống.
Sara nói: “Tôi hoàn toàn suy sụp”.
 |
| Hỗn loạn xảy ra ở phía ngoài sân bay Kabul. Ảnh: Washington Post. |
Sara cùng 4 thành viên trong gia đình đều đã được cấp thị thực Mỹ để rời khỏi Afghanistan. Gia đình cô nhận được chỉ thị trong một lá thư từ Lãnh sự quán Mỹ vào ngày 18/8 là đến thẳng Trại Sullivan, căn cứ quân sự của Mỹ tại sân bay Kabul. Họ được yêu cầu chuẩn bị chờ đợi hàng giờ và mang theo chăn gối.
Tuy nhiên, khi đến nơi hôm 18/8, họ thấy hàng nghìn người đã chặn lối vào. Đồng thời, tất cả các cổng đều đã bị đóng. Họ cũng không có bất cứ thông tin gì thêm.
Cô cho biết: “Không ai được phép đi qua, kể cả khi có thị thực”.
“Không có ai bên phía Mỹ giúp chúng tôi. Không ai cho chúng tôi biết phải đi đến cổng nào - chúng tôi thậm chí không biết khi nào các chuyến bay Mỹ sẽ khởi hành. Bạo lực xảy ra khắp nơi và tất cả cổng mà chúng tôi đến đều đóng kín. Không ai đưa cho chúng tôi thông tin gì hoặc bày tỏ bất cứ sự thương xót nào".
Sara cho biết nhiều gia đình xung quanh cô đã cắm trại bên ngoài các cổng của sân bay. Họ đều có thị thực và hộ chiếu Mỹ, hoặc thẻ xanh nhưng không ai có thể tiếp cận được những chuyến bay sơ tán hoặc nhận được bất kỳ thông tin nào về số phận của họ. Cuộc sống của họ đang nằm trong tay phiến quân Taliban.
“Ở đây thật đáng sợ. Nỗi kinh hoàng đều hiện lên trong mắt mọi người", Sara cho biết.
Kể từ khi thủ đô Kabul thất thủ vào ngày 15/8, khung cảnh tuyệt vọng xung quanh sân bay đã trở thành những hình ảnh lột tả một tuần kiểm soát của Taliban.
Hàng nghìn người, trong đó không ít người còn không có giấy tờ, tiếp tục đổ xô đến sân bay với nỗ lực tháo chạy trong tuyệt vọng. Một số người đã bám chặt vào bánh máy bay trên đường băng khi máy bay cất cánh, hoặc rơi xuống đất tử vong khi tìm cách đi chui. Một số em bé còn được chuyển qua cổng sân bay đóng kín cho binh lính Mỹ ở phía trong.
Hoài nghi về lời hứa của Mỹ
Hôm 20/8, Tổng thống Mỹ Joe Biden cam kết Mỹ sẽ “sơ tán an toàn cho các công dân Afghanistan là đồng minh, đối tác và các trường hợp có thể là mục tiêu của Taliban vì đã hợp tác với Mỹ”.
Tuy nhiên, sự hỗn loạn tại sân bay Kabul đã khiến nhiều người hoài nghi về lời hứa này.
Theo Guardian, phía Mỹ chưa có hệ thống thống nhất cho việc sơ tán và thiếu thông tin. Một số ít người đã vượt qua các trạm kiểm soát của Taliban để đến sân bay đã ở lại đây nhiều ngày, bất chấp tình hình hỗn loạn có thể biến nơi đây trở thành nơi nguy hiểm.
 |
| Đám đông chờ đợi tại sân bay ở thủ đô Kabul. Ảnh: Guardian. |
Các tay súng Taliban đã bắn chỉ thiên và thậm chí được cho biết đã bắn vào đám đông. Ít nhất 15 người được xác nhận đã thiệt mạng tại sân bay, nhưng những người có mặt tại hiện trường cho biết con số này thậm chí còn cao hơn nhiều.
Một gia đình người Afghanistan đã cư trú tại Mỹ từ năm 2019 và chỉ trở về Kabul để gặp gia đình trong thời gian ngắn, đã không thể đến được cổng sân bay mặc dù đã có visa. Cùng cậu con trai nhỏ mới 11 tuổi và cô con gái 14 tuổi, họ đã cố gắng đến cổng sân bay vào ngày 17/8 . Nhưng sau đó con trai họ đã bị trúng mảnh đạn, họ buộc phải rút lui.
“Nhà chức trách Mỹ nói gia đình gia đình này có thể được sơ tán, nhưng chỉ khi họ có thể qua được một cổng sân bay”, người bạn thân của gia đình ở Mỹ cho biết.
“Nhưng hàng ngày họ đến sân bay và chứng kiến tình trạng đông đúc, bạo lực. Họ không thể đưa gia đình đi qua mà không đối mặt với rủi ro lớn đến tính mạng. Các cánh cổng bị đóng kín”.
Các chuyến bay sơ tán đang khởi hành, nhưng chậm chạp. Hôm 20/8, một quan chức quốc phòng Mỹ cho biết khoảng 5.700 người, trong đó có khoảng 250 người Mỹ, đã được sơ tán ra khỏi Kabul.
Tuy nhiên, nhiều người mắc kẹt tại Kabul với thị thực hợp lệ không biết làm cách nào để lên được các chuyến bay. Giới chức trách Mỹ cũng phải thừa nhận rằng họ không có con số chính xác về số người cần sơ tán.
Sara cho biết nhu cầu sơ tán gia đình cô là cấp thiết. Với các báo cáo về việc Taliban đã lập “danh sách đen” và lùng sục từng nhà để tìm những người từng cộng tác với Mỹ, NATO và các tổ chức phương Tây, gia đình cô lo sợ sẽ bị săn đuổi.
Một người thân trong gia đình đã từng làm việc cho chính phủ cũ, những người khác từng là nhà hoạt động vì quyền phụ nữ. Bản thân Sara cũng có trình độ đại học.
Đường dây trợ giúp của chính phủ Mỹ đã khuyên gia đình Sara vào 20/8 là hãy ở lại sân bay và chờ đợi. “Nhưng ở đây không an toàn cho chúng tôi, bạo lực ngày càng leo thang”, cô cho biết hôm 20/8.
Đêm trước, bạo lực tại sân bay thậm chí còn tồi tệ hơn. Người thân của cô bị thương nặng do bị lực lượng Taliban đánh bằng súng trường. Đến sáng 21/8, họ phải bỏ chạy về nhà.
“Chúng tôi không biết phải làm gì bây giờ”, cô cho biết.
