Người lao động Mỹ 'một tay ba nghề'

Một số người Mỹ làm 2 hoặc thậm chí 3 công việc cùng lúc. Ảnh: AP.

Trong bối cảnh lương không tăng, lạm phát và nỗi lo bị sa thải thường trực, một số người lao động Mỹ quyết định nhảy ra ngoài công việc truyền thống. Họ làm thêm công việc thứ hai, thứ ba hoặc thậm chứ thứ tư để kiếm thêm thu nhập, đồng thời có kế hoạch dự phòng khi thất nghiệp. AP gọi xu hướng này là “làm việc đa ngành”.

Katelyn Cusick (29 tuổi) là ví dụ điển hình. Cô làm việc toàn thời gian trong vai trò người trưng bày sản phẩm cho Patagonia. Cô dành 10-15 tiếng mỗi tuần quản lý những người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội cho một thương hiệu giày của Đức. Cô cũng vẽ tranh và bán trên sàn thương mại điện tử Etsy. Từng đó công việc chưa làm Cusick thỏa mãn. Cô làm hướng dẫn viên tại các buổi hòa nhạc ở khu vực Vịnh San Francisco, một cách vừa có tiền vừa được xem biểu diễn trực tiếp miễn phí.

“Mỗi ngày (của tôi) đều mới lạ. Đó chính là lý do tôi bắt đầu những công việc này, vì tôi muốn thay đổi. Tôi không muốn ngày nào cũng làm cùng một công việc”, Cusick chia sẻ.

Thu nhập thêm cũng giúp Cusick trả nợ sinh viên và trang trải chi phí sinh hoạt, đặc biệt khi mức lương của công việc toàn thời gian không thay đổi trong nhiều năm.

Không "đặt hết trứng vào một giỏ"

Một số người lao động làm thêm nghề tay trái vì nơi làm việc bất ổn hoặc lo ngại bị sa thải. Một số khác không muốn “đặt hết trứng vào một giỏ”, không muốn tin tưởng hoàn toàn một công ty duy nhất có thể cung cấp một công việc ổn định lâu dài. Do đó, họ tìm tới những công việc tự do mang tính tạm thời (gig work).

“Chúng ta trải qua tình trạng lương lậu trì trệ, lạm phát, chi phí sinh hoạt tăng. Vì vậy, mọi người đang tìm cách thiết lập vùng an toàn”, Alexandrea Ravenelle - nhà xã hội học và nhà nghiên cứu kinh tế tự do tại Đại học North Carolina (Mỹ) - chia sẻ.

Nhiều người lao động Mỹ có xu hướng "làm việc đa ngành" do lo ngại mất việc đột ngột. Ảnh: Reuters.

Một số người thì tạo “danh mục đầu tư sự nghiệp”, khi mỗi công việc giúp họ xây dựng những kỹ năng khác nhau. Trong trường hợp của Cusick, công việc làm thêm giúp cô cập nhật kỹ năng marketing trên mạng xã hội.

“Thay vì chỉ có một công việc duy nhất làm suốt nhiều năm và coi con đường phát triển sự nghiệp là một đường thẳng, một số người đang kết hợp nhiều nghề phụ dựa trên kỹ năng và sở thích, đồng thời có thêm thu nhập”, Elaine Chen - Giám đốc Trung tâm Khởi nghiệp Derby tại Đại học Tufts - cho biết.

Nhiều cá nhân cân nhắc nghề tay trái từ một lĩnh vực họ thực sự quan tâm.

Với Josie White (31 tuổi), đam mê của cô là sức khỏe tinh thần. Sau khi vật lộn với chứng rối loạn phân liệt cảm xúc và tìm được phương pháp điều trị hiệu quả, cô muốn giúp những người gặp khó khăn về sức khỏe tâm thần cảm thấy bớt cô đơn.

Giữa lúc làm toàn thời gian với tư cách chuyên viên gây quỹ cho tổ chức phi lợi nhuận Shelter the Homeless, White quyết định theo đuổi kỹ năng diễn thuyết trước công chúng. Cô bắt đầu tìm kiếm cơ hội diễn thuyết trước các nhóm và hội nghị, nơi cô chia sẻ kinh nghiệm về bệnh tâm thần và “trấn an mọi người về hy vọng và ánh sáng cuối đường hầm”.

Một số nghề tay trái có thể đòi hỏi vốn đầu tư ban đầu và thời gian.

White bắt đầu cung cấp dịch vụ diễn thuyết trong vai trò tình nguyện viên không lương. Sau đó, cô nhận đào tạo nhân viên trong các tổ chức phi lợi nhuận và diễn thuyết về chủ đề gây quỹ. Những công việc này vốn không phải mục tiêu ban đầu của White, nhưng cô cũng tích lũy kinh nghiệm thông qua cơ hội mới.

Trong năm qua, White nhận 10 buổi diễn thuyết, và 4 buổi có thù lao. Cô dùng tiền tiết kiệm để tiếp tục học kỹ năng diễn thuyết trước công chúng. “Mục tiêu cuối cùng là kiếm được tiền. Tôi đang nỗ lực hết mình đạt được mục tiêu đó. Mọi thứ đang phát triển theo chiều hướng tích cực”, White nói.

Một số nghề phụ cần đầu tư thời gian và tiền bạc trước khi có thu nhập, một số khác lại tạo thu nhập mới ngay lập tức. Ảnh: Reuters.

Trong khi đó, một số nghề tay trái - như giao hàng hoặc lái xe - có thể tạo thu nhập ngay lập tức.

Tom Ritter ở New York là chuyên gia quản lý lực lượng lao động tại một tổ chức phi lợi nhuận. Bên cạnh đó, anh làm nhân viên giao hàng cho Instacart và Spark. Công việc phụ này giúp anh chi trả một số hóa đơn, đặc biệt khi vừa mất việc làm chính thức.

“Chỉ cần vài trăm USD mỗi tháng cũng đáng”, người đàn ông 39 tuổi nói.

Một số rủi ro

Dẫu vậy, bà Ravenelle cảnh báo người lao động không nên quá phụ thuộc vào công việc tự do. Bà cho biết việc trở lại công việc toàn thời gian lâu dài có thể rất khó khăn, khi người lao động phải chờ 2 tuần hoặc hơn mới nhận khoản lương đầu tiên, và một số nhà tuyển dụng không thiện cảm với công việc tự do.

Thêm vào đó, theo bà Ravenelle, nếu lao động tự do kiếm được mức lương tốt, các nền tảng thường sẽ thay đổi thuật toán để họ kiếm ít tiền hơn.

Ngoài ra, người lao động cũng cần thận trọng với một số cơ hội “việc nhẹ lương cao” trên mạng xã hội. Nhiều người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội đang quảng bá các ý tưởng kinh doanh “không khác gì lừa đảo”.

Trong một nghiên cứu, bà Ravanelle đã nói chuyện với những người xem video trên mạng về cách kiếm tiền bằng cách bán rau mầm.

“Họ nghĩ họ có thể kiếm được hàng nghìn USD mỗi tháng, làm việc tại nhà, trồng rau mầm trong bếp và bán cho các nhà hàng cao cấp. Không thể nào. Người bán đèn trồng cây và hướng dẫn các lớp học kinh doanh mới là người thu được lợi nhuận từ đó”, vị chuyên gia kể.

Ngoài ra, bắt đầu nghề tay trái cần hy sinh đời sống cá nhân và thời gian dành cho gia đình, bạn bè. White làm việc từ thứ Hai đến thứ Năm tại Shelter the Homeless, mỗi tuần làm việc 40-45 giờ. Cô dành cả ngày nghỉ thứ Sáu để luyện tập kỹ năng nói hoặc tìm kiếm cơ hội kinh doanh mới.

“Cuộc sống của tôi không hề cân bằng giữa công việc - đời sống. Nhưng tôi có đang tận hưởng điều đó không? Có chứ”, cô nói.