 |
Tiếng khóc xé lòng phát ra từ phía dàn kèn đồng, trước những gì còn sót lại của Nhà thờ Công giáo St. Joseph. Một nhịp trống hòa vào nhịp điệu buồn tẻ khi những người phụ nữ mặc đồ trắng khóc than thống thiết dưới chân một chiếc quan tài phủ đầy hoa.
Đó là tiếng khóc thương tiếc cho Delfrygny Barbier, một tài xế xe tải thiệt mạng trong trận động đất làm rung chuyển bán đảo Tây Nam của Haiti hôm 14/8. Đó cũng là tiếng than khóc cho L’Asile - vùng nông thôn cách tâm chấn 18 km - giờ đã thành đống đổ nát.
 |
| Những người đưa tang tham dự tang lễ của anh Delfrygny Barbier ở L’Asile, Haiti, hôm 18/8. Barbier đã thiệt mạng trong trận động đất 7,2 độ Richter xảy ra ở Haiti hôm 14/8. Ảnh: The Washington Post. |
Nhưng linh mục Lucson Simeon nói rằng trước khi khoác lên mình bộ lễ phục màu trắng chuẩn bị cho đám tang khác, thì đó chính là tiếng khóc kêu than cho Haiti.
Ông nói: "Những gì xảy ra là cứ như thể chúng ta bị nguyền rủa”.
Số người chết chính thức trong trận động đất là hơn 2.000 người, nhưng dự kiến con số sẽ còn tăng. Các đám tang tổ chức tiếp nối một cách vội vã, trong khi nhiều người khác vẫn bị chôn vùi dưới lớp bê tông sụp đổ.
Một người đàn ông đang đi chợ khi trận động đất xảy ra vào sáng 14/8 rồi bị vùi lấp, kêu cứu một cách tuyệt vọng trong nhiều ngày.
Những người hàng xóm đẫ phát hiện và cố cứu anh ta bằng nhiều công cụ. Anh ta đã chết vì kiệt sức vào hôm 17/8, khi những cơn mưa xối xả từ cơn bão nhiệt đới Grace làm ướt đẫm những gì còn lại của L’Asile.
Nhiều nỗi đau chồng chất
Quốc gia vẫn là trung tâm của các vụ thiên tai, khi những người ứng cứu trong nước, quốc tế và các tình nguyện viên đang vật lộn để tiếp cận các cộng đồng vùng sâu vùng xa bị cô lập bởi địa hình trắc trở của động đất và mưa lớn từ cơn bão Grace.
Nhưng ở một đất nước mà chính phủ lâm thời mới chỉ được thiết lập sau khi tổng thống bị ám sát, người dân của L’Asile ngay từ đầu biết rằng họ chỉ có một mình.
Họ đã phải xoay xở với khó khăn trong nhiều ngày. Sau trận động đất khủng khiếp vào hôm 14/8, một bà mẹ bế đứa con gái 12 tuổi đã chết của mình trên con đường đất trong 3 giờ đồng hồ.
Người dân tuyệt vọng tìm kiếm người thân của họ. Mái nhà của một ông lão bị liệt đổ sập, ông nằm khóc trên sàn của một ngôi nhà tạm bợ, nơi thiếu thốn dụng cụ y tế, các bác sĩ đành đã để lại cho ông một ống thông và lời cầu nguyện.
 |
| Một người đưa tang trong đám tang của Barbier trước đống đổ nát của nhà thờ St. Joseph. Ảnh: The Washington Post. |
Giống như Haiti, một quốc gia của nhiều nỗi đau chồng chất, L’Asile cũng chịu nhiều đau đớn. Nhiều người ở đây đã mất người thân trong trận động đất thảm khốc năm 2010, khiến hơn 220.000 người thiệt mạng.
Nhiều người đã chết trong cơn bão Matthew, khi những trái dừa trở thành viên đạn đại bác và nhà thờ St. Joseph bị bay mất mái.
Vào năm 2019, các băng nhóm bạo lực đã tấn công thị trấn, bắt cóc, hãm hiếp và giết chết những cư dân nghèo, đôi khi đòi tiền chuộc chỉ 100 USD.
Trận động đất hôm 14/8 đã xảy ra. Đối với họ, đó là điều tồi tệ nhất.
Chỉ trong chốc lát, nhà thờ và trường học đã sụp đổ. Quảng trường Thánh Peter, nơi người dân địa phương tập trung và vui chơi, giờ là đống đổ nát.
Tại một thành phố tự hào là “thủ phủ dứa của Haiti”, ít nhất một nửa số cây trồng đã bị phá hủy. Nguồn nước đã bị ô nhiễm.
Thị trưởng Martinor Gerardin cho biết một nửa của thành phố của 52.000 người sinh sống đã thành đống đổ nát, và phần lớn phần còn lại bị hư hại. Các công trình kiến trúc nơi người dân địa phương tập trung cho Lễ hội Dứa hàng năm đã sụp đổ.
Những người hàng xóm đang chia sẻ thức ăn cho nhau, nhưng tất cả sắp cạn kiệt. Thỉnh thoảng xe cứu trợ đi ngang qua những con đường đầy đá của L’Asile, khiến những người dân vội vã đuổi theo đầy hy vọng.
Nhưng thường thì các xe cứu trợ không dừng lại.
“Chúa đã quay lưng lại với chúng tôi, Ngài đã quay lưng lại với đất nước này”, Fosnel Cassamajor, 45 tuổi, người anh cùng cha khác mẹ của người tài xế xe tải đã qua đời, thổn thức nói.
 |
| Một số người kêu cứu trên nóc một tòa nhà ở ngoại ô Les Cayes, Haiti, sau trận động đất. Ảnh: The Washington Post. |
Sau vụ Tổng thống Jovenel Moïse bị ám sát vào tháng 7, một chính phủ lâm thời suy yếu hiện nắm quyền điều hành, khiến Haiti khập khiễng tồn tại, bị bao vây bởi các lãnh chúa khó tính, nạn đói tăng vọt và virus corona hoành hành ngay trước vụ động đất vừa qua.
Ông Gerardin nói: Chính phủ không hỗ trợ chúng tôi, và tôi không mong đợi họ sẽ làm như vậy. Làm cách nào để chúng tôi xây dựng lại trường học, nhà thờ, sửa chữa nguồn nước? Tôi có thể nói, chính phủ này sẽ không giúp được gì. Chúng tôi phải tự thân vận động”.
Sự mất mát tang thương
Alvena Yolette Dormistoire, một bà mẹ 29 tuổi, đứng trước ngôi nhà đổ nát của mình và chỉ tay vào phần còn lại chiếc ghế ăn trẻ em.
Vào sáng 14/8, khi cô đang chuẩn bị bữa sáng cho 2 đứa con sinh đôi 13 tháng tuổi: Nael - bé gái và Mael - bé trai, thì có động đất. Cô đang ôm Nael trong lòng. Nhưng Mael ngồi trên ghế ăn.
Một mảng tường xi măng rơi xuống, nghiền nát đầu cậu bé.
“Con trai bé bỏng của tôi” cô nói với giọng trống rỗng kỳ lạ khi nhìn chằm chằm vào đống đổ nát, đôi mắt mờ đi vì sốc.
“Tôi chỉ có thể ôm một trong hai đứa trong lòng. Con tôi đang ngồi trên ghế. Sau đó, mọi thứ bắt đầu rung chuyển và rơi xuống. Nó diễn ra quá nhanh. Tôi đã không kịp làm gì", cô nói.
Bây giờ cô gần như không thể di chuyển. Cô có vết thương hở ở chân và đóng vảy trên vai vì những cố gắng điên cuồng để tìm lại con trai mình, và chỉ ngưng lại khi hàng xóm đến cứu giúp. Họ đã nhấc nhũng khối xi măng và chôn cậu bé trong một ngôi mộ đào nông.
 |
| Cô Alvena Yolette Dormistoire (bên phải) đã mất đứa con trai 13 tháng tuổi, Mael. Em gái sinh đôi của cậu, Nael, đã sống sót. Ảnh: The Washington Post. |
Một bác sĩ đã cho cô một viên thuốc giảm đau, nhưng không có thuốc kháng sinh, khiến vết thương nặng hơn. Bé Nael cũng bị chấn thương vùng đầu. Nhưng bệnh viện đã sụp đổ theo đúng nghĩa đen, còn điều tốt nhất mà một phòng khám địa phương có thể làm là cung cấp thuốc khử trùng và băng cuốn.
Cách đó không xa, Tidieu Desir, một người nông dân nghèo, gầy gò với mái tóc hoa râm, trần truồng khóc nức nở trên sàn nhà bẩn thỉu của một nơi trú ẩn ngoài trời.
“Nửa dưới cơ thể tôi đã chết. Bệnh viện quá tải và họ chỉ cho tôi về nhà. Tôi đã được đặt ở đây, trên sàn nhà này", ông khóc.
Ông lôi ra một tấm giấy bẩn thỉu được trang trí hình mặt trời và ngôi sao nhỏ, lấy ra ống thông mà một bác sĩ đã để lại cho ông. “Tôi vừa nghe thấy một tiếng nổ lớn và sau đó mái nhà rơi làm tôi gãy lưng. Làm ơn hãy cứu tôi, tôi không thể di chuyển được", ông kêu than.
Ymen Filoxy, 34 tuổi, miên man chìm trong nỗi buồn và phẫn nộ. Cô đang làm việc trong trang trại thì trận động đất xảy ra và một phần của ngọn núi đã ập xuống con gái 12 tuổi của cô. Cô tự mình mang xác con về thị trấn.
“Tôi đổ lỗi cho Chúa. Con gái tôi là điều tốt đẹp nhất với cuộc đời này. Và bây giờ con bé đã chết", cô tức giận nói.
 |
| Ymen Filoxy đã mất đứa con gái 12 tuổi trong trận động đất và bản thân cô cũng bị thương nặng. Ảnh: The Washington Post. |
Rood Nevil, một bác sĩ địa phương, đang điều trị bệnh nhân bên ngoài phòng khám - nơi đã ngưng hoạt động sau trận động đất. Ông đang mở băng quấn đầu của một người đàn ông bị chém sâu vào đầu, có thể bị vỡ hộp sọ. Bệnh nhân cố kìm nước mắt.
“Chúng tôi không có đủ thuốc giảm đau và thuốc kháng sinh. Chúng tôi đang làm những gì tốt nhất trong khả năng. Nhưng chúng tôi chỉ có một mình ở đây. Sự giúp đỡ ở đâu?", ông băn khoăn.
Ở vùng ngoại ô của thị trấn, hàng trăm người dân bị mất nhà đang ngủ dưới những nơi trú ẩn thô sơ, lều hoặc ngoài trời. Họ phơi quần áo vớt được sau trận động đất do cơn bão Grace làm ướt nhẹp.
