Nằm sâu trong trung tâm Amazon của Peru, người dân Shipibo bản địa đã có hàng ngàn năm sống tách biệt với bên ngoài, phát triển mạnh mẽ và bảo vệ lãnh thổ của họ trước những kẻ khai thác gỗ và những kẻ xâm lược bên ngoài khác.
Nhưng họ có một kẻ thù mới xuất hiện, mạnh mẽ và không khoan nhượng: Covid-19.
Tại ngôi làng xa xôi Shipibo của Caimito, 80% người dân đã xuất hiện triệu chứng của virus Corona. Bệnh viện gần nhất thì cách đến 8 giờ đi xe.
Khi phóng viên của CNN đến làng vào cuối tháng 5, một hàng người đang đợi trước một toà nhà đơn giản với một biển hiệu tạm thời cho biết đây là phòng khám sức khoẻ của Caimito.
Tình trạng của phòng khám không tốt lắm. Thuốc của chính phủ phân phát đã dùng hết từ 3 ngày trước và những thuốc còn lại là thuốc dùng cho các triệu chứng khác. Ở đó thậm chí còn không có paracetamol.
Vị khách không mời
Cách duy nhất đến được Caimito là con đường dài 8 tiếng chạy xe dọc theo sông Ucayali. Do lệnh cách ly của chính phủ, hiện nay phải có cho phép đặc biệt để đến được trung tâm rừng Amazon.
Khi phóng viên CNN đến Caimito, Juan Carlos Mahua, thủ lĩnh tộc Shipibo tại Caimito, và Magin, nhân viên y tế tại đây, đứng đợi đó, xung quanh là quan chức địa phương và những chiến binh bộ tộc với cung tên. Tất cả đều ho và trông có vẻ bệnh.
Khi chào hỏi trưởng làng, phóng viên hỏi Mahua về tình trạng của anh ấy. "Không ổn lắm", Mahua trả lời giữa những cơn ho. Tất cả những người xung quanh đều dương tính với virus Corona.
Trong 750 người tại cộng đồng này, khoảng 80% được cho đã nhiễm Covid-19, dựa trên triệu chứng hiện tại của họ. Ít nhất 4 người đã chết vì virus.
Khi virus ập đến, bác sĩ do chính phủ chỉ định đã rời Caimito khi hết hợp đồng, để lại Magin cùng 1 y tá và 1 trợ lý.
Chính Magin cũng được chẩn đoán dương tính với Covid-19, tuy nhiên anh ta vẫn phải làm việc vì thiếu người. Thuốc được đưa tới bởi một nhóm nhân viên chính phủ khi họ đến Caimito ba ngày trước, tuy nhiên chúng cũng nhanh chóng được sử dụng hết.
Bộ trường Bộ Y tế của Peru không phản hồi trước yêu cầu bình luận về việc này.
Cơ sở y tế quá tải
“Hệ thống” y tế tại đây, gồm Magin cùng với 2 nhân viên của anh ấy và một phòng khám đơn giản. Ở đó không có máy thở, không có giường ICU, và cũng không có thiết bị hay công nghệ hiện đại.
 |
| Magin ngồi trong phòng khám tại Caimito. Ảnh: CNN Travel. |
Phòng khám nhỏ đó thường xuyên nhộn nhịp với vài bệnh nhân cùng lúc.
Một số người thậm chí quá ốm để có thể ra khỏi nhà. Reiner Fernandez, 32 tuổi, là một trong số đó. Fernandez có triệu chứng Covid-19 từ hai tuần trước và giờ quá yếu để đi bộ đến phòng khám.
Anh ta nằm thở rất khó khăn trên sàn nhà khi Magin đến, yếu đến mức không thể đứng nổi. “Trái tim tôi như muốn ngừng đập”, anh ta nói với Magin.
Fernandez sụt gần 8 kg từ khi bị ốm và vẫn đang sốt. Nhưng nếu mọi thứ trở nên tệ hơn, gần như không thể tìm thấy sự chăm sóc y tế khẩn cấp - bệnh viện gần nhất nằm ở Pucallpa, một thành phố cũng quá tải bởi virus.
Không chỉ sâu trong rừng Amazon, toàn khu vực Ucayali đều bị ảnh hưởng nặng bởi virus corona. Tại bệnh viện chính của Pucallpa, nhân viên phải dọn sạch xác người chết ngoài cửa. Bên trong thì không có đủ nhân viên để chăm sóc cho người bệnh.
Các nhân viên y tế làm việc kéo dài 12-18 giờ liên tục, mặc đầy đủ đồ bảo hộ trong nhiệt độ lên đến gần 40 độ C. Không còn thừa giường ICU, và chỉ 1 trong 10 bệnh nhân với tình trạng nghiêm trọng được mong đợi sống sót.
Giãn cách xã hội là điều khó khăn
Đây là câu chuyện chung của những tỉnh và thành phố tại Peru, nơi đã có hơn 257.000 ca nhiễm virus và ít nhất 8.000 trường hợp tử vong.
Mới đầu, chính phủ Peru có phản ứng rất nhanh và tỉnh táo trước dịch bệnh. Lệch cách ly xã hội trên toàn quốc được ban hành ngay khi những trường hợp đầu tiên xuất hiện.
Thế nhưng, khi lệnh này được áp dụng rộng rãi, đa số người dân mới nhận ra họ không có công việc, không có tiền và cả đồ ăn. Họ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc rời những thành phố lớn để trở về nhà.
Và chính sự di chuyện này đã khiến cho virus lan truyền rộng rãi hơn.
Ở Caimito, chính quyền địa phương chưa ban hành lệnh giãn cách xã hội và ở yên trong nhà, và Magin cũng cho rằng những người bản địa vẫn đánh giá thấp virus này.
Và Magin là người đã kêu gọi cho việc giãn cách. “Chúng ta chưa đánh bại được virus. Chúng ta vẫn chưa giãn cách xã hội. Chúng ta vẫn đi nhà thờ và chơi thể thao. Nếu chúng ta không thay đổi, chúng ra sẽ chết dần.”
Vài tuần sau đó, tình hình đã chuyển biến khá hơn. Cách ly đã giúp ngăn chặn virus và một nhóm trong cộng đồng đã đến Pucallpa để lấy thêm thuốc.
Mặc dù vẫn còn đang ốm, Reiner Fernandez đã hồi phục phần nào. Và cũng không có thêm cái chết nào nữa.
