Người phát ngôn chính cho biết ông sẽ làm việc cả ngày, nhưng Tổng thống Donald Trump đã dành phần lớn ngày 18/12 để tweet và re-tweet về việc luận tội.
Ông ở trong phòng riêng tại Nhà Trắng vào buổi sáng trước khi xuống Phòng Bầu dục, vừa xem cuộc tranh luận về số phận của mình qua TV vừa gọi điện thoại để cập nhật tình hình.
Ông đã phái nhân viên của mình đi để kiểm soát các nghị sĩ cũng như nói về sự điên rồ của việc cố gắng truất phế vị tổng thống thứ 45.
"Chúng ta không làm gì sai"
Vào ngày mà Hạ viện bỏ phiếu luận tội tổng thống Mỹ lần thứ 3 trong lịch sử, ông Trump khẳng định Nhà Trắng đã chiến thắng trong một cuộc chiến chính trị và duy trì công việc như thường lệ - ngay cả khi sự bất mãn của ông đối với quá trình này tràn ngập trên trên Twitter và trong các cuộc trò chuyện riêng.
Đó là ngày thể hiện sự khác biệt rõ rệt giữa hình ảnh mà ông Trump thể hiện cho người ủng hộ thấy và sự giận dữ bị kìm nén trong những lúc riêng tư.
Vào buổi tối, ông bay đến bang Michigan để tham gia vận động tái tranh cử, nơi ông cố gắng thể hiện thái độ thờ ơ và nói về nền kinh tế, Lực lượng Không gian và một chiếc máy bay F-35 của quân đội trong lúc Hạ viện bỏ phiếu luận tội.
"Không thực sự cảm thấy như chúng ta đang bị luận tội", ông Trump nói với những người ủng hộ đang reo hò tại Battle Creek tại sự kiện kéo dài hơn hai giờ. "Chúng ta không làm gì sai. Chúng ta có sự hỗ trợ to lớn chưa từng có từ Đảng Cộng hòa".
Ông Trump phát biểu trong cuộc vận động tranh cử tại Michigan tối 18/12. Ảnh: Reuters. |
Ông Trump thậm chí có vẻ xúc động khi một phụ tá mang một tấm biển đến buổi mít tinh, thông báo cho ông về kết quả kiểm phiếu và thực tế là không một hạ nghị sĩ nào của đảng Cộng hòa bỏ phiếu tán đồng phế truất tổng thống.
"Đảng Cộng hòa chưa bao giờ bị sỉ nhục như vậy nhưng họ cũng chưa bao giờ đoàn kết như bây giờ", ông Trump nói.
Các đồng minh nói ông Trump đang nhìn nhận việc luận tội theo cách cực kỳ cá nhân, xem đây là cuộc tấn công trực tiếp vào ông hơn là những hành động mà ông đã thực hiện để yêu cầu Ukraine điều tra đối thủ chính trị, Joe Biden, và trì hoãn viện trợ quân sự cho Kiev.
Song trong những ngày gần đây, ông cũng đã tìm thấy sự an ủi qua các cuộc thăm dò mới cho thấy tỷ lệ ủng hộ ông trong nhóm cử tri độc lập đã tăng lên cùng với quá trình điều tra luận tội. Ông đã cảm thấy khuây khỏa bởi sự đoàn kết của những thành viên đảng Cộng hòa ở Đồi Capitol; không một hạ nghị sĩ nào của đảng bỏ phiếu ủng hộ hai điều khoản luận tội vào tối 18/12.
Ông Trump lên sân khấu trễ trong sự kiện ở Michigan vì ông muốn theo dõi những người Cộng hòa ủng hộ ông trên sàn Hạ viện, Phó tổng thống Mike Pence nói với đám đông.
"Ông ấy không thích từ 'luận tội' hay quá trình này, nhưng về mặt chiến lược, việc này đã phát huy được lợi thế của ông", cựu chủ tịch Hạ viện Newt Gingrich, người bạn lâu năm và là đồng minh của tổng thống, cho hay. "Tôi nghĩ ông ấy rất vui khi thấy những người Dân chủ sa lầy vào vũ trụ mà họ đã tạo ra cho chính mình".
Sóng ngầm trong lòng
Mặc dù thư ký báo chí Nhà Trắng trấn an các phóng viên vào đầu ngày 18/12 rằng ông Trump bận làm việc và chỉ xem lướt qua diễn biến ở Hạ viện "giữa các cuộc họp", nhưng những gì trên Twitter của ông đã phản bội tuyên bố đó và cho thấy một tổng thống bị ám ảnh bởi tính chất lịch sử của ngày này.
Qua hơn 40 tweet và re-tweet (tự đăng và đăng lại bài viết của người khác trên Twitter), ông Trump tỏ ra không hề e dè trên mạng xã hội yêu thích của mình. "NHỮNG LỜI NÓI DỐI TÀN ÁC CỦA NHỮNG NGƯỜI CÁNH TẢ CỰC ĐOAN, KHÔNG LÀM ĐƯỢC GÌ CẢ, ĐẢNG DÂN CHỦ. ĐÂY LÀ CUỘC TẤN CÔNG VÀO NƯỚC MỸ, VÀ LÀ CUỘC TẤN CÔNG VÀO ĐẢNG CỘNG HÒA!!!!", ông viết trên Twitter vào khoảng trưa 18/12.
Ngoài một cuộc họp giao ban tình báo thông thường, ông Trump không có hoạt động khác trong lịch trình công khai cho đến chiều muộn, khi ông rời Nhà Trắng đến cuộc vận động tại Michigan.
Vài phút trước khi ông rời đi, tổng thống được nhìn thấy trong Phòng Bầu dục với luật sư hàng đầu của Nhà Trắng Pat Cipollone, quyền Chánh văn phòng Mick Mulvaney, Ivanka Trump, Jared Kushner, Stephen Miller cùng các trợ lý hàng đầu khác. Họ xem xét các tấm áp phích lớn, bao gồm một tấm thể hiện kết quả bầu cử tổng thống năm 2016.
Khi ông rời khỏi Cánh Tây Nhà Trắng và băng ngang qua bãi cỏ, một nhóm đông nhân viên Nhà Trắng và du khách xếp hàng dọc theo cổng phía nam để cổ vũ ông, và ông đi dọc đường dây bắt tay và mỉm cười.
Ông không trả lời bất kỳ câu hỏi nào từ các phóng viên đang tập trung. Một phụ tá sau đó đã đưa một trong những tấm áp phích lên trực thăng của tổng thống.
Ông Trump rời Nhà Trắng đi Michigan hôm 18/12. Ảnh: Reuters. |
Ông Trump chờ đợi để đáp trả đảng Dân chủ ở Hạ viện một cách đầy đủ cho đến khi ông đứng giữa những người ủng hộ nhiệt tình tại một bang "tranh chấp" trọng yếu, tạo ra một khoảnh khoắc chia đôi màn hình khi tổng thống lên án việc luận tội trong lúc các nhà lập pháp ở Hạ viện bỏ phiếu.
Tại Michigan, ông mô tả quá trình luận tội "đánh dấu sự tự sát về chính trị của đảng Dân chủ" và là nỗ lực của những người tự do nhằm hủy hoại tính chính danh của tổng thống.
Sự tức giận của ông đã sôi sùng sục suốt nhiều tháng qua. "Tôi đã nói chuyện với ông ấy tối qua. Ông ấy buồn phiền", Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsey Graham, một người thân tín của ông Trump đồng thời là Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện, nói. "Nhưng đây là việc mà ông ấy phải xử lý. Tuần trước, ông có lẽ đã làm được nhiều hơn trong một tuần so với hầu hết tổng thống làm trong một năm".
"Ông ấy cảm thấy ông bị đối xử bất công", ông Graham nói. "Đây là nỗ lực chưa bao giờ kết thúc nhằm làm suy yếu nhiệm kỳ tổng thống của ông và đây là một cuộc diễn tập đảng phái không có đạo đức. Bây giờ, như đã nói, ông ấy có khả năng làm hai việc cùng một lúc. Chúng tôi đã làm rất nhiều việc trong tuần qua, từ đàm phán ngân sách đến đàm phán với Trung Quốc".
Đảng Dân chủ tuyên bố ông Trump còn thua xa cựu tổng thống Bill Clinton, hình mẫu về bậc thầy làm nhiều việc cùng lúc, trong nỗ lực đẩy ông Trump ra khỏi Nhà Trắng.
"Toàn bộ chiến lược của Clinton là để chứng minh rằng ông có thể điều hành và vẫn là tổng thống trong khi việc luận tội đang diễn ra. Đó là một chiến lược khá hiệu quả", Thượng nghị sĩ Dân chủ Chris Murphy của bang Connecticut nói. Ông Trump "có thể dành tuần này để nói về ngân sách và thỏa thuận thương mại. Nhưng ông ấy không làm điều đó. Cũng không ai mong đợi ông ấy làm".
Cùng với tấm thiệp Giáng Sinh từ Nhà Trắng, ông Murphy cũng nhận được một bản sao của bức thư sáu trang "bom tấn" mà ông Trump đã gửi cho Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi - bằng chứng thực tế cho thấy ông Trump bị ám ảnh bởi việc luận tội cho dù ông tỏ ra phớt lờ chuyện này thế nào đi nữa.
Hai tuần "tuyệt vời nhất"
Nhà Trắng đã không ngạc nhiên khi đảng Dân chủ gần như nhất trí bỏ phiếu luận tội. Các trợ lý nói rằng quan điểm của họ trước giờ là bà Pelosi sẽ không tiến hành luận tội nếu bà không đủ số phiếu ủng hộ hoặc nếu bà phải đối mặt với bất kỳ rủi ro nào trong việc có từ 10 đảng viên Dân chủ trở lên "rời bỏ hàng ngũ" khi bỏ phiếu.
Xung quanh Nhà Trắng, các trợ lý đã xem ngày bỏ phiếu luận tội tại Hạ viện là một điều tương đối bình thường trong Nhà Trắng thời ông Trump, nơi đã bị bủa vây bởi các cuộc chiến quan trọng trong ba năm qua: sa thải giám đốc FBI, cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller và bây giờ là luận tội.
"Nói chung thì không sao cả", một trong những phụ tá ở Nhà Trắng mô tả tâm trạng bên trong Cánh Tây. "Chúng tôi lâu nay đã biết điều này sẽ diễn ra".
Một số trợ lý Nhà Trắng từ văn phòng của quyền chánh văn phòng, nhóm phụ trách pháp lý, văn phòng luật sư và nhóm truyền thông đã đóng chốt tại Tòa nhà Văn phòng Điều hành Eisenhower để theo dõi diễn biến tại Hạ viện và bắn tin theo thời gian thực tới những người thay mặt ông Trump và các văn phòng trên Đồi Capitol, hoạt động thường thấy trong những tuần điều trần công khai.
Cố vấn Nhà Trắng Kellyanne Conway đã đến gặp các thành viên đảng Cộng hòa ở Thượng viện trong một giờ vào buổi trưa, cùng Giám đốc pháp lý của Nhà Trắng Eric Ueland, để thảo luận về việc luận tội và chương trình nghị sự lập pháp.
Cố vấn Nhà Trắng Kellyanne Conway (áo trắng) trong vòng vây của phóng viên tại Thượng viện Mỹ hôm 18/12. Ảnh: Reuters. |
Bà Conway đã cho các thượng nghị sĩ xem kết quả các cuộc thăm dò, trong đó một số người sẽ phải đối mặt với cuộc đua tái tranh cử khó khăn. Bà cho rằng việc bỏ phiếu để phế truất tổng thống là sai lầm cả về chính trị và bản chất.
"Việc luận tội tổng thống hoặc kết án tổng thống đều không có chút nào hợp lý", Thượng nghị sĩ Rick Scott kể lại những gì Conway nói.
"Chúng tôi càng ngày càng thấy kết quả thăm dò đi theo hướng ủng hộ việc không luận tội và phế truất", bà Conway nói với các phóng viên sau cuộc gặp. "Tôi đã rất vui khi gửi thông điệp đó cho những thành viên đảng Cộng hòa tại Thượng viện". (Cuộc thăm dò toàn quốc mới, được công bố hôm 18/12 bởi Wall Street Journal và NBC News, cho thấy nước Mỹ chia rẽ theo tỷ lệ 50:50 về việc phế truất ông Trump).
Bà Conway cho biết ông Trump thất vọng với cuộc thăm dò nhưng vui mừng về những gì đã diễn ra vào cuối năm. Quốc hội đã thông qua dự luật quốc phòng sâu rộng với việc cho phép viên chức liên bang nghỉ phép gia đình có lương. Các nhà lập pháp đã sẵn sàng để thông qua một dự luật chi tiêu khổng lồ mà ông Trump ủng hộ. Và vào ngày 19/12, Hạ viện sẽ thông qua thỏa thuận thương mại mới Bắc Mỹ mới của ông Trump.
Đảng Dân chủ của bà Pelosi tại Hạ viện có thể dễ dàng được ghi nhận công lao cho những thỏa thuận đó, nhưng các trợ lý và đồng minh của ông Trump lại nghĩ khác.
"Tổng thống cảm thấy rằng đó là sự giả tạo và nỗi xấu hổ cho đất nước, nhưng điều đó đã không ngăn cản ông có được hai tuần lễ tuyệt vời nhất trong nhiệm kỳ tổng thống này", bà Conway nói.
"Tất cả chúng tôi đều nổi điên"
Ngoài việc cảm thấy đắc thắng về cách mà ông có thể biến việc luận tội thành lợi thế cho chiến dịch tái tranh cử năm 2020 của mình, ông Trump còn bày tỏ sự tức giận với các đồng minh và các nhà lập pháp.
"Tất nhiên, ông ấy nổi điên. Tôi nổi điên. Tất cả chúng tôi đều nổi điên. Chuyện này là quá sức chịu đựng", Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa David Perdue của bang Georgia nói. "Tôi nghĩ rằng ông ấy vẫn giữ vững tinh thần. Thực tế là có hai điều khoản luận tội và chúng quá yếu? Điều này cho thấy đây là một trò hề".
Các nhà lập pháp khác cho biết quá trình luận tội sẽ kết thúc tốt đẹp cho nhà phát triển bất động sản trở thành tổng thống, người chưa từng né tránh xung đột.
"Khi tôi nói chuyện với ông ấy, tôi cảm thấy ông ấy là người đã trải qua rất nhiều điều trong cuộc đời mình. Cuộc sống của ông ấy đầy tranh cãi. Luôn luôn có, và ông ấy không rời bỏ nó. Tôi không nghĩ rằng điều đó ảnh hưởng đến ông ấy nhiều theo nghĩa đã được áp dụng", Thượng nghị sĩ Cộng hòa Rand Paul của bang Kentucky nói.
"Ông ấy quen với việc bị công chúng soi mói và bị các đối thủ chính trị chỉ trích. Vì vậy, tôi nghĩ cuối cùng, ông ấy sẽ làm tốt".
Các nhà lập pháp nói quá trình luận tội sẽ kết thúc tốt đẹp cho ông Trump. Ảnh: AP. |
Các trợ lý Nhà Trắng đã bắt đầu tập trung cho phiên tòa luận tội tại Thượng viện vào tháng 1 và tìm ra cách tốt nhất để bảo vệ tổng thống. Những người Cộng hòa gần gũi với Nhà Trắng kỳ vọng luật sư Pat Cipollone sẽ dẫn dắt quá trình bảo vệ tổng thống, mặc dù một quan chức chính quyền cấp cao nhấn mạnh chưa có quyết định cuối cùng nào được đưa ra về nhóm pháp lý.
Một số đồng minh hàng đầu của ông Trump đang tranh giành vị trí trong nhóm pháp lý đó và nhiều cái tên đã nổi lên, nhưng một số quan chức Nhà Trắng tin rằng luật sư Alan Dershowitz nên tham gia vào phiên tòa Thượng viện, bất chấp sự quý mến của tổng thống đối với ông, một quan chức cấp cao khác trong chính quyền nói.
Các nghị sĩ Cộng hòa tại Thượng viện có ấn tượng rằng Nhà Trắng phản đối yêu cầu của Lãnh đạo Thiểu số Thượng viện Chuck Schumer về việc đưa các quan chức chính quyền ra làm chứng trong phiên tòa.
Tối 18/12, ông Trump nói ông biết đảng Cộng hòa tại Thượng viện sẽ "làm điều đúng đắn".
Ông Trump "cảm thấy đây là một quá trình không công bằng. Và ông ấy đúng về điều đó", Thượng nghị sĩ Cộng hòa John Thune của bang Nam Dakota, nói.
"Nhưng tôi nghĩ ông ấy là một người thực tế và giờ đã biết cơ hội để tự bảo vệ mình là ở Thượng viện. Ông ấy sẽ có cơ hội đó và hy vọng chúng tôi sẽ có thể bỏ lại điều này sau lưng để chuyển sang những thứ khác".