Nghi phạm Mỹ tung tài liệu mật để khoe mẽ

Jack Douglas Teixeira, thành viên lực lượng Vệ binh Quốc gia Không quân Mỹ, bị bắt giữ ngày 13/4. Ảnh: WCVB-TV.

“Các đặc vụ FBI đã bắt giữ Teixeira vào đầu giờ chiều nay (13/4) mà không có sự cố gì. Cuộc điều tra đang diễn ra”, Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick Garland nói với các phóng viên trong một tuyên bố ngắn gọn tại Bộ Tư pháp và không tiếp nhận câu hỏi.

Vụ rò rỉ tài liệu mật về cuộc xung đột ở Ukraine cùng những vấn đề an ninh quốc gia hàng đầu khác được cho là bắt đầu từ Discord - trang mạng xã hội mà Teixeira đăng bài trong nhiều năm.

Lầu Năm Góc gọi vụ việc này là “rủi ro rất nghiêm trọng đối với an ninh quốc gia”.

Jack Teixeira là ai?

Jack Teixeira là phi công hạng nhất trong Lực lượng Phòng không Quốc gia Massachusetts. Nghi phạm tham gia đơn vị tình báo số 102 có trụ sở tại Căn cứ Vệ binh Quốc gia Không quân Otis ở Massachusetts.

Trong lực lượng này, Teixeira đóng vai trò là “chuyên gia về hệ thống vận tải mạng”. Về cơ bản, nghi phạm là chuyên gia công nghệ thông tin, chịu trách nhiệm về các mạng liên lạc quân sự, bao gồm cả hệ thống cáp và hub (điểm trung tâm kết nối cho thiết bị trong hệ thống mạng).

Tài liệu mật nào bị rò rỉ?

Các tài liệu dường như nêu chi tiết viện trợ của Mỹ và NATO cho Ukraine, cùng những đánh giá tình báo của Mỹ liên quan đến đồng minh, có thể làm căng thẳng mối quan hệ với các quốc gia này.

Một số hiển thị thông tin chi tiết theo thời gian thực tháng 2-3 về các vị trí trong cuộc xung đột của Ukraine và Nga, cũng như số lượng chính xác trang thiết bị chiến trường mới được chuyển vào Ukraine từ đồng minh.

Tài liệu cũng tiết lộ hệ thống phòng không quan trọng của Ukraine sắp cạn tên lửa. Các kho dự trữ dự kiến ​cạn kiệt vào cuối tháng này hoặc tháng 5, nếu không có nguồn tiếp tế đáng kể.

Các tiết lộ nhạy cảm chưa được báo cáo trước đây về Hàn Quốc, Israel, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất cùng một số quốc gia khác cũng bị rò rỉ.

Hiện chưa có câu trả lời rõ ràng về bao nhiêu tài liệu mật bị lộ. AP đã xem khoảng 50 tài liệu, nhưng một số người ước tính đưa con số có thể lên đến hàng trăm.

Các quan chức cấp cao trong chính quyền của Tổng thống Joe Biden cho biết họ đang nỗ lực ngăn chặn luồng thông tin mật trên mạng xã hội và trang web. Đồng thời, Washington cũng cố gắng ngăn chặn bất cứ ảnh hưởng, thiệt hại lâu dài nào trong mối quan hệ với các đồng minh và đối tác chiến lược.

Các cơ quan tình báo Mỹ - được tài trợ 90 tỷ USD hàng năm - có quyền hạn sâu rộng trong việc khai thác thông tin liên lạc điện tử, điều hành gián điệp và giám sát bằng vệ tinh. Kết quả của những quyền hạn đó hiếm khi được công khai, nhưng sự cố này đã thay đổi.

Vụ rò rỉ tài liệu mật này được coi là một trong những vụ xâm phạm an ninh nghiêm trọng nhất kể từ khi hơn 700.000 tài liệu, video và điện tín ngoại giao xuất hiện trên website WikiLeaks vào năm 2013.

Discord là gì?

Discord là nền tảng truyền thông xã hội phổ biến với những người chơi trò chơi trực tuyến. Trang web lưu trữ các cuộc trò chuyện bằng giọng nói, video và văn bản theo thời gian thực. Discord tự mô tả nó là một “nơi bạn có thể tham gia câu lạc bộ trường học, nhóm trò chơi hay cộng đồng nghệ thuật trên toàn thế giới”.

Teixeira được cho là đã đăng trên trang này trong nhiều năm về súng, trò chơi và meme yêu thích của mình. Nghi phạm này là thành viên chủ chốt trong nhóm Thug Shaker Central, gồm khoảng 30 thanh thiếu niên có chung sở thích. Teixeira được các thành viên trong nhóm gọi là OG.

Các thành viên cho biết phòng chat là nơi tập hợp những người cô đơn trong đại dịch. Thỉnh thoảng khi họ chơi trò chơi điện tử có chủ đề chiến tranh, Teixeira muốn dạy cho họ về chiến tranh thực tế.

Ngay từ đầu, Teixeira đã tìm cách gây ấn tượng với các thành viên trẻ tuổi với loạt tin nhắn chứa đầy từ viết tắt và biệt ngữ.

Những người trò chuyện với Teixeira cũng nói rằng nghi phạm từng đăng bí mật được bảo vệ chặt chẽ của Mỹ.

Ban đầu, nghi phạm đánh máy lại các tài liệu này, sau đó trực tiếp chia sẻ ảnh chụp tài liệu thực tế. Theo Washington Post, OG nói với các thành viên khác rằng đây là những tài liệu mà anh lấy được từ một “căn cứ quân sự” - nơi cấm điện thoại di động và các thiết bị điện tử khác.

Một số tài khoản trong nhóm chat riêng trực tuyến đã mô tả Teixeira được thúc đẩy làm như vậy để phô trương “sự dũng cảm” hơn là ý thức hệ.

Người dùng Discord chủ yếu thuộc giới trẻ - khoảng 38% người dùng web và gần một nửa số người dùng ứng dụng trên Android ở độ tuổi từ 18 đến 24, theo Similarweb. Nhóm nghiên cứu cho biết khoảng 75% người dùng là nam giới.

Tại sao Teixeira có quyền tiếp cận tài liệu bị rò rỉ?

Câu hỏi hàng đầu được đặt ra sau vụ việc là làm thế nào một thanh niên quá trẻ và có cảm xúc bất ổn, đồng thời có quan điểm phân biệt chủng tộc, lại được phép truy cập vào trang web chứa thông tin tình báo mật. Thậm chí, nghi phạm này còn có thể xóa tài liệu mật khỏi một trang web an toàn mà không gây nghi ngờ.

Một quan chức quốc phòng nói với AP rằng Teixeira có cấp độ chứng nhận an ninh cao hơn với tư cách là chuyên gia về hệ thống vận tải mạng, vì nghi phạm chịu trách nhiệm truy cập các mạng liên lạc quân sự và đảm bảo lớp bảo vệ của chúng.

Hình phạt là gì?

Ở giai đoạn này, hình phạt mà Teixeira sẽ phải đối mặt nếu bị kết tội vẫn chưa rõ ràng.

Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick Garland cho biết nghi phạm sẽ bị buộc tội xóa hoặc truyền thông tin quốc phòng mật - một tội danh theo Đạo luật Gián điệp. Bất cứ bản án nào cũng sẽ phụ thuộc vào số lượng tội danh mà bị cáo bị kết án, và xem xét liệu chúng diễn ra lần lượt hay đồng thời.

Ông Brandon Van Grack, cựu công tố viên an ninh quốc gia của Bộ Tư pháp hiện làm việc cho công ty luật Morrison Foerster, nói rằng các cáo buộc có thể dẫn đến án tù 10 năm, ngay cả khi Teixeira không có ý định gây hại.

“Tôi nghĩ rằng người này có thể đối mặt với mức án nhiều năm tù vì những vụ rò rỉ đã gây tổn hại rất lớn”, ông nói.

Người phát ngôn của Văn phòng công tố viên Boston cho biết Teixeira dự kiến ra tòa lần đầu vào ngày 14/4.

Hiện chưa rõ liệu Teixeira có luật sư bào chữa nào hay không. Tin nhắn được gửi tới số điện thoại được cho là của mẹ nghi phạm chưa nhận được phản hồi.

Cha mẹ của Teixeira ly hôn khi anh còn nhỏ. Bà Dawn được cho là sở hữu một công ty kinh doanh hoa Bayberry Farm and Flower Co, có trụ sở tại North Dighton, Massachusetts. Công ty đã đóng cửa trong tuần này.