Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Nghề dược sẽ ra sao trong thời đại trí tuệ nhân tạo?

Dược sĩ con người trung bình trong 100 trường hợp điều chế thuốc thì có 1,7 trường hợp mắc sai phạm. Dược sĩ trí thông minh nhân tạo kê hơn 400.000 trường hợp, không có sai phạm.

Việc xảy ra ở California, Mỹ. Một sự cố điều chế thuốc khó tin đã xảy ra tại một bệnh viện. Bác sĩ viết nhầm dấu chấm trong số thập phân khi đang kê đơn thuốc. Trong khi phải kê đơn là 2.25cc thì ông ta lại viết 22.5cc.

Sự việc này may mắn không dẫn đến hậu quả nghiêm trọng nhưng gây cho bệnh viện nỗi lo không hề nhỏ. Đó là việc con người không thể nào tránh khỏi sai phạm mà bản thân không hề hay biết. Và bệnh viện đã quyết định loại trừ nỗi lo này mãi mãi. Họ mang dược sĩ trí thông minh nhân tạo về làm việc.

Từ đó đến nay đã được 6 năm. Dược sĩ trí thông minh nhân tạo đã kê đơn cho hơn 400.000 trường hợp, trong đó không có trường hợp nào mắc sai phạm. Đây là câu chuyện của Trung tâm Y tế thuộc Đại học California San Francisco (UCSF), nơi sáu lần được Mỹ công nhận là trung tâm y tế xuất sắc.

Dược sĩ con người trung bình trong 100 trường hợp điều chế thuốc thì có 1,7 trường hợp mắc sai phạm. Điều gì sẽ xảy ra nếu UCSF tiếp tục sử dụng dược sĩ con người? Trong số 400.000 trường hợp điều chế thuốc sẽ có 6.800 trường hợp soạn thuốc sai.

Sẽ thế nào nếu giả sử một trong số 6.800 trường hợp này trở thành tai nạn nghiêm trọng? Chỉ cần tưởng tượng thôi cũng thấy khủng khiếp. Tuy nhiên, UCSF đã sử dụng dược sĩ trí thông minh nhân tạo, kết quả là giảm 6.800 trường hợp chắc chắn sẽ xảy ra sai sót xuống con số 0 trường hợp. Đây hoàn toàn có thể được coi là kỳ tích.

duoc si AI anh 1

Dược sĩ trí thông minh nhân tạo không mắc lỗi khi điều chế thuốc. Ảnh minh họa: AP.

Trong quyển Thời đại Cách mạng Công nghiệp 4.0: Tương lai của các ngành nghề chuyên môn (The Future of the Professions) của hai tác giả Richard Susskind và Daniel Susskind có nhắc đến câu chuyện về một hiệu thuốc ở Mỹ mở cửa vào năm 2011.

Điều bất ngờ là hiệu thuốc này không có dược sĩ con người, chỉ có dược sĩ trí thông minh nhân tạo, hiệu thuốc đã soạn bán theo 2 triệu đơn thuốc mà không phạm bất kỳ sai lầm nào. Nếu là dược sĩ con người thì sao? Sẽ có 34.000 đơn bị lấy nhầm thuốc.

Trung Quốc bắt đầu dự án thay thế dược sĩ con người bằng dược sĩ trí thông minh nhân tạo từ giữa năm 2017. Công ty truyền thông Bloomberg của Mỹ, nơi điều tra sự việc, đã gửi báo cáo cho rằng dự án này sẽ khiến cho khoảng 400.000 dược sĩ con người ở Trung Quốc bị loại bỏ và thay thế bằng trí thông minh nhân tạo.

Cách đây không lâu, chương trình phim tài liệu trên truyền hình có đề cập đến các phòng điều chế thuốc của năm bệnh viện lớn ở Mỹ. Điều bất ngờ là trong các phòng điều chế thuốc không có dược sĩ con người nào, chỉ có dược sĩ trí thông minh nhân tạo mà thôi.

Trong tương lai, tất cả phòng điều chế thuốc tại các bệnh viện lớn ở Mỹ sẽ chỉ có trí thông minh nhân tạo, hoàn toàn không có bóng dáng của con người. Tiếp theo đó, chuyện gì sẽ xảy ra? Con người sẽ biến mất ở các phòng điều chế thuốc trong các hiệu thuốc vừa và nhỏ. Tiếp theo, con người sẽ biến mất ở các phòng điều chế thuốc trong các hiệu thuốc trên toàn thế giới.

Đương nhiên, một bộ phận thiểu số dược sĩ con người có năng lực nào đó mà dược sĩ trí thông minh nhân tạo tuyệt đối không thể sở hữu sẽ được giữ lại ở hiệu thuốc.

Có một tin tức còn đáng sợ hơn cả tin dược sĩ trí thông minh nhân tạo có năng lực ưu việt hơn dược sĩ con người, đã bắt đầu thay thế con người và trong tương lai phần lớn các dược sĩ con người sẽ bị loại bỏ. Đó là việc các bệnh nhân thích và tin tưởng dược sĩ trí thông minh nhân tạo hơn dược sĩ con người.

Không chỉ vì dược sĩ trí thông minh nhân tạo không mắc lỗi khi điều chế thuốc, mà còn bởi dược sĩ trí thông minh nhân tạo điều chế thuốc theo cách an toàn và vệ sinh 100%.

Quý vị thử nghĩ mà xem. Dược sĩ trí thông minh nhân tạo không có tóc, không có lông mày, không có lỗ mũi, không có miệng, không có răng, không có móng tay cũng không có lông. Điều này có nghĩa nó là một cá thể an toàn vệ sinh 100%.

Đâu chỉ có thế. Nó cũng không lấy tay chạm vào mũi hay che miệng, cũng không lấy tay gãi đầu hay cơ thể. Không hắt hơi hay ho, không ngáp, không nhổ nước bọt và cũng không chảy mồ hôi. Không hút thuốc, không chạm vào vật lạ, không đi vệ sinh nên sẽ không vô tình mang mầm bệnh từ bên ngoài vào.

Nói vậy không có nghĩa dược sĩ con người là không vệ sinh. Xung quanh tôi có dược sĩ này dược sĩ kia nhưng tất cả đều sạch sẽ, vệ sinh hơn người bình thường. Tôi đang nói về những giới hạn nào đó mà bản thân con người có da thịt tuyệt đối không thể vượt qua được. Và đây cũng là “giới hạn” đối với các dược sĩ con người.

Thật ra mà nói, khi tôi tiếp cận với tài liệu nói rằng vì vệ sinh, các bệnh nhân ưa thích và tin tưởng dược sĩ trí thông minh nhân tạo hơn, tôi đã bàng hoàng không ít. Tôi chợt có suy nghĩ, có thể trong tương lai, một trong số lý do chính để con người bị trí thông minh nhân tạo thay thế sẽ là “sự bất tín của con người đối với con người”.

Đây thực sự là vấn đề nghiêm trọng. Bởi vì nếu chỉ đơn giản do công nghệ trí thông minh nhân tạo phát triển loại bỏ con người thì chúng ta có thể hạn chế hoặc cấm nó thông qua thống nhất ý kiến xã hội hay gì đó, nhưng nếu là do chính con người không còn tin tưởng con người khiến con người bị trí thông minh nhân tạo thay thế thì việc lôi kéo xã hội cùng thống nhất hạn chế hay cấm trí thông minh nhân tạo là điều không thể.

Dù thế nào đi nữa thì nghề dược sĩ, nghề được xã hội xem là tốt nhất chỉ sau bác sĩ, trong tương lai sẽ bị thay thế bởi trí thông minh nhân tạo là điều rõ ràng.

Lee Ji-sung / Phương Nam Book và NXB Thế giới

SÁCH HAY