Lịch sử World Cup từng chứng kiến vô số màn trình diễn một người đỉnh cao, song thời điểm Zinedine Zidane đưa Pháp đánh bại Brazil vào năm 2006 vẫn được xem là độc nhất vô nhị.
Đến giờ, người Đức vẫn gọi World Cup 2006 là “mùa hè kỳ diệu”. Không chỉ vì đó là thời điểm bóng đá Đức chuyển mình từ hình ảnh xù xì thành tấn công đầy hấp dẫn dưới thời Juergen Klinsmann, mà còn bởi gần một tháng ấy chứng kiến hàng loạt khoảnh khắc chia tay của hàng loạt siêu sao trong lịch sử ở sân chơi hấp dẫn nhất hành tinh.
Từ Ronaldo “béo”, Juan Roman Riquelme đến Ruud van Nistelrooy, Francesco Totti, David Beckham, Alessandro Nesta…, tất cả đều chơi kỳ World Cup cuối cùng trong sự nghiệp trên đất Đức.
Người rực sáng chói lọi nhất trong kỳ World Cup lịch sử ấy, cũng là một trong những cái tên như vậy. Anh là Zinedine Zidane.
 |
| World Cup 2006 là giải đấu cuối cùng trong sự nghiệp lẫy lừng của Zinedine Zidane. Ảnh: Getty. |
Màn quay lại của huyền thoại
World Cup 2006 thực chất không nằm trong dự tính của Zidane. Khi ĐT Pháp bị Hy Lạp đánh bại tại tứ kết EURO 2004, Zizou tuyên bố từ giã sự nghiệp thi đấu quốc tế. Quyết định ấy của anh không gây sốc cho nhiều người, khi ĐT Pháp đã có 4 năm liền không thể gặt hái thành công ở các giải đấu lớn.
“Đây là kết thúc. Điều quan trọng là biết khi nào bản thân nên dừng lại”, Zidane thừa nhận.
Ở tuổi 32, Zidane hiểu giới hạn cơ thể của mình và quyết định cống hiến phần còn lại của sự nghiệp cho Real Madrid. Anh cũng muốn “nghỉ ngơi nhiều hơn”. Tân HLV ĐT Pháp khi ấy, Raymond Domenech, khẳng định: “Zidane nghĩ cậu ấy cần rời đi để nhường sân khấu cho những cầu thủ trẻ”.
 |
| Zidane trở lại và đi cùng Thuram, Makelele. ĐT Pháp từ ngưỡng bị loại tiến một mạch tới VCK World Cup 2006. Ảnh: Getty. |
Tờ L’Equipe sau này tiết lộ Zidane đã lên kế hoạch giải nghệ từ trước đó. Một đêm Zizou trằn trọc không ngủ nổi và quyết định tỉnh dậy. Anh chợt nghe thấy hai cậu con trai lớn của mình thì thầm trong phòng. Cậu anh Enzo bảo cậu em Luca: “Đừng ồn ào để cho bố ngủ”. Zidane suy nghĩ cả đêm và ra quyết định.
Chia tay ĐT Pháp, vì thế, là hành động vì gia đình một phần của Zidane.
Song ĐT Pháp lập tức lao đao khi thiếu nhạc trưởng. Les Bleus bắt đầu hành trình vòng loại World Cup 2006 khu vực châu Âu với phong độ kém cỏi. Dù có Patrick Vieira, Thierry Henry hay ngôi sao mới nổi Franck Ribery, Pháp bị Israel, Cộng hòa Ireland và Thụy Sĩ cầm hòa liên tục.
Tháng 9/2005, Pháp bước vào loạt trận sinh tử ở những vòng cuối khi đứng ở vị trí thứ 4. Viễn cảnh không thể tham dự World Cup hiển hiện trước mắt người Pháp. Trong cơn tuyệt vọng, HLV Domenech cầu cứu Zidane.
Zidane ở tuổi 33 gật đầu. Đi cùng anh còn cả những đồng đội khác như Claude Makelele hay Lilian Thuram. Với Zidane làm linh hồn, Pháp thắng 3 trong tổng số 4 trận còn lại để chiếm ngôi đầu bảng đúng lượt cuối cùng, giành vé tới nước Đức.
Nước Pháp thở phào, Zidane không phải Eric Cantona hay David Ginola để làm tuột World Cup.
Ma thuật của Zidane
Lực lượng và niềm tin cho Pháp và Brazil khá chênh lệch trước thềm trận tứ kết World Cup. Brazil khi ấy cực mạnh với cầu thủ hay nhất thế giới Ronaldinho làm chủ công. Bên cạnh siêu sao của Barca còn có Kaka, Ronaldo “béo” cùng dàn cầu thủ 4 năm trước đưa Selecao lên ngôi vô địch thế giới.
Pháp trong khi đó nhận nhiều chỉ trích vì lối chơi nhợt nhạt tại vòng bảng dù có Zidane. Chiến thắng 3-1 trước Tây Ban Nha ở vòng 1/8 không khiến những hoài nghi nguôi bớt.
Dẫu vậy, một mình Zidane sẽ khiến mọi định kiến bị dập tất.
Zizou chỉ cần 34 giây từ khi trọng tài thổi còi để báo hiệu cho khán giả về một ngày thi đấu búng nổ. Anh nhận bóng bật ra từ giữa sân trước khi dùng chân phải giữ bóng đứng im ở mặt đất, tay trái ghìm Ze Roberto. Chỉ trong nháy mắt, Zidane đẩy bóng bằng gót để thoát đi. Anh tiếp tục đảo chân một nhịp để vượt qua tiếp Gilberto Silva và mở ra đường bóng tấn công cho Pháp.
Ronaldinho từng vượt qua vô số đối thủ trong thời gian đỉnh cao của mình bằng cách đi bóng tương tự. Song siêu sao người Brazil hiếm khi tạo ra cảm giác thanh thoát với không một động tác thừa như Zidane từng làm. Cách lướt đi cùng trái bóng của Zizou khiến không chỉ người xem trực tiếp, qua màn ảnh nhỏ và thậm chí cả các bình luận viên cũng sững sờ.
Họ gần như reo hò cái tên Zidane trong cả trận, bất chấp bên kia chiến tuyến, ảo thuật gia Ronaldinho vẫn hiện diện. Trong suốt 90 phút, Zidane biến mọi nỗ lực ngăn chặn mình của dàn sao Brazil trở nên vô nghĩa bằng kỹ thuật siêu phàm cùng nhãn quan và khả năng điều tiết siêu đẳng.
Anh nhiều lần tâng bóng qua đầu đối thủ trước khi chuyền cho đồng đội. Thậm chí Zidane còn trình diễn tuyệt chiêu “Marseille Roulette” trứ danh ngay trước mặt dàn ảo thuật gia Nam Mỹ.
 |
| Zidane biến dàn ảo thuật gia của Brazil trở thành những gã học việc. Ảnh: Getty. |
Trận đấu sau cùng kết thúc với tỷ số 1-0 nghiêng về Pháp. Henry là người ghi bàn từ đường kiến tạo của Zidane. Dĩ nhiên, tất cả đều chọn cách tôn vinh số 10. Nhiều cầu thủ Brazil bước tới ôm lấy anh. Ronaldinho chọn cách chống nạnh đầy thất vọng khi nhìn Zidane. Bình luận viên của ITV thì nhấn mạnh: “Đây là màn trình diễn cá nhân hay nhất tôi từng được chứng kiến trong kỷ nguyên bóng đá hiện đại”.
Trong phòng họp báo, HLV Carlos Alberto Parreira của Brazil thán phục: “Đó là màn trình diễn hay nhất trong 8 năm qua của Zidane”.
HLV Domenech cố tỏ ra bình thản dù Zizou đã cứu lấy chiếc ghế vốn đã lung lay dữ dội của ông. “Thôi nào, cậu ấy là Zidane. Các người bất ngờ ư? Tôi thì không. Tôi luôn biết cậu ấy có thể mang tới những điều gì”, ông nói.
“Tôi nghĩ Zidane có thể chơi một cách hoàn hảo như thế là vì cậu ấy đang giải nghệ. Tự do và bay bổng, Zidane chơi như thể đây có là trận đấu cuối cùng của mình”.
Ký giả Amy Lawrence trên Guardian thì ví von: “Thiên tài luôn tới từ bóng đêm. Khi bạn nghĩ họ đã kết thúc, họ từ chối và chơi trận đấu hay nhất sự nghiệp”. Thesefootballtimes mô tả màn trình diễn của Zidane bằng hai chữ: hoàn hảo.
Chính Zidane nói gì sau cuộc đấu này? Anh chỉ trả lời bình tĩnh: “Chúng tôi cần một trận cầu tốt và đã có được nó. Giờ thì Pháp muốn vào trận chung kết. Chúng tôi không muốn dừng lại. Tất cả quá tuyệt vời”.
Di sản
Pháp đúng là đã đi đến trận đấu cuối cùng như Zidane mong muốn. Trước đó, anh đã chơi tuyệt hay ở trận bán kết với Bồ Đào Nha của Luis Figo, Deco hay ngôi sao trẻ Cristiano Ronaldo. Thậm chí trận chung kết với Italy vẫn chứng kiến màn trình diễn hảo hạng của số 10.
Dẫu vậy, cú húc đầu của Zidane vào ngực Marco Materazzi trong hiệp phụ đã khiến Pháp không thể giành chức vô địch World Cup 2006 khi thất bại trước Italy trên chấm luân lưu.
Song di sản Zidane để lại không hề sụp đổ sau cú húc đầu lịch sử này bất chấp báo chí và truyền thông Pháp hướng mũi dùi về cầu thủ gốc Algeria sau màn đánh nguội có một không hai.
Báo chí tại Pháp, quốc gia châu Âu bị ảnh hưởng mạnh nhất bởi dân nhập cư gốc Phi, khi ấy không thể bỏ qua cơ hội này để đào bới lại quá khứ của Zidane. Anh lớn lên ở thành phố cảng Marseille, nơi mà thói côn đồ hung hăng là điều mà bất kỳ đứa trẻ nào cũng phải có, Zidane còn là dân nhập cư.
Tờ L’Equipe mô tả Zidane là “trẻ con tiểu học” và “không quan tâm tới luật lệ”. Báo chí thế giới hùa theo với dẫn chứng là 14 chiếc thẻ đỏ trải dài sự nghiệp, trong đó có cú húc đầu vào mặt Jochen Kientz (Hamburg) tại Champions League 2001 khi anh vẫn còn khoác áo Juventus.
 |
| Zidane không thể giành cúp vàng World Cup nhưng di sản anh để lại không bao giờ có thể bị lãng quên. Ảnh: Getty. |
Song không thiếu những người ủng hộ Zidane. 61% độc giả của tờ L’Equipe cho biết họ tha thứ cho Zidane vì hành động đó. 52% thừa nhận rằng họ thấu hiểu cho Zizou. Tổng thống Pháp khi đó, ông Jacques Chirac, đưa ra một lời chúc với cả ĐTQG, nhưng phần lớn trong số ấy dành cho Zidane.
“Tôi biết rằng tất cả đang cảm thấy buồn và thất vọng, nhưng những gì tôi muốn nói với bạn là cả đất nước đều vô cùng tự hào. Các bạn tôn vinh hình ảnh của đất nước với những phẩm chất đặc biệt và tinh thần chiến đấu tuyệt vời. Đó là sức mạnh của các bạn không chỉ trong thời điểm khó khăn, mà còn cả trong những khi chiến thắng”.
Những tranh cãi còn được đẩy đi xa hơn. Cú húc đầu của Zidane khơi mào cuộc tranh cãi ngoài bóng đá về đạo đức có lẽ là lớn nhất trong lịch sử túc cầu. “Bạn sẽ làm gì nếu cha mẹ bị xúc phạm? Đứng nhìn hay giương nắm đấm?”, hàng loạt những biểu mẫu điều tra xã hội học đã được thực hiện chỉ bởi cú húc đầu của Zidane ở trận chung kết World Cup.
Cố chủ tịch Cuba Fidel Castro thậm chí cũng lên tiếng. Ông bày tỏ niềm cảm thông sâu sắc với Zidane, cộng đồng dân nhập cư Algeria ở Pháp.
Nhiều năm đã trôi qua từ mùa hè nước Đức, thời điểm Zinedine Zidane làm lu mờ toàn bộ những ngôi sao trứ danh khác bằng màn trình diễn trên đỉnh thế giới và cả những tranh cãi không hồi kết sau trận chung kết, người Pháp vẫn yêu mến anh.
Sự xuất sắc và cả những tranh cãi của Zidane góp phần hàn gắn những mâu thuẫn xã hội âm ỉ trong lòng nước Pháp. Bóng đá nói chung hay World Cup nói riêng cũng giá trị hơn sau kỳ cúp thế giới cuối cùng của Zidane: họ sẽ có một hình mẫu siêu sao thiện-ác đúng nghĩa, đủ tài năng để khuất phục những người giỏi nhất trong những ngày cuối cùng của sự nghiệp, và cũng thừa tranh cãi để khiến cả thế giới phải mãi mãi nhớ tới bởi những quyết định không tưởng.
Vào năm 2014, nhóm nhạc Vaudeville Smash kết hợp Les Murray để cho ra bài hát có tên Zinedine Zidane. Lời nhạc vô cùng đơn giản: “Lionel Messi, Cristiano Ronaldo, Juan Veron, Van Basten… nhưng người giỏi hơn tất cả - Zinedine Zidane”. Cứ vậy, từ thế hệ hiện tại đến quá khứ, từ Rooney, Bale, Hazard đến Diego Maradona, Pele, Johan Cruyff, tất cả đều xếp sau Zidane.
Bài hát này được Billboard thừa nhận là một trong 10 ca khúc không chính thức của kỳ World Cup 2014, thu hút cả chục triệu lượt xem trên mạng xã hội, và được đánh giá “một trong những bài hát về bóng đá hay nhất từ trước tới nay”.
Đó là 8 năm sau khi Zidane cháy lần cuối cùng tại World Cup 2006 trên đất Đức. Ca khúc ấy, cùng tầm ảnh hưởng của nó cũng có thể xem là một trong những di sản của huyền thoại người Pháp tới hiện tại.
Zinedine Zidane, đơn giản, sẽ không bao giờ bị lãng quên.
