 |
Thông thường, khi một đảng mất quyền kiểm soát Nhà Trắng, một lứa các ứng viên tiềm năng mới cho vị trí tổng thống sẽ lần lượt xuất hiện. Họ cần xây dựng nền tảng và đẩy mạnh truyền thông cho việc tham gia cuộc đua.
Nhưng tình hình năm nay không như vậy, theo quan sát của AP.
 |
| Phó tổng thống Mike Pence được cho là ứng viên tiềm năng của đảng Cộng hòa trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng. Ảnh: AP. |
Ai cũng sợ chọc giận Trump
Việc Tổng thống Trump công khai đề cập khả năng tái tranh cử vào năm 2024 khiến những đảng viên Cộng hòa cũng mang tham vọng vào Nhà Trắng phải ẩn mình.
Họ đang theo dõi ông Trump sẽ làm gì tiếp theo, thay vì thu hút người ủng hộ, gây quỹ, xây dựng các mối quan hệ hay đến thăm các bang bỏ phiếu sớm.
Những bước lập kế hoạch truyền thống cho việc tranh cử cũng chưa thể diễn ra, do các ứng viên này sợ có thể chọc giận ông Trump và số lượng khổng lồ người ủng hộ trung thành của tỷ phú gốc New York. Hơn 74 triệu dân Mỹ đã bỏ phiếu cho ông Trump trong cuộc bầu cử ngày 3/11.
Đó chính là điều mà ông Trump thích: tiếp tục là trung tâm của mọi sự chú ý, phủ sóng truyền thông, và có thể tạo ra lợi nhuận.
Nhưng các chiến lược gia cho rằng ông Trump đang khiến cho đảng Cộng hòa bị kìm kẹp, khi các gương mặt tiềm năng của phe này không thể chuẩn bị cho việc tranh cử.
Phần lớn họ muốn tránh động đến một tổng thống nổi tiếng không khoan nhượng, có lượng người ủng hộ khổng lồ và không dung thứ với sự không trung thành.
Alex Conant, chiến lược gia đảng Cộng hòa từng làm giám đốc truyền thông cho chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 của Thượng nghị sĩ Florida Marco Rubio, nói ông Trump đang khiến sự khởi đầu cuộc đua năm 2024 bị trì hoãn nghiêm trọng.
"Trong một chu kỳ tranh cử bình thường, bạn sẽ thấy các ứng viên tổng thống tiềm năng đến Iowa và New Hampshire trong tháng này. Năm nay, điều đó không xảy ra vì không ai muốn bị coi là kẻ thách thức Trump", ông Conant nhận xét.
"Tôi không muốn đợi đến năm 2024. Tôi trở lại tình hình hồi 3 tuần trước", ông Trump nói trong cuộc vận động ở bang Georgia hôm 5/12. Tại một buổi tiệc khác ở Nhà Trắng, ông Trump cũng nói: "Chúng tôi cố gắng có thêm 4 năm nữa. Nếu không, tôi sẽ gặp lại các bạn sau 4 năm tới".
Những phát biểu như vậy đặc biệt gây khó khăn cho các quan chức chính quyền hiện tại và trước đây. Nhiều người trong số này được coi là ứng viên tổng thống tiềm năng.
Danh sách bao gồm Phó tổng thống Mike Pence, Ngoại trưởng Mike Pompeo và cựu Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc, Nikki Haley.
Nhưng một danh sách khác cũng dài không kém, và họ cần sự ủng hộ từ cử tri trung thành của Trump để giành được đề cử của đảng Cộng hòa. Đó là các thượng nghị sĩ Ted Cruz của Texas, Tom Cotton của Arkansas và Rick Scott của Florida.
"Tất cả họ cần phải biết lựa tình thế. Họ biết là bất cứ khi nào định ra tranh cử, dù trong 2 hay 6 năm tới, thì điều tồi tệ nhất là phải đối đầu với Donald Trump trong cuộc bầu cử sơ bộ", ông Brendan Buck, một chiến lược gia của đảng Cộng hòa, nhận định.
 |
| Các đảng viên Cộng hòa hiểu rằng nếu chọc giận ông Trump thì họ sẽ mất đi sự ủng hộ từ nhóm người hâm mộ trung thành của Trump - một bộ phận cử tri vô cùng quan trọng trong mọi cuộc bầu cử. Ảnh: AP. |
Người duy nhất được hưởng lợi từ tình thế hiện nay là Thống đốc bang Maryland Larry Hogan. Ông là người chỉ trích tổng thống đương nhiệm dữ dội nhất vì thất vọng trước phản ứng của chính quyền với đại dịch.
Nếu ông Trump ra tranh cử, ông Hogan sẽ có một làn đường rộng rãi, không giống với lối đi chật chội của những người ủng hộ Trump.
Liệu ông Trump có tiếp tục tranh cử?
Một số đảng viên Cộng hòa tin rằng việc tổng thống khiến cho cuộc đua bị "đóng băng" là điều tốt, vì nó sẽ ngăn chặn "nội chiến" giữa nhiều ứng viên.
Nhưng những người khác lo lắng việc ông Trump ngăn cản các đảng viên Cộng hòa cố phân tích tại sao họ thua, để từ đó tìm cách giành lại cử tri.
Tình hình càng trở nên trầm trọng khi ông Trump từ chối chấp nhận kết quả, và tung ra những cáo buộc vô căn cứ về hành vi gian lận hàng loạt.
Không ai chắc chắn ông Trump sẽ tiếp tục tranh cử vào năm 2024. Hồi năm 2016, ông nhiều lần nói đùa về tham gia chạy đua vào Nhà Trắng, rồi mới thật sự hành động. Tuy nhiên, những lời nói lấp lửng khiến ông Trump luôn nhận được sự chú ý, giúp ông gây quỹ để có tiền ứng cử.
Sau thất bại trong cuộc đua năm nay, ông Trump huy động được hơn 200 triệu USD nhờ những lời kêu gọi "bảo vệ cuộc bầu cử". Một phần trong số tiền này sẽ được chuyển tới ủy ban chính trị mới của ông.
"Kế hoạch của ông ấy là tận dụng các cuộc kiểm phiếu lại và các vụ kiện để gây quỹ, sau đó dùng nguồn tiền này để 'đóng băng' cuộc đua 2024 của đảng Cộng hòa, rồi trở thành người đại diện và phân phối tiền hiệu quả vào năm 2022", ông Dan Eberhart, một nhà tài trợ của đảng Cộng hòa, cho hay.
Ở thời điểm này, các ứng viên Cộng hòa tiềm năng cho năm 2024 chấp nhận ẩn mình, và chuyển sự chú ý sang bang Georgia, nơi diễn ra cuộc bầu cử quan trọng vào tháng tới. Cuộc đua này sẽ quyết định phe nào kiểm soát Thượng viện.
Phó tổng thống Pence và ông Trump lần lượt đến Georgia hôm 5/12. Trước đó các ông Rubio, Cotton, Scott cũng có mặt ở đây.
 |
| Mặc dù chưa chấp nhận thất bại, ông Trump từng nói lấp lửng về khả năng ra tranh cử trong năm 2024. Ảnh: AP. |
Tuy nhiên, việc không ai dám đứng ra phản bác ông Trump khiến nhiều đảng viên Cộng hòa thất vọng.
"Đây là lúc mọi người nên nhảy vào võ đài, chiến đấu chống lại ông ta, đưa ra lập luận rằng đã đến lúc đảng phải rời khỏi ông ấy. Nếu họ sợ hãi trước sự giận dữ của Donald Trump ở giai đoạn này của cuộc đua, sau khi nhìn thấy cách mà ông ấy thua, thì họ không nên nghĩ đến việc ra tranh cử còn hơn", bà Jennifer Horn, cựu chủ tịch đảng Cộng hòa ở New Hamsphire, nhận định.
