Việc Trung Quốc từ bỏ các cam kết sẽ thay đổi đáng kể văn bản của thỏa thuận, và “điều đó theo chúng tôi là không thể chấp nhận”, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer nói với các phóng viên, bên cạnh ông là Bộ trưởng Bộ Tài chính Steven Mnuchin.
Hai quan chức Mỹ không cho biết chi tiết các cam kết đang bị thay đổi như thế nào. Họ chỉ nói cuối tuần qua các nhà đàm phán Trung Quốc đã “rút lại các cam kết đã được thương lượng rất rõ ràng, và như vậy sẽ thay đổi hoàn toàn thỏa thuận”.
Ngày 5/5, ông Trump viết trên Twitter ông sẽ nâng thuế đối với 200 tỷ hàng Trung Quốc lên 25% từ 10% vào cuối tuần này, và sẽ áp thuế đối với phần hàng hóa Trung Quốc còn lại. Thông báo ngay lập tức khiến giá cổ phiếu và giá dầu toàn cầu tụt dốc, theo Reuters.
Tổng thống Mỹ muốn đi đến thỏa thuận sẽ buộc Trung Quốc phải thay đổi chính sách đáng kể, mang tính cấu trúc, nhưng hai bên vẫn chưa đạt được điều đó.
“Chúng tôi chưa cắt đứt đàm phán vội. Nhưng nếu không có gì thay đổi... ngày 10/5 sẽ tăng thuế”, ông Lighthizer nói.
 |
| Một tàu container ở cảng Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc ngày 19/10/2018. Ảnh: Reuters |
Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc sẽ tới Washington vào ngày 9-10/5, dẫn đầu phái đoàn nước này cố gắng đạt thỏa thuận trước hạn chót tăng thuế, theo ông Lighthizer.
Một nguồn tin biết về cuộc đàm phán nói phía Trung Quốc muốn thay đổi chính sách thông qua các quyết định hành chính, không qua thay đổi luật như đã cam kết trước đó.
“Như vậy sẽ làm yếu đi cấu trúc cốt lõi của thỏa thuận”, nguồn tin nói với Reuters, cho rằng nếu các cam kết không được luật hóa, sẽ rất khó kiểm tra Trung Quốc có thực thi hay không.
Tuyên bố ngày 5/5 của ông Trump đã chấm dứt năm tháng hòa hoãn trong chiến tranh thương mại Mỹ - Trung. Cuộc chiến vốn đã gây thiệt hại hàng tỷ USD cho hai nước, khiến tăng trưởng toàn cầu chững lại, gây gián đoạn các chuỗi cung ứng và xuất khẩu nông sản của Mỹ.
Mỹ đang yêu cầu những thay đổi toàn diện trong chính sách kinh tế của Trung Quốc, bao gồm bảo vệ tốt hơn tài sản trí tuệ Mỹ và chấm dứt việc chuyển giao công nghệ bắt buộc cũng như đánh cắp bí mật thương mại của Mỹ qua mạng.
Hiện Mỹ đang áp thuế 25% với 50 tỷ hàng máy móc và công nghệ Trung Quốc, và 10% với 20 tỷ hàng hóa như modem máy tính, nội thất, thiết bị chiếu sáng và vật liệu xây dựng. Ông Trump muốn giữ các khoản thuế này để buộc Trung Quốc thực hiện cam kết, còn Trung Quốc muốn Mỹ gỡ bỏ chúng.
