Tuyên bố phản đối, vừa được công bố ngày 30/11, do Mỹ nộp lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) với tư cách bên thứ 3 nhằm ủng hộ Liên minh châu Âu (EU) trong tranh chấp với Trung Quốc.
Theo CNBC, Mỹ và EU lập luận rằng vai trò ở khắp nơi của nhà nước trong nền kinh tế, bao gồm việc trợ giá tràn lan, cho thấy giá cả trong nước bị chi phối nghiêm trọng và không do thị trường quyết định.
 |
| Mỹ và EU cho rằng thị trường Trung Quốc vẫn bị nhà nước can thiệp nhiều và giá cả không do thị trường quyết định. Ảnh: AFP. |
Trong khi đó, Trung Quốc đang nỗ lực để được công nhận là một nền kinh tế thị trường. Nếu thành công, vị thế nền "kinh tế thị trường" sẽ ngăn cản việc sử dụng giá cả của 1 nước thứ 3 để so sánh và giúp giảm đáng kể thuế chống phá giá áp lên hàng hóa Trung Quốc.
Động thái mới có thể là bước đầu tiên cho cuộc chiến thương mại Mỹ chuẩn bị nhắm vào Trung Quốc. Đây là điều đã được chờ đợi từ lâu khi ông Trump từng nhiều lần chỉ trích Bắc Kinh về thao túng tiền tệ và thương mại không bình đẳng trong giai đoạn tranh cử năm ngoái.
Chiến thắng cho Trung Quốc tại WTO sẽ làm suy yếu nhiều quốc gia trong cuộc chiến ngăn chặn dòng hàng hóa Trung Quốc ùa vào nước họ và đe dọa ngành công nghiệp của nhiều nước phương Tây.
Hồi tháng 6, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer nói với quốc hội rằng vụ việc này là "tranh chấp nghiêm trọng nhất chúng ta đang gặp phải tại WTO" và một quyết định thiên về phía Trung Quốc sẽ là một "thảm họa đối với WTO". Ông cũng tỏ ra bực tức với bộ phận giải quyết tranh chấp tại WTO và kêu gọi thay đổi lớn tại tổ chức này.
Thông tin này đến giữa lúc Tổng thống Donald Trump đã chính thức yêu cầu mở cuộc điều tra nhắm vào các hoạt động thương mại của Trung Quốc được cho là ảnh hưởng tới quyền sở hữu trí tuệ của các công ty Mỹ.
Nhà Trắng cho biết tùy vào kết quả điều tra, Mỹ có thể sẽ đơn phương áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại hoặc kiện Trung Quốc ra WTO. Các chuyên gia lo ngại điều này sẽ dẫn tới chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
 |
| Chênh lệch xuất khẩu giữa Mỹ và Trung Quốc từ năm 2013-2017 (năm 2017 tính đến tháng 8 với đơn vị tính là triệu USD. Số liệu: Cục Thống kê Mỹ. |
