 |
Ngày 10/8, ông Cuomo tuyên bố sẽ từ chức thống đốc bang New York trước bê bối quấy rối tình dục và nguy cơ bị luận tội tại Thượng viện bang. Tuyên bố của ông Cuomo từ đó khép lại một triều đại chính trị kéo dài hơn một thập kỷ.
Đây là cái kết không mấy tốt đẹp đối với sự nghiệp một thời xán lạn của người đàn ông từng được ca ngợi là “thống đốc của nước Mỹ”. Nhưng chính phong cách lãnh đạo hung hăng và quyết liệt của ông Cuomo đã góp phần vào cái kết ấy, theo Bloomberg.
“Nguyên nhân không phải chỉ vì quấy rối tình dục. Việc ông ấy bị hạ bệ còn do hành vi hà hiếp, bưng bít, và lối lãnh đạo điên cuồng của ông ấy”, Rebecca Katz, một cố vấn đảng Dân chủ, nhận định.
 |
| Tổng chưởng lý New York tân cử Cuomo (trái) nắm tay bố mình, nguyên Thống đốc New York Mario Cuomo vào năm 2006. Ảnh: AFP. |
Nhiều kẻ thù trong sự nghiệp thành công
Trong nhiều năm qua, ông Cuomo cùng đội ngũ thân tín đã có thể gạt bỏ những chỉ trích bằng cách chỉ ra rằng họ rất được việc.
Dưới bàn tay của ông Cuomo, New York trở thành một trong những bang cấp tiến của Mỹ với việc phê duyệt cần sa y tế, sớm hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới, ra quy định kiểm soát súng đạn nghiêm ngặt, và nâng mức lương tối thiểu lên 15 USD/h, theo Bloomberg.
Nhưng đằng sau những thành tựu ấy là phong cách “cầm quyền bằng nỗi khiếp sợ và sự đe dọa”, theo Bill Hyers, một chiến thuật gia đảng Dân chủ thường xuyên chỉ trích ông Cuomo.
“Ông ấy muốn thao túng quá trình lập pháp để làm mọi điều mình muốn”, ông Hyers nhận định.
Hạ nghị sĩ bang New York Phil Steck cũng đồng ý với nhận định trên và cho rằng ông Cuomo thường đe dọa, bắt nạt, và chế nhạo những người bất đồng ý kiến.
“Thống đốc là người lúc nào cũng muốn thâu tóm quyền lực, và rốt cục đó chính là thứ khiến ông phải từ chức - lạm dụng quyền lực”, ông Steck nhận định.
 |
| Sau bê bối quấy rối tình dục, Tổng thống Joe Biden từng yêu cầu ông Cuomo từ chức. Ảnh: Governor Andrew Cuomo’s Office. |
Theo Washington Post, để nắm giữ quyền lực, ông Cuomo đã dập tắt những người bất đồng và tích lũy được sự hậu thuẫn vững chắc từ cộng đồng kinh doanh - bất động sản, cùng cử tri da màu và các thành viên ôn hòa trong đảng Dân chủ.
Ông gieo mâu thuẫn nội bộ giữa các nhà lập pháp và kiểm soát các chương trình hoạt động của bang. Điều này khiến nhiều người không dám lên tiếng chỉ trích vì sợ bị cắt ngân sách cần thiết cho địa phương.
Nhân viên dưới quyền ông Cuomo cũng mô phỏng cách làm việc của cấp trên. Họ chế giễu và đánh lạc hướng phóng viên, đôi lúc thậm chí còn ngăn không cho thông tin lộ ra ngoài.
“Rất nhiều người không ưa ông ấy”, Crystal Peoples-Stokes, lãnh đạo phe Dân chủ chiếm đa số tại Hạ viện New York, nói.
Những vết rạn nứt
Năm 2020, Thống đốc Cuomo dường như ở trong vị thế bất bại: Những buổi họp báo hàng ngày để công bố tình hình dịch giúp ông trở thành ngôi sao của nước Mỹ, đặc biệt là khi ông phản pháo Tổng thống Donald Trump. Cũng nhờ đó, ông được ký hợp đồng viết sách trị giá 5 triệu USD.
Nhưng tất cả mọi thứ bắt đầu rạn nứt vào cuối tháng 12/2020, khi Lindsey Boylan, một phụ nữ từng làm việc cho ông Cuomo, lên tiếng cáo buộc thống đốc New York quấy rối tình dục.
Ngay sau đó, ông Cuomo đáp trả bằng cách công khai hồ sơ nhân sự để cố gắng hạ uy tín người cáo buộc. Nhưng bất chấp điều ấy, Boylan vẫn không ngừng lên tiếng. Không lâu sau, nhiều phụ nữ khác cũng lộ diện với cáo buộc tương tự.
 |
| Lindsey Boylan, người cáo buộc ông Cuomo quấy rối tình dục. Ảnh: Shutterstock. |
Từng chút một, quyền lực của vị thống đốc dần thể hiện dấu hiệu lung lay.
Đầu năm nay, khi Tổng chưởng lý bang New York Letitia James hoàn tất bản thảo báo cáo chỉ trích việc chính quyền Cuomo cố bưng bít số ca tử vong vì Covid-19 trong viện dưỡng lão, bà Melissa DeRosa - phụ tá hàng đầu của ông Cuomo - đã cố ngăn văn bản này lọt ra ngoài.
Bản báo cáo ấy cuối cùng vẫn được bà James công bố.
Khi Hạ nghị sĩ New York Ron Kim lên tiếng chỉ trích thống đốc, ông Cuomo đích thân gọi điện cho ông Kim để gây sức ép. Nhưng hành động này phản tác dụng sau khi ông Kim công khai băng ghi âm cuộc gọi và cáo buộc vị thống đốc có hành vi dọa nạt.
Tháng 3, báo chí tiết lộ việc người thân của ông Cuomo được biệt đãi khi xét nghiệm Covid-19. Một số nhân viên cũ của vị thống đốc lúc này cũng lên tiếng về việc bị ngược đãi trong thời gian làm việc.
Cứng rắn tới những phút cuối
Thống đốc bang New York từng sống sót qua một số vụ bê bối trong quá khứ bằng cách dựa thế đồng minh, ngăn chặn các cuộc điều tra độc lập, và cố giảm nhẹ mức độ sai phạm, theo Bloomberg.
Nhưng chiến thuật ấy, cùng những huy hoàng trong quá khứ, đều không thể ngăn nổi cơn sóng bắt nguồn từ nội dung bản báo cáo thứ hai do Tổng chưởng lý James công bố ngày 3/8.
 |
| Bà Melissa DeRosa - phụ tá hàng đầu của ông Cuomo. Ảnh: Shutterstock. |
Theo báo cáo này, trong nhiều năm, ông Cuomo có hành vi quấy rối tình dục như hôn môi nhân viên nữ, chạm vào vùng nhạy cảm, và thậm chí vuốt ve lưng nữ cảnh sát được giao nhiệm vụ bảo vệ ông. Nạn nhân của ông Cuomo lên tới 11 người.
Trước bản báo cáo gây rúng động, kể cả những đồng minh và cố vấn thân cận nhất đều rời xa ông Cuomo. Thành viên đảng Dân chủ, từ Tổng thống Biden trở xuống, đều kêu gọi ông từ chức.
Theo đội cố vấn, ông Cuomo trong nhiều ngày đã cố chống lại cơn thủy triều. Ông làm việc không ngưng nghỉ với luật sư để chuẩn bị lời bào chữa trong phiên luận tội. Ông còn thề sẽ đối chất với nhân chứng trước Thượng viện.
Kể cả khi bà DeRosa - phụ tá thân cận nhất - bất ngờ nghỉ việc, vị thống đốc vẫn cố gắng chiến đấu.
“Mọi người sẽ muốn nghe câu chuyện từ phía tôi”, ông Cuomo nói với các trợ tá còn ở lại.
Nhưng cuối cùng, vị thống đốc chấp nhận số phận sau khi không thể tìm được tiếng nói ủng hộ từ những người không ăn lương của mình. Tối 9/8, ông Cuomo bắt đầu nói với những người xung quanh về ý định từ chức.
Dù vậy, ông Cuomo vẫn không bỏ qua cơ hội tung ra cú đấm cuối cùng. Ngay trước khi công bố quyết định từ chức, luật sư của vị thống đốc dành ra 45 phút đọc bản tuyên bố phản bác cụ thể cáo buộc. Tuyên bố này do chính tay ông Cuomo soạn thảo.
 |
| Ông Cuomo xuất hiện trên truyền hình ngày 10/8 để tuyên bố ý định từ chức. Ảnh: AFP. |
"Bản năng của tôi là chiến đấu”, ông Cuomo nói trước khi thông báo ý định từ chức.
Trước truyền hình, ông Cuomo, 63 tuổi, gọi các cáo buộc là “sai sự thật” nhưng vẫn gửi lời xin lỗi tới những phụ nữ liên quan. Ngay cả lúc này, ông vẫn không nhận sai và cho rằng hành động thể hiện tình cảm của mình bị hiểu nhầm.
Cuối cùng, vị thống đốc cho biết mình từ chức vì lo ngại quá trình luận tội kéo dài sẽ ảnh hưởng tới mọi người và tiêu tốn hàng triệu USD tiền thuế của dân.
“Ông ấy không muốn mang danh thống đốc thứ hai trong lịch sử bang New York bị luận tội. Ông ấy biết mình sẽ bị luận tội”, Kathryn Wylde, chủ tịch và giám đốc nhóm Hợp tác vì thành phố New York, nhận định.
Bà Wylde cho biết ông Cuomo từng là “thống đốc tuyệt vời trong 8 năm đầu”, nhưng sau đó ông bị cô lập.
“Tôi cho rằng nguồn cơn mọi việc là do một người nắm quyền lực trong thời gian quá dài. Khi ấy, bạn không được nghe phản ánh từ người khác ngoại trừ những kẻ xu nịnh. Đó cũng là lúc người nắm quyền mất đi óc phán đoán và phạm sai lầm”, bà Wylde nói.
