Có thể bạn đã nghe

Để theo dõi thời gian, gái mại dâm thời Victoria đã thắp một ngọn nến nhỏ, lớn hơn que diêm một chút. Ngọn nến này sẽ cháy trong bảy phút. Khi nến cháy xong cũng là lúc thời gian kết thúc và khách hàng phải ra về.

Vạch trần

Những ngọn nến nhỏ bé thực sự đã tồn tại và chúng cũng là một món đồ thời Victoria: Điều đó là đúng. Nhưng nói một cách nhẹ nhàng thì toàn bộ câu chuyện về nhà thổ là đáng ngờ. Trước khi xem xét đến bằng chứng, chúng ta hãy dừng lại để suy nghĩ về điều này theo cách logic một chút.

Tại sao họ không sử dụng đồng hồ? Hồi đó họ có đồng hồ đeo tay; chúng đã được sản xuất hàng loạt và không đắt đến thế! Nhưng ngay cả khi không đủ tiền để mua một chiếc đồng hồ cũ, thì họ vẫn có thể sử dụng một chiếc đồng hồ cát cơ mà.

Nói một cách nghiêm túc, bảy phút cũng hơi dài đối với một nhà thổ. Mặt khác, nếu khách hàng muốn điều gì đó đặc biệt hơn, hoặc như thường lệ, chỉ muốn nói chuyện hay được lắng nghe, thì bảy phút sẽ không đủ. Bà chủ nhà thổ sẽ làm gì khi khách hàng muốn có thêm thời gian?

Thắp một ngọn nến khác ngay giữa cuộc “giao dịch”? Ngoài ra, sẽ luôn có tú bà hoặc ma cô đợi bên ngoài phòng, để theo dõi thời gian, nhắc nhở khách đã hết giờ hoặc sẽ bị tính thêm phí nếu anh ta ở quá thời gian cho phép. Điều đó thật vô nghĩa... ngoại trừ việc bạn đang cố gắng thu hút sự chú ý của mọi người hoặc bán cho họ thứ gì đó (sẽ nói thêm về điều này sau).

Nạn mại dâm bùng nổ ở Anh vào thế kỷ 19. Tranh The Tavern Scene của William Hogarth. Nguồn: wikipedia.

Những cây nến này thực ra được gọi là bougies de poche, hay “nến bỏ túi” - tức những cây nến sáp nhỏ đựng trong một loại hộp diêm, có thể thắp sáng và đặt vào lỗ nhỏ trên chiếc hộp, tạm thời cung cấp ánh sáng khi không có nến cây hoặc đèn lớn hơn ở gần.

Một số loại có đầu được phủ phốt-pho, có thể dễ dàng thắp sáng như diêm que. Rất tiện lợi nếu bạn cần cởi quần áo sau khi từ quán rượu về nhà, nhưng lại không muốn làm phiền đánh thức ai dậy. Cũng là hoàn hảo để thắp sáng tất cả những ngọn nến hoặc đèn thông thường khác trong nhà mà không cần phải lãng phí từng que diêm cho mỗi cây nến.

Điều thú vị là trong cuốn sách tiếng Pháp Le dernier mot de Rocambole năm 1867, chúng được gọi là bougies de poche anglaises nghĩa là “nến bỏ túi kiểu Anh”. Nhưng cuốn sách cũng nói rằng, những cây nến này chỉ cháy được chừng ba phút chứ không phải bảy phút...

Tôi không thể không tự hỏi rằng, liệu họ có đặt cái tên đó cho những cây nến để tìm hiểu kỹ tiếng Anh hơn không. Nhưng bất kể tôi tìm ở đâu, bất kể tôi có liên hệ với viện bảo tàng hay nhà sưu tập nào, thì cũng không ai biết hay có bất kỳ bằng chứng lịch sử nào cho thấy những cây nến bỏ túi liên quan đến nhà thổ hoặc mại dâm.

Thế còn những chiếc hộp với hình ảnh các cô gái xinh đẹp trên đó thì sao? À, nhiều chiếc hộp đã mô tả những người phụ nữ xinh đẹp, thậm chí một số còn sử dụng vài bức ảnh táo bạo cho nhãn hiệu, nhưng không phải là tất cả.

Chúng cũng mô tả những cảnh gia đình trong sáng, những hiệp sĩ trong bộ giáp sáng ngời những đứa trẻ đang chơi đùa và cả chân dung các thành viên Hoàng gia hoặc nhiều nhà lãnh đạo quan trọng trên thế giới. Một số rõ ràng được dùng làm quà tặng lưu niệm kỷ niệm - được sản xuất hàng loạt, sử dụng để bán hoặc trao tặng tại một sự kiện đặc biệt.

Thế nên, một đồ vật liên quan đến nhà thổ, nếu được dùng trong một dịp như vậy sẽ khiến khá nhiều người dân thời Victoria phải nhướng mày. Có một số câu vè hư hỏng về chúng khiến đôi khi người ta phàn nàn - điều sẽ thật kỳ lạ nếu những ngọn nến bình thường được chấp nhận như một vật dụng trong nhà thổ. Nhưng có lẽ đây là lý do vì sao có người từng đi đến kết luận rằng, chắc chắn chúng phải có mối liên hệ nào đó với nhà thổ và họ đã quyết định, cư dân mạng sẽ phải biết.

Theo tôi biết, lần đầu tiên nến nhà thổ được nhắc đến trên mạng là trong một bài đăng trên Reddit về một cuộc đấu giá trực tuyến vào năm 2016. Giờ thì trên Etsy đầy ra. Dĩ nhiên, chuyện cây nến nhà thổ sẽ được chú ý nhiều hơn là nến bỏ túi. Thế nên, có lẽ đó là cách mà sử bịa bắt đầu, với việc ai đó bịa ra một câu chuyện để bán thứ gì đó trần tục. Hoặc có thể họ đã hiểu nhầm hoặc dịch sai miêu tả mà mình tìm thấy ở một nơi khác.

Tôi nghi ngờ là chúng ta sẽ không bao giờ biết câu chuyện này ra đời như thế nào. Vì vậy, kết luận: Nến bỏ túi được sử dụng trong trường hợp khi mọi người cần chút ánh sáng trong khoảng thời gian lâu hơn một que diêm nhưng không thể - hoặc không muốn - sử dụng đèn hoặc nến lớn hơn. Cũng không có bằng chứng nào về mối liên hệ cụ thể giữa những cây nến này với nhà thổ hoặc mại dâm. Nếu bạn tìm được nguồn lịch sử nào kết nối chúng, xin vui lòng cho tôi biết nhé.