Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Lý do tỏi có biệt danh 'hoa hồng thối'

Rất ít loại thảo dược được yêu thích và nổi tiếng bằng tỏi. Nó được biết tới trên toàn thế giới vì công dụng chữa lành, nhưng cũng bị ghét không kém vì mùi và vị quá nồng.

Mùi tỏi hăng đến mức thậm chí người ta còn bảo rằng tỏi ngăn được ma cà rồng! Các bạn có thích ăn tỏi không? Nếu có, bạn sẽ biết rằng chẳng mấy chốc sau khi làm vài tép tỏi, hơi thở và thậm chí cả da bạn cũng sực nức mùi tỏi. Đặc trưng này đã khiến tỏi có biệt danh là “hoa hồng thối". Như bạn sẽ thấy, chính công dụng tỏa mùi này là một phần quan trọng trong dược tính của nó.

Tên chuyên ngành: Allium sativum.

Họ: Alliaceae.

Các phần dùng được: củ, ngọn (phần đầu có hoa trên cây tỏi).

Năng lượng học: ấm, khô.

Vị: hăng.

Đặc điểm thảo mộc: kích thích tuần hoàn máu, thuốc thay thế, kích thích toát mồ hôi, long đờm, kháng khuẩn, giúp xì hơi, điều hòa hệ miễn dịch, diệt giun sán .

Công dụng: chữa tăng huyết áp, các bệnh viêm nhiễm do nấm và vi khuẩn, tối ưu hóa mức cholesterol, chữa cảm, cúm, tắc cuống phổi, vi khuẩn ruột non phát triển quá đà, bệnh về tiêu hóa, bệnh hen, bệnh lỵ, bệnh truyền nhiễm, ung thư, giun sán, tiểu đường loại 2, kháng insulin.

Cách dùng: làm thức ăn, tinh dầu, giấm, mật ong.

Tuy ẩm thực Italy đã làm tỏi nổi danh, nhưng nó đã được trồng trên khắp hành tinh từ hàng nghìn năm nay. Người ta tin rằng tỏi lần đầu được con người vun trồng ở Trung Á, và sau đó được nhân rộng ra cả thế giới.

Với tư cách là một loại thảo dược, hiếm khi nào tỏi không được yêu thích. Trong lịch sử con người đã dùng nó làm thuốc trị bách bệnh, bao gồm cả dịch hạch. Ngày nay nó được ca ngợi vì khả năng hỗ trợ hệ tiêu hóa, hệ miễn dịch và tim.

Các loại tỏi

Thực tế bất kì loại tỏi nào bán ở cửa hàng cũng đều công hiệu, nhưng điều quan trọng các bạn phải nhớ là rất nhiều củ tỏi trắng phau ở quầy hàng siêu thị có thể đã bị nhuộm hoặc xịt các loại hóa chất có hại. Bạn sẽ ấn tượng hơn với vô vàn chủng loại đang được bày bán trên khắp nước Mỹ tại các cửa hàng thực phẩm an toàn và chợ nông sản. Những nông dân nuôi trồng thủ công sản xuất được nhiều loài tỏi có vị ngon và công dụng làm thuốc tốt hơn nhiều. Tỏi cũng có thể có nhiều vị y như các loại rượu vang hảo hạng vậy!

Đặc điểm dược tính và năng lượng học của tỏi

Bánh mỳ bơ tỏi. Mỳ Ý xốt cà chua và tỏi. Xốt pesto và hummus với rất nhiều tỏi. Khoai tây xóc tỏi. Gà xào tỏi. Tỏi nướng. Xốt Aioli. Có gì mà ta không thể làm với tỏi chăng? Nó không chỉ làm món ăn có vị ngon lành mà còn là loại thảo dược được yêu thích giúp xì hơi. Các loại thảo dược giúp xì hơi chữa các chứng khó tiêu, thường gồm đầy hơi, chướng bụng gây đau đớn, cảm giác nặng bụng và táo bón.

Trong tỏi cũng có inulin, một chất xơ hòa tan quan trọng. Các chất xơ hòa tan là thức ăn cho lợi khuẩn đường ruột nằm trong ruột già của bạn. Chúng ta đã biết hệ vi khuẩn đường ruột bị phá vỡ có liên quan tới rất nhiều vấn đề về sức khỏe, bao gồm các bệnh đường tiêu hóa (đặc biệt là bệnh viêm đường ruột), các vấn đề tự miễn dịch, mất cân bằng hormone và tăng cân - và tỏi có thể đóng vai trò hữu ích trong việc loại bỏ những điều kiện này.

Đã bao giờ bạn tự hỏi tại sao mùi tỏi vẫn còn lưu lại rất lâu trong hơi thở sau khi bạn ăn nó? Hóa ra đặc tính lan truyền mùi hương ở tỏi lại là một phần quan trọng trong dược tính của nó. Khi bị nghiền nát, tỏi sinh ra một thành phần gọi là allicin. Khi bạn ăn tỏi, cơ thể bạn chuyển hóa allicin thành vài loại hợp chất khác, và cách duy nhất để chuyển hóa toàn bộ hay bài tiết chúng là qua máu, từ đó chúng thoát ra qua mồ hôi và phổi của bạn. Điều này thực sự quá tuyệt vời!

Thậm chí bạn không cần phải ăn tỏi mới có công dụng này. Quy trình tương tự có thể xảy ra khi bạn chỉ đơn giản là xịt dầu tỏi vào lòng bàn chân.

Rosalee de la Forêt / Huy Hoàng và NXB Thanh Niên

SÁCH HAY