Trong tuyên bố được đăng trên website Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 13/7, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo bác bỏ các yêu sách cụ thể của Trung Quốc tại Biển Đông. Đây là lần đầu tiên Washington đưa ra lập trường như vậy dù từng nhiều lần lên án tham vọng bành trướng chủ quyền của Bắc Kinh.
"Chúng tôi đang củng cố chính sách của Mỹ về các tuyên bố chủ quyền tại Biển Đông, dựa trên luật pháp quốc tế, để phản đối sự đe dọa, bắt nạt cũng như các tuyên bố mang tính đế chế hàng hải của Trung Quốc", ông Pompeo viết trên Twitter.
 |
| Thượng nghị sĩ Jim Risch, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ. Ảnh: Reuters. |
Trong một tuyên bố chung, hai thượng nghị sĩ Jim Risch - chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện - và Bob Menedez, cùng hai hạ nghị sĩ Eliot Engel - chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện - và Michael McCaul, khẳng định các yêu sách của Trung Quốc tại Biển Đông là "phi pháp".
Các nhà lập pháp nói Bắc Kinh đã không tuân thủ phán quyết có tính ràng buộc pháp lý của Tòa Trọng tại Thường trực năm 2016, cũng như không đưa ra được bất cứ chứng cứ pháp lý nào đủ sức thuyết phục cho các tuyên bố của họ.
"Thay vào đó, họ chọn cách cưỡng ép các nước láng giềng, tiến hành chiến dịch cải tạo và quân sự hóa các thực thể một cách quyết liệt, đồng thời tiếp tục hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế của các nước khác", tuyên bố nêu. "Việc này chỉ thấy càng gia tăng trong vài tháng qua khi thế giới tập trung đối phó với Covid-19".
Các nhà lập pháp cho rằng việc Mỹ tiếp tục "mập mờ" về chính sách đối với các tuyên bố của Trung Quốc tại Biển Đông đã không còn "phục vụ lợi ích chung của khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, khi mà Trung Quốc có các hành động hung hăng và không tuân thủ luật pháp quốc tế".
Tuyên bố nói Mỹ cam kết duy trì luật quốc tế, đi lại và hoạt động tự do ở bất cứ đâu luật quốc tế cho phép, đồng thời ủng hộ các bên tìm cách giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.
Thượng nghị sĩ Tom Cotton của bang Arkansas chia sẻ lại bài đăng của Ngoại trưởng Pompeo, nói Mỹ "đứng về phía các đồng minh và đối tác của chúng tôi tại Đông Nam Á".
"Chúng tôi phản đối chủ nghĩa bành trướng và sự gây hấn của đảng Cộng sản Trung Quốc", nhà lập pháp với lập trường cứng rắn về Bắc Kinh, tuyên bố.
 |
| Thượng nghị sĩ Tom Cotton của bang Arkansas. Ảnh: New York Times. |
Cũng chia sẻ lại tweet của ông Pompeo, Thượng nghị sĩ Jim Inhofe, chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện, nói các yêu sách của Trung Quốc tại Biển Đông là "phi pháp một cách rành rành".
"Mỹ chống lại sự bắt nạt của Bắc Kinh và đứng về phía các đồng minh và đối tác của chúng ta ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương", ông Inhofe viết.
Hạ nghị sĩ Ted Yoho của bang Florida cho rằng động thái của Bộ Ngoại giao Mỹ là việc đáng lẽ phải được làm từ lâu. Ông nói Trung Quốc đã "vi phạm tuyên bố lãnh thổ của các nước láng giềng ven biển một cách liên tục và trơ tráo", cũng như bồi đắp và quân sự hóa các đảo nhân tạo "phi pháp" trong nhiều năm.
"Các thành viên ASEAN phải lên tiếng một cách mạnh mẽ về sự xâm phạm trên biển của Trung Quốc cũng như xa hơn là nguy cơ tính toán sai lầm và xung đột trên biển", ông viết trên Twitter.
