Năm 1981, Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc chiếu bộ phim truyền hình Tây Du Ký do Nhật Bản quay. Khi đó, Đài truyền hình này liền có kế hoạch, quay bộ phim được chuyển thể từ Tứ đại danh tác mang đặc trưng của Trung Quốc, đồng thời mời đạo diễn giàu kinh nghiệm Dương Khiết chỉ đạo diễn xuất phim Tây Du Ký.

Những người điều hành cùng nhất trí cho rằng muốn bộ phim Tây Du Ký thành công thì mấu chốt chính là lựa chọn người vào vai Tôn Ngộ Không, bởi vì Tôn Ngộ Không phải là vai diễn quan trọng nhất trong Tây Du Ký. Muốn giành được sự chú ý của khán giả, cần phải xây dựng hình tượng Tôn Ngộ Không thật tốt.

Sách Lục Tiểu Linh Đồng bình Tây Du (tập 2). Nguồn: ChiBooks.

[…]

Chính vào lúc đạo diễn Dương Khiết tìm kiếm diễn viên đóng vai Tôn Ngộ Không không có kết quả, đột nhiên có hình bóng của một người lý tưởng nhất xuất hiện trong đầu bà - cha tôi - Nam Hầu vương Lục Linh Đồng.

Bà từng là đạo diễn Hý khúc và ghi hình cho cha tôi vào những năm 60. Đạo diễn Dương Khiết cho rằng nếu phụ thân tôi trẻ lại 20 tuổi, ông sẽ là nhân tuyển thích hợp nhất cho vai diễn Tôn Ngộ Không. Tại sao không mời anh tôi Tiểu Lục Tiểu Đồng đến nhỉ?

Đạo diễn Dương Khiết lập tức gọi điện cho cha tôi, sau một hồi hàn huyên nói rõ nguyên do, đạo diễn Dương Khiết hỏi: “Tiểu Lục Tiểu Đồng nhà cậu vẫn còn diễn tuồng chứ?”. Câu hỏi vừa dứt thì cũng đã kéo theo nỗi xót xa của phụ thân: “Nó là đứa thứ hai nhà tôi, qua đời năm 1966 rồi.”

Đạo diễn Dương Khiết kinh hãi trong lòng, ít nhiều gì bà cũng cảm thấy khá bất ngờ, im lặng một lúc. Đột nhiên nghe thấy cha tôi lên tiếng: “Tôi nghĩ chị chắc chắn sẽ tìm được nhân vật thích hợp nhất đóng vai Tôn Ngộ Không ở chỗ tôi”.

Đạo diễn Dương Khiết thoáng một cái đã vui vẻ lại, cũng không suy nghĩ nhiều, lập tức nói: “Ngày mai tôi sẽ đến chỗ cậu!”.

[…]

Ngày hôm sau là 31/12/1981, tôi vừa đi diễn ở ngoại tỉnh về liền lập tức cùng cha ra nhà ga Thiệu Hưng đón bà.

Sau khi đón được đạo diễn Dương Khiết, ba người chúng tôi về nhà đàm đạo. Đạo diễn Dương Khiết sốt ruột hỏi: “Khi nào thì tôi mới gặp được nhân vật cho vai diễn Tôn Ngộ Không vậy?”.

Phụ thân cười nói: “Chẳng phải chị đã gặp rồi sao?”.

Đạo diễn Dương Khiết chẳng hiểu gì cả hỏi tiếp: “Ai cơ?”.

Phụ thân chỉ vào tôi nói: “Chính là nó, Chương Kim Lai, con trai út của tôi, hiện giờ đang công tác tại Triết Giang Côn Kịch Đoàn”.

Đạo diễn Dương Khiết, cho dù rất nổi danh trong việc đãi cát tìm vàng để chọn được diễn viên tài năng, cũng tin chắc vị “Nam Hầu vương” này không phải vô duyên vô cớ nói như vậy, song khi gặp tôi, bà vẫn cảm thấy có chút gì đó bất ngờ. Một cậu bé vắt mũi chưa sạch liệu có thể diễn tốt một Tôn Ngộ Không oai phong lẫm liệt hay không?

Bà tỏ ra bán tín bán nghi, yêu cầu tôi biểu diễn thử. Tôi lập tức cầm lấy một cây côn, biểu diễn một số động tác và cảm xúc hỷ, nộ, ái, ố của Tôn Ngộ Không. Bà cảm giác không tệ lắm.

Tạo hình vai Tôn Ngộ Không trong phim Tây du ký 1986.

[…]

Đạo diễn Dương Khiết xem xong liền nói: “Hiện giờ, tôi có thể chắc chắn được 70%, cuối cùng phải về Đài truyền hình báo cáo cho lãnh đạo đài chờ quyết định. Mọi người nên chuẩn bị trước, đợi thông báo của tôi”.

Trong thời gian đợi chờ hơn một tháng, phụ thân huấn luyện cho tôi theo kiểu “Lâm trận mài thương”. Ông dắt tôi đi công viên xem Hầu tử, giảng giải cho hiểu ba thuộc tính nhân, thần, hầu đã hợp nhất thế nào trên người Tôn Ngộ Không; giảng giải về 36 vở tuồng Tây Du Ký mà ông từng diễn và những câu chuyện ông trải nghiệm trên sân khấu.

[…]

Chiều 2/2/1982, chúng tôi đáp máy bay đến Bắc Kinh, trú tại tòa nhà ba tầng bên trong nhà khách số ba của Thị ủy Bắc Kinh, nằm trên đường Môi Thị.

Sáng ngày thứ hai, phòng khách của nhà khách biến thành trường thi, Phó đài trưởng Hồng Dân Sinh, Đái Anh Lộc, Châu Ức Thanh, Vương Hy Chung, Tuân Hạo, Nhậm Phong Ba đều đến.

Trước khi thi, tôi vô cùng căng thẳng, phụ thân khẽ nói với tôi: “Đừng căng thẳng, bình thường tập luyện thế nào thì diễn như thế, ta sẽ gõ phèng đánh trống cho con”.

Hiện trường không có phèng trống, phụ thân dùng miệng tạo tiếng phèng trống cho tôi. Tôi bắt đầu đạt trạng thái tốt nhất trong tiếng phèng trống, biểu diễn thành công trích đoạn Ba lần mượn quạt Ba Tiêu.

Tôi cảm thấy bản thân diễn không đến nỗi tệ, có chút vui mừng, lúc này, đạo diễn Dương Khiết đột nhiên đưa ra một vấn đề rất khó: Yêu cầu tôi biểu diễn mà không có bất kỳ tiếng “phèng trống” nào.

Một tiểu phẩm do tôi tự chọn, trên thực tế muốn tôi chuyển từ phạm trù biểu diễn Hý khúc sang phạm trù biểu diễn điện ảnh. Hý Khúc biểu diễn nhấn mạnh trình tự hóa, còn diễn xuất điện ảnh thì nhấn mạnh cuộc sống hóa.

Có thể thấy được phương pháp khảo sát người của đạo diễn Dương Khiết, khi đó tôi sao có thể hiểu được chứ? Lúc trước, tôi không hề có chút kiến thức nào về diễn xuất kịch nói và điện ảnh.

Thế là tôi đành biểu diễn theo kiểu “tùy ý” động tác hầu tử trộm đào, cũng có lẽ do quá căng thẳng, quá “tùy ý”, tôi đã biến trái đào thành to như quả dưa hấu, khiến cho mọi người có mặt ở đó đều nghiêm mặt lại.

Tiếp đến, tôi còn cùng Thất Tiểu Linh Đồng phối diễn. Sau khi diễn xong, đạo diễn Dương Khiết để chúng tôi về phòng nghỉ ngơi, chờ kết quả.

[…]

Chúng tôi vẫn nóng lòng chờ đợi kết quả, đạo diễn và Đài trưởng cuối cùng cũng đã bước lên lầu. Chúng tôi vô cùng mong chờ công bố kết quả, nhưng Đài trưởng coi như chẳng có gì xảy ra, ông nói chuyện hỏi thăm gia đình của chúng tôi.

Sau khi tôi gỡ hóa trang xuống, ông nói với tôi: “Không ngờ cậu còn trẻ đến vậy”. Nói xong lại nói chuyện với cha tôi về kế hoạch hoành tráng quay bộ phim Tây Du Ký. Sau khi chuyện trò, Đài trưởng cùng mọi người ra về.

Tôi nghĩ: “Xong rồi, xong rồi, bọn họ đến chẳng qua là lịch sự và muốn an ủi thôi”.

Đúng vào lúc tôi cảm thấy thất vọng và chán nản nhất, đột nhiên, Đài trưởng quay đầu lại nói: “À, chúng tôi đã quyết định mượn hai cậu đến Đài truyền hình Trung ương quay phim, các cậu về lo liệu thủ tục đi nhé”.

Ngay tối hôm đó, Đài truyền hình Trung ương thông tin việc đã chọn được tôi và Thất Tiểu Linh Đồng đóng vai Tôn Ngộ Không và Trư Bát Giới trong Tây Du Ký. Sau này, vì rất nhiều do, Thất Tiểu Linh Đồng đã không tham gia được bộ phim Tây Du Ký.