Giải thưởng Nobel Văn học năm nay đã được trao cho nhà thơ người Mỹ Louise Glück. Bà sinh năm 1943 ở New York và sống ở Cambridge, Massachusetts.
Bên cạnh nghề viết, nữ thi sĩ này là giáo sư dạy tiếng Anh của Đại học Yale, New Haven, Connecticut.
 |
| Nhà thơ Louise Glück và ông Barack Obama. Ảnh:Elpais. |
Nhà thơ được yêu mến ở xứ sở cờ hoa
Trước khi nhận giải Nobel, bà đã được trao một số giải thưởng văn học uy tín trong và ngoài nước như: Giải William Carlos Williams năm 1992, giải Pulitzer cho thơ năm 1993, giải Văn chương Lannan cho thơ năm 1999, giải Bollingen năm 2001, và giải Sách Quốc gia Mỹ cho thơ năm 2014.
Bà được bổ nhiệm làm "Poet Laureate" của Mỹ nhiệm kỳ 2003-2004. Đây là vị trí danh dự dành cho các nhà thơ Mỹ. Người được bầu chọn sẽ viết những câu thơ vào các dịp quan trọng của đất nước trong năm. Louise Glück cũng được trao Huân chương Nhân văn Quốc gia Mỹ năm 2015.
Louise Glück được xem là một trong những nhà thơ đương đại tài năng nhất của Mỹ. Tác phẩm của bà được chú ý bởi sự nhạy cảm, cái nhìn sâu sắc về sự cô đơn, các mối quan hệ gia đình, và cả cái chết. Tập thơ đầu tiên của bà là Firstborn, được xuất bản năm 1968.
Nhà thơ Robert Hass đã gọi bà là “một trong những nhà thơ trữ tình thuần túy và thành công nhất hiện nay”.
Tại Việt Nam, tác phẩm của Louise Glück chưa được biết đến nhiều. Bà chỉ có một số bài thơ được in trong Tuyển tập 15 nhà thơ Mỹ thế kỷ 20, do dịch giả Hoàng Hưng chuyển ngữ.
 |
| Dịch giả Hoàng Hưng. Ảnh: NVCC. |
Hoàng Hưng nhận định về thơ của trong Tuyển tập 15 nhà thơ Mỹ thế kỷ 20 như sau: “Thơ của Louise Gluck nhạy cảm và kiệm lời, thường bắt đầu bằng những cảm xúc nhức nhối về tình yêu, sự sinh nở và cái chết. Các hình ảnh của thơ hiện ra tự nhiên nhưng bất ngờ và dễ dàng đi từ một cảm nhận trực tiếp tới một từ trừu tượng”.
Ông cũng chia sẻ khi có ý định thực hiện cuốn sách năm 2006, ông nghĩ ngay đến việc chọn thơ của tác giả Louise Gluck, vì năm 2003 bà được vinh danh là “Thi sĩ Mỹ”, nhà thơ đại diện cho nước Mỹ và nền thi ca Mỹ.
Khi đọc thơ của Louise Gluck, ông lập tức đồng cảm và yêu mến, bởi những dòng thơ “giàu cảm xúc, tinh tế và gợi cảm”.
“Tôi dịch thơ của Louise Gluck khá nhanh với một niềm hứng khởi, thoải mái. Những hình ảnh bà đưa vào trong thơ rất tự nhiên, giải dị”.
Theo dịch giả Hoàng Hưng, Louise Gluck là nghệ sĩ tài năng và tận tụy. Bà không chỉ sáng tác thơ, mà còn viết nhiều tiểu luận đặc sắc về thơ, trong đó tiểu luận Thơ là phong cách của tư tưởng rất hấp dẫn.
Khi biết tin Louise Gluck đoạt giải Nobel năm nay, ông rất vui mừng. Dịch giả tâm sự trong năm tới, ông sẽ chuyển ngữ những tác phẩm thơ của Louise Gluck, để thơ ca của bà đến gần hơn với độc giả Việt Nam.
Nữ thi sĩ còn xa lạ với độc giả Việt Nam
Nhà phê bình Trần Ngọc Hiếu đã có một số chia sẻ khi Viện Hàn lâm Thụy Điển công bố giải Nobel Văn học: “Tôi mừng vì kết quả này... Sự tôn vinh của giải Nobel đối với thơ ca luôn làm tôi cảm động”.
Nhà văn Uông Triều nói với Zing rằng việc nhà thơ người Mỹ Louise Glück được trao giải Nobel nằm ngoài dự đoán của giới chuyên gia, điều đó là bình thường. Giải Nobel Văn học nổi tiếng khó đoán và dường như thích gây bất ngờ cho bạn đọc. Gần đây, sau vài lần gây thất vọng cho văn giới và độc giả, dường như Ủy ban ở Thụy Điển chọn giải pháp an toàn.
Bởi vì, Louise Glück là nhà thơ có tiếng ở Mỹ. Dù bên ngoài nước Mỹ, bà chưa được nhiều người biết đến. Do sự cô đọng về ngôn từ, thơ ca khó bình xét hơn tiểu thuyết hoặc truyện ngắn.
 |
| Louise Glück là nhà thơ được đông đảo độc giả Mỹ biết tới. Ảnh: Euro news. |
Nhà văn trẻ Hiền Trang cũng cho biết cô không bất ngờ vì giải thưởng Nobel năm nay. Các tác giả nữ khác như: Maryse Condé, Lyudmila Ulitskaya, Margaret Atwood, Anne Carson đều là những ứng viên sáng giá. Điều này cho thấy nhà văn nữ dần chiếm được tiếng nói của mình trên văn đàn.
Hơn nữa, Louise Glück là nhà thơ nổi tiếng của Mỹ, đoạt được nhiều giải thưởng uy tín.
Anh Ngô Thanh Tuấn, người sưu tập sách của các tác giả Nobel, cho biết anh khá bất ngờ với giải thưởng được trao năm nay. Độc giả này mong sắp tới sách của bà sẽ được dịch nhiều ở Việt Nam.
Dịch giả Nguyễn Huy Hoàng là người đọc và chuyển ngữ một số tác phẩm thơ của Louise Glück sang tiếng Việt. Anh cũng từng dự đoán bà có khả năng đoạt giải Nobel Văn học năm 2020.
Nobel Văn học là giải thưởng được trao hàng năm của Hội đồng Thụy Điển dành cho những cá nhân có đóng góp lớn đối với nền văn học. Nobel Văn học là một trong 5 giải thưởng được trao dưới tên của nhà khoa học Alfred Nobel, trong đó bao gồm Nobel Hóa học, Vật lý, Hòa bình, Sinh học - Y học.
Đến nay, 117 người đoạt giải thưởng danh giá này, trong đó có 116 nhà văn, nhà thơ. Nhạc sĩ Bob Dylan là trường hợp đặc biệt của giải Nobel Văn chương năm 2016.
Giải thưởng Nobel Văn học năm nay trị giá 10 triệu krona Thụy Điển (hơn 1,1 triệu USD).
