Chris Stanislawski, một học sinh tại trường trung học cơ sở Garden City ở Long Island, Mỹ hiện không đọc nhiều sách trong các lớp ngôn ngữ Anh. Tuy nhiên, điều đó không quá đáng lo vì đọc sách không còn cần thiết với Stanislawski hay với nhiều học sinh Mỹ hiện nay. Họ được cung cấp các bản tóm tắt sách và giáo viên cũng mở sách nói cho họ nghe trong giờ học.
Lớp học không tạo cơ hội đọc
Stanislawski chia sẻ phần lớn nội dung cần đọc là các bản tóm tắt, nội dung trực tuyến hay các tờ thông tin được in ra.
Chris, 14 tuổi, cho biết: "Các tờ tóm tắt sách đang làm hỏng toàn bộ câu chuyện. Kiểu như, mục đích thực sự của việc đọc bây giờ là gì?".
Trong nhiều lớp học ngôn ngữ Anh trên khắp nước Mỹ, không còn nhiều các bài tập yêu cầu đọc tiểu thuyết dài. Thay vào đó, một số giáo viên tập trung vào một số đoạn văn ngắn. Điều này cho thấy xu hướng hiện nay là thời lượng tập trung ngắn hơn trước, sức ép phải chuẩn bị cho các bài kiểm tra chuẩn hóa và thầy cô cảm giác rằng nội dung dạng ngắn sẽ giúp học sinh thích nghi với thế giới số hiện đại.
Hội đồng Giáo viên Tiếng Anh Mỹ đã thừa nhận sự thay đổi này trong tuyên bố năm 2022: "Đã đến lúc đọc sách và viết luận không còn là đỉnh cao của giáo dục ngôn ngữ Anh".
Học sinh Mỹ không còn nhiều thời gian đọc sách. Ảnh minh hoạ: Manila Times. |
Tuy nhiên, việc tập trung vào các nội dung số dạng ngắn không phù hợp với tất cả học sinh.
Maryanne Wolf, một nhà khoa học về thần kinh nhận thức tại Đại học UCLA, người chuyên nghiên cứu về chứng khó đọc, cho biết đọc sâu là điều cần thiết để tăng cường hoạt động cho các mạch trong não liên quan đến xây dựng kiến thức nền tảng, kỹ năng phản biện và trên hết là sự đồng cảm.
“Chúng ta phải cho thế hệ trẻ cơ hội hiểu được người khác, không phải qua những bức ảnh chụp nhanh mà qua việc đắm mình vào cuộc sống, suy nghĩ và cảm xúc của người khác”, Wolf cho biết.
Điều này đúng với Chris, người mắc chứng khó đọc. Với cậu bé, âm thanh không giúp việc đọc trở nên dễ hơn mà thay vào đó, khiến cậu bé chán nản với sách.
Ít thời gian đọc sách bên ngoài trường học
Nhìn chung, học sinh Mỹ đang đọc ít sách hơn. Dữ liệu toàn quốc Mỹ từ năm ngoái cho thấy chỉ 14% thanh thiếu niên cho biết có đọc sách để giải trí hàng ngày so với 27% vào năm 2012.
Các giáo viên cho biết sự sụt giảm này bắt nguồn từ cuộc khủng hoảng Covid-19.
“Khi Covid-19 xảy đến, cả giáo viên và học sinh đều để các em ngừng đọc tiểu thuyết dài vì tâm lý bị sang chấn. Nhưng đến giờ, thầy và trò vẫn chưa hoàn toàn thoát khỏi điều đó”, Kristy Acevedo, giáo viên tiếng Anh tại một trường trung học dạy nghề ở New Bedford, Massachusetts, cho biết.
Năm nay, Kristy cho biết sẽ không chấp nhận việc học sinh lơ là đọc sách. Bà có kế hoạch dạy học sinh chiến lược quản lý thời gian và yêu cầu các em sử dụng giấy và bút chì trong hầu hết thời gian học.
Một số giáo viên khác thì cho rằng xu hướng trẻ em không còn đọc nhiều xuất phát từ việc phải đáp ứng các bài kiểm tra chuẩn hóa và ảnh hưởng từ công nghệ giáo dục. Nhiều nền tảng số hiện có thể cung cấp chương trình tiếng Anh hoàn chỉnh với hàng nghìn đoạn văn ngắn phù hợp tiêu chuẩn các tiểu bang. Tri thức đều được cung cấp mà không cần đến một cuốn sách nào.
Tình trạng này phần nào khiến học sinh Mỹ ngày càng cảm thấy khó đọc sách. Hiện chỉ khoảng một phần ba học sinh lớp 4 và lớp 8 đạt trình độ đọc hiểu thành thạo trong Đánh giá tiến bộ giáo dục quốc gia Mỹ năm 2022, giảm đáng kể so với năm 2019.
Leah van Belle, giám đốc điều hành của liên minh xóa mù chữ Detroit 313Reads, cho biết khi con trai bà đọc Peter Pan vào năm cuối tiểu học, hầu hết trẻ em trong lớp đều thấy quá khó. Bà than thở rằng trường của con trai bà thậm chí không có thư viện.
Giáo viên cũng chịu sức ép
Trong khi một số trường gặp khó khăn về nguồn lực sách, những trường giàu có hơn vẫn thiếu một thứ khác: thời gian.
Terri White, giáo viên tại trường trung học South Windsor ở Connecticut, cho biết lớp ngôn ngữ Anh của bà không còn yêu cầu học sinh đọc hết cuốn To Kill A Mockingbird (Giết con chim nhại) như trước nữa. Bà chỉ giao cho học sinh đọc khoảng một phần ba cuốn sách và tóm tắt phần còn lại. Bà cho biết các em phải nhanh chóng chuyển sang phần khác vì giáo viên cũng có sức ép phải nhồi nhét nhiều hơn vào chương trình giảng dạy.
Bà cũng giao ít bài tập về nhà hơn vì lịch học của học sinh quá dày đặc với nhiều môn thể thao, câu lạc bộ và các hoạt động khác.
Về lâu dài, phương pháp đọc tóm tắt như vậy sẽ gây hại cho sự phát triển tư duy phản biện của học sinh, Alden Jones, giáo sư văn học tại Đại học Emerson ở Boston cho biết.
Will Higgins, giáo viên tiếng Anh tại Trường trung học Dartmouth ở Massachusetts, thì cho biết ông vẫn tin vào việc giảng dạy các tác phẩm kinh điển. Tuy nhiên, sức ép về thời gian cũng khiến ông phải cắt giảm số lượng sách.
“Chúng tôi không từ bỏ Jane Eyre và Pride and Prejudice. Chúng tôi không từ bỏ Hamlet hay The Great Gatsby. Nhưng chúng tôi đã từ bỏ việc giao những tác phẩm khác như A Tale of Two Cities”, Higgins cho biết.
Trước sức ép về chương trình học, trường của ông đã tìm cách khuyến khích học sinh đọc sách thông qua các câu lạc bộ sách do chính các em điều hành. Ông Higgins nói: “Rất thú vị là nhiều học sinh cho biết đây là lần đầu tiên các em đọc hết một cuốn sách sau một thời gian dài”.
Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - Znews
Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.
Trân trọng.