 |
Trong hơn một thập kỷ qua, ngành công nghiệp điện ảnh thế giới chứng kiến Disney làm lại nhiều bản chuyển thể người đóng (live-action) các tác phẩm hoạt hình kinh điển của hãng.
Không chỉ kể lại các câu chuyện nổi tiếng, "nhà chuột" không ngần ngại biến tấu, đưa nhân vật phản diện từ hàng thứ lên kép chính.
Con gà đẻ trứng vàng của Disney
Làn sóng làm phim chuyển thể người đóng của Disney trong 5 năm trở lại đây cho ra đời những tác phẩm được khán giả đón nhận như Aladdin (2019) của Guy Ritchie hay Lion King (2019) do Jon Favreau thực hiện. Bên cạnh đó, cũng không thiếu những bộ phim khiến khán giả nhíu mày như Alice Through the Looking Glass (2016), Maleficent 2: Mistress of Evil (2019) hay Dumbo (2019).
Theo thống kê của Box Office Mojo, từ năm 1994 tới nay, hãng đã phát hành 15 phim live-action chuyển thể từ tác phẩm hoạt hình. Chuỗi phim mang về cho “nhà chuột” nguồn doanh thu khổng lồ vào khoảng 9,2 tỷ USD từ phòng vé toàn cầu, trong khi tổng kinh phí sản xuất (chưa bao gồm quảng bá) chưa tới 2 tỷ USD.
 |
| Hình ảnh Emma Stone trong trailer Cruella được công bố hôm 17/2. |
Disney sẽ còn tiếp tục theo đuổi chiến lược này trong thời gian tới với The Little Mermaid, Lilo & Stitch, The Hunchback of Notre Dame... Cruella là tác phẩm mới nhất được hoàn thiện, đã sẵn sàng ra mắt công chúng từ 28/5.
Ác nhân thứ hai được đưa lên màn ảnh
Cruella de Vil là một trong bốn nữ ác nhân nổi danh nhất của Disney, “chung mâm” với Maleficent của Sleeping Beauty, Hoàng hậu từ Snow White và Ursula của The Little Mermaid.
Cruella do Craig Gillespie (I, Tonya) làm đạo diễn, dựa trên nhân vật Cruella DeVil trong cuốn tiểu thuyết The Hundred and One Dalmations (1956) của Dodie Smith. Năm 1961, cuốn tiểu thuyết từng được Disney chuyển thể thành phim hoạt hình.
 |
| Glenn Close trong tạo hình Cruella vào thập niên 1990. |
Tuy nhiên, phải tới năm 1996, Cruella de Vil mới có lần xuất hiện bằng xương bằng thịt đầu tiên trên màn ảnh trong bản phim người đóng nhan đề 101 Dalmatians. Nhân vật ác nữ cuồng đồ lông thú do nữ diễn viên Glenn Close đảm nhận. Bà tiếp tục thủ vai Cruella trong các hậu truyện của loạt phim này.
Nội dung Cruella (2021) xoay quanh nỗi bất hạnh của nhà thiết kế thời trang trẻ tuổi Estella de Vil (Emma Stone) giữa London thập niên 1970. Cô có sở thích đặc biệt với với những bộ lông chó. Sự say mê tới mức ám ảnh khiến Estella tha hóa, trở thành ác nữ thô lỗ và điên khùng Cruella như công chúng đã biết.
Theo cây bút Adrienne Tyler từ ScreenRant, trailer dài 92 giây của Cruella được tung ra hôm 17/2 mang đến cho khán giả cái nhìn tổng quan về bầu không khí, cũng như phong cách chủ đạo của phim.
Đáng tiếc, đoạn phim cũng cho thấy Disney có thể đã tiếp cận Cruella bằng cách chuyển thể nhân vật phản diện vốn tồn tại nhiều bất cập trước đây. Trước Cruella de Vil, Disney từng vấp phải chỉ trích trong cách đưa nhân vật Maleficent lên màn ảnh rộng thông qua diễn xuất của Angelina Jolie.
Cách chuyển thể nhân vật phản diện còn nhiều bất cập
Trong vũ trụ cổ tích của Disney, người chị cùng cha khác mẹ của Cinderella không phải nhân vật duy nhất phải cắt gót chân để mang vừa chiếc giày không thuộc về mình.
Hai phần phim Maleficent, ra mắt lần lượt vào năm 2014 và 2019, đã khám phá quá khứ của nhân vật trước khi trở thành phù thủy độc ác trong Sleeping Beauty. Maleficent trong bản phim riêng ban đầu là một tiên nữ với trái tim nhân hậu, do bị chàng trai loài người phản bội tình yêu mà đem lòng thù hận và biến thành ác quỷ.
 |
| Maleficent cho thấy cách tiếp cận các nhân vật phản diện trong vai trò kép chính của Disney có nhiều vấn đề. |
Mạch phim vẫn để Maleficent, vì ghen tuông và giận dữ, đã ếm lời nguyền lên Aurora trong lễ thôi nôi giống nguyên tác. Nhưng sau đó, bà hối hận, và tìm mọi cách để cứu nàng công chúa trong phần một, trước khi trở thành người mẹ nuôi không nỡ gả con về nhà chồng trong phần hai. Dễ thấy Maleficent trên màn ảnh rộng đối lập hoàn toàn với phiên bản gốc trên trang sách và bộ phim hoạt hình ra mắt năm 1959.
Thay đổi này phản ánh xu hướng bào chữa, xây dựng ác nhân thành những nạn nhân bị dòng đời xô đẩy của Disney. Mục đích cuối cùng của sự "tẩy trắng" này nhằm tạo ra một nhân vật, dù là kẻ xấu, vẫn vừa vặn trong vai trò nhân vật chính của phim thiếu nhi.
Giờ đây, dưới bàn tay nhào nặn của các biên kịch, kẻ phản diện bạc ác nhất cũng có thể được cảm thông. Nhưng một khi ác nhân được nhìn nhận trìu mến như người lương thiện, thì tính giáo dục đến từ mâu thuẫn kinh điển giữa thiện và ác trong các tác phẩm dân gian cũng không còn nữa.
Nguy cơ dành cho Disney
Cruella tuổi trung niên là một ả điên muốn lột da chó con để may quần áo sau khi phát hiện da chó trưởng thành quá cứng, nếu dùng làm áo sẽ không bán được giá cao. Nếu sự độc ác của Maleficent đến từ sự ghen tị, thì Cruella khiến khán giả ghê sợ vì hành động tàn nhẫn với động vật.
Đặt giả thiết, nếu Disney xây dựng Cruella như nạn nhân của sự kỳ thị, hãng đang dẫn dắt khán giả tới chỗ đồng cảm với tâm lý lệch lạc của nhân vật, thay vì nhìn nhận nó như một bệnh lý. Hành động lột da chó con nhân danh sáng tạo thời trang - vốn gắn liền với nhân vật - hoàn toàn có thể được suy diễn thành nỗ lực khẳng định tài năng của bản thân đến từ người phụ nữ yếu thế.
 |
| Trailer Cruella đã cho thấy cả mặt điên loạn lẫn sự đáng thương của "ác nữ trộm chó" de Vil. |
Ngày nay, ngành công nghiệp da, lông thú đang bị lên án vì sự tàn nhẫn với động vật và nhiều hãng thời trang danh tiếng cũng dần loại bỏ mặt hàng này khỏi các bộ sưu tập của mình. Do đó, sẽ là sai lầm nếu một bộ phim của Disney tìm cách lèo lái, khiến khán giả đồng cảm với nhân vật nổi danh với việc lột da thú làm áo lông.
Bên cạnh đó, sẽ không lạ nếu Cruella, nối tiếp Mulan, thể hiện tinh thần "nữ quyền" thông qua một nhân vật nữ chính nỗ lực chứng minh bản thân giỏi hơn tất cả. Lời thoại "I'm a woman, hear me roar" (Ta là một phụ nữ, hãy nghe tiếng gầm của ta) trong trailer đã phần nào tiết lộ cho khán giả viễn cảnh ấy.
Dưới khía cạnh kinh tế, việc viết lại lịch sử các nhân vật phản diện cũng không mang về cho Disney thành công quá ấn tượng. Năm 2014, phần phim chào sân của loạt Maleficent đạt doanh thu khổng lồ trên 785 triệu USD. Song, 5 năm sau, hậu truyện Mistress of Evil chỉ còn thu xấp xỉ 492 triệu USD, dù có kinh phí sản xuất tăng từ 180 lên 185 triệu USD.
Con số gần 300 triệu USD bốc hơi khỏi lợi nhuận Maleficent 2 không chỉ là hậu quả của nửa thập kỷ im ắng, mà còn phản ánh việc khán giả không hào hứng bỏ tiền ra rạp theo dõi một trong những phản diện khét tiếng nhất của Disney hoàn lương. Giới phê bình cũng khẳng định quan điểm tương tự bằng số điểm 39% trên Rotten Tomatoes (giảm 11% so với mức 50% của phần đầu tiên).
Dĩ nhiên, trailer dài vỏn vẹn 92 giây chưa thể nói hết bộ phim dài 92 phút (hoặc hơn). Vẫn còn hy vọng về việc Cruella sẽ là một bộ phim tôn trọng nguyên tác, xây dựng de Vil thành một ác nữ thuần túy, hoặc kiểu phản diện nửa điên loạn, nửa ngọt ngào như Harley Quinn của DCEU.
Cú ngã ngựa của Maleficent 2 hồi 2019 cho thấy Disney cần một cách tiếp cận hiệu quả hơn đối với Cruella, cũng như các vai phản diện trong tương lai, thay vì chăm chăm tìm cách “tẩy trắng” họ.
