Các nhà xuất khẩu gà của Malaysia trong tuần này đã ráo riết để đưa những lô thịt gà tươi cuối cùng của họ sang nước láng giềng Singapore, trước khi lệnh cấm xuất khẩu gà có hiệu lực ngày vào 1/6.
Lệnh cấm được Thủ tướng Malaysia Ismail Sabri Yaakob công bố vào tuần trước trong bối cảnh nguồn cung địa phương đang thiếu hụt. Cuộc chiến ở Ukraine cũng đã hạn chế xuất khẩu các nguyên liệu thô như ngô và đậu tương, vốn là nguồn thực phẩm chủ cho gà, dẫn đến việc tăng giá, theo South China Morning Post.
“Malaysia bị ảnh hưởng trực tiếp do tình trạng thiếu hụt nguồn cung” vì chiến sự ở Ukraine, Thủ tướng Ismail Sabri hôm 28/5 nói.
Lệnh cấm sẽ kéo dài bao lâu?
Ông Ismail Sabri đã công bố lệnh cấm xuất khẩu vào ngày 23/5, sau cuộc họp nội các khẩn cấp nhằm giải quyết áp lực ngày càng tăng của dư luận về việc chính phủ không thể giảm thiểu tình trạng thiếu hụt nguồn cung thịt gà trong nước. Vấn đề này vốn đã gây xôn xao kể từ quý cuối năm 2021.
 |
| Hàng bán gà tươi tại một khu chợ ở Kuala Lumpur. Ảnh: AP. |
Thủ tướng cho biết lệnh cấm xuất khẩu khoảng 3,6 triệu con gia cầm mỗi tháng - chủ yếu vào nước láng giềng Singapore - sẽ tiếp tục cho đến khi giá cả và nguồn cung trong nước ổn định.
"Tôi mong các gia đình Malaysia ủng hộ hành động này của chính phủ để bảo vệ lợi ích của công chúng, những người đang vật lộn vì giá cả và chi phí sinh hoạt tăng cao, cũng như thiếu hụt nguồn cung", ông Ismail Sabri nói.
Yeah Kim Leng, giáo sư kinh tế tại Đại học Sunway, nhận định lệnh cấm xuất khẩu là cần thiết để đáp ứng nhu cầu trong nước, nhưng cảnh báo rằng biện pháp này "rất dễ gây gián đoạn” cho các nhà sản xuất có hợp đồng cung ứng dài hạn ở nước ngoài.
“Lệnh cấm nên nhanh chóng được dỡ bỏ ngay sau khi khôi phục sự cân bằng cung cầu trong nước”, ông nhấn mạnh.
Bên cạnh lệnh cấm xuất khẩu, Thủ tướng Ismail Sabri cũng tuyên bố Malaysia sẽ tạo nguồn dự trữ gia cầm, tạm thời hủy bỏ việc xin giấy phép khi nhập khẩu, và nhập gà từ nhiều lò mổ được chứng nhận ở nước ngoài hơn.
Vì sao Singapore lo lắng về lệnh cấm của Malaysia?
Khoảng ⅓ lượng gia cầm tiêu thụ ở Singapore đến từ Malaysia.
Không có gia cầm tươi của Malaysia, Singapore hiện chỉ còn lại nguồn cung đông lạnh từ Brazil, chiếm 48% nguồn cung của cả nước, tiếp theo là 8% từ Mỹ, và các nước khác chiếm 10% còn lại.
 |
| Một hàng bán gà sống tại khu chợ ở Sekinchan, Selangor. Ảnh: Bloomberg. |
Cơ quan Thực phẩm Singapore cho biết lệnh cấm của Malaysia có thể dẫn đến gián đoạn tạm thời đối với nguồn cung thịt gà ướp lạnh. Cơ quan kêu gọi người tiêu dùng cân nhắc chuyển sang thịt gà đông lạnh hoặc các sản phẩm thịt khác.
Tờ Straits Times của Singapore cho biết những người bán gà dự đoán giá gà ướp lạnh có thể tăng tới 30%, điều này sẽ khiến giá các món ăn từ gà tăng vọt.
Người Singapore và Malaysia phản ứng thế nào với lệnh cấm?
Một số người Singapore đã nói về lệnh cấm một cách hài hước trên mạng xã hội, rằng họ sắp không được thưởng thức món cơm gà làm từ thịt gà tươi.
“Đây là hộp cơm gà không dùng gà đông lạnh cuối cùng ở Singapore”, một người dùng mạng viết kèm hình ảnh một hộp cơm gà - món ăn yêu thích của nhiều người Singapore.
Người Malaysia cũng nói đùa về tình hình ở địa phương vào ngày lệnh cấm có hiệu lực. Trong một bản tin video của Channel NewsAsia, xuất hiện hình ảnh các xe tải chở “những lô gà sống cuối cùng từ Malaysia” vào trạm kiểm soát hải quan của Singapore trước ngày lệnh cấm có hiệu lực.
“Đây là VIC - Very Important Chickens” người dùng Twitter Izzat Syazwan châm biếm, chế lại cụm từ VIP, tức “Very Important Person”, ý chỉ những nhân vật quan trọng.
 |
| Lệnh cấm xuất khẩu gà của Malaysia sẽ được duy trì cho đến khi nguồn cung trong nước ổn định. Ảnh: Bloomberg. |
Tuy nhiên, cảnh những chuyến xe chở đầy gà ra khỏi đất nước cũng khiến một số người Malaysia lo lắng. Họ nghi ngờ liệu rằng đất nước có thực sự thiếu thịt gà không, hay đây là nỗ lực trục lợi của các nhà sản xuất.
“Hàng đoàn xe tải đang chở gà sống vào Singapore. Ở Malaysia, một số cuộc tụ tập đã phải đổi gà thành cá”, Izuan Kasim, phó trưởng nhóm thanh niên Anwar Ibrahim, nói.
Tuy nhiên, nhà sản xuất gà quy mô vừa của Malaysia Yani Hardinata Hairuddin từ Safina Foods đã bác bỏ những suy đoán này.
“Trước khi thiếu hụt, chúng tôi có thể giết mổ tới 9.000 con gia cầm mỗi ngày. Giờ đây, chỉ còn dưới 3.000 con một tuần”, ông Yani nói với South China Morning Post.
Người Singapore sẽ phải bớt ăn cơm gà?
Hiện vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy chính xác thời gian chính phủ Malaysia dỡ bỏ lệnh cấm.
Hiện tại, giá cả vẫn ở mức cao. Tờ The Star hôm 1/6 đưa tin rằng gia cầm được bán với giá 17 ringgit/kg (3,87 USD/kg) tại một số cửa hàng tạp hóa địa phương, cao gấp đôi so với mức giá trần mà chính phủ đưa ra là 8,9 ringgit (2,03 USD/kg), có hiệu lực từ ngày 5/2 đến ngày 5/6.
Trong một bài phát biểu hôm 1/6, ông Ismail Sabri cho biết giá trung bình mỗi kg sẽ lên tới 12 ringgit (2,73 USD) nếu chính phủ không can thiệp.
 |
| Quán cơm gà Hải Nam Tian Tian của Singapore cho biết họ sẽ không sử dụng gà đông lạnh. Ảnh: Shutterstock. |
Tại Singapore, chủ quán cơm gà Hải Nam Tian Tian - một trong những quán cơm gà nổi tiếng nhất đất nước - nói với Straits Times rằng bà đang cân nhắc việc ngừng bán các món gà nếu không tìm được nguồn cung gà tươi thay thế.
“Chúng tôi sẽ bán trở lại đậu phụ rán, sườn lợn rán và salad tôm, chứ sẽ không dùng thịt gà đông lạnh”, bà Foo Kui Lian cho biết.
Các nhà chức trách Singapore đã kêu gọi người dân không tích trữ hoặc mua quá nhiều thịt gà đông lạnh. Chuỗi siêu thị lớn nhất của đất nước cho biết họ có kho dự trữ gà đông lạnh trong bốn tháng và sẽ có nguồn cung "rất sớm" trong hai tháng nữa.
