"Trong số hai ngôi sao của ngày, khó để biết được ai là người cần ân xá nhiều hơn: gà tây Corn hay là Tổng thống Trump", Washington Post viết sau lễ ân xá gà tây cuối cùng của Tổng thống Trump.
Sau buổi lễ ân xá dịp Lễ Tạ ơn năm nay, gà tây Corn cùng gà dự bị Cob sẽ "về hưu" và tận hưởng cuộc sống yên bình trong ngôi nhà “Gobbler’s Rest” ở thị trấn đại học của Virginia. Còn Tổng thống Trump, ông sẽ đi đâu tiếp là điều ít chắc chắn hơn.
Một ngày trước đó, ông tuyên bố đã cho phép chính phủ liên bang bắt đầu quá trình chuyển giao quyền lực cho chính quyền Joe Biden, cũng là lần đầu tiên ông nhượng bộ công khai.
Khi ông Trump chính thức trở thành công dân bình thường vào ngày 20/1/2021, ông sẽ mất quyền miễn trừ bảo vệ tổng thống khỏi các vụ kiện tụng. Ông đang phải đối mặt với nhiều cuộc điều tra và vụ kiện dân sự.
“Lễ Tạ ơn là một ngày đặc biệt với gà tây”, ông Trump nói. “Nhưng đa phần không phải ngày tốt đẹp cho lắm”.
Lễ ân xá gà tây đặc biệt
Ân xá cho gà tây thường là điều nực cười nhất mà một tổng thống làm trong một năm. Nhưng ở góc độ nào đó, việc ông Trump ban lệnh ân xá cho một con gà khỏe mạnh lại là điều bình thường nhất xảy ra ở Washington trong tháng qua.
Trong nỗ lực vô vọng để lật ngược kết quả bầu cử, các cố vấn và luật sư của ông Trump đã tổ chức các cuộc họp không mang lại kết quả và nhận về lời bác đơn kiện từ các thẩm phán. Khẩu hiệu “sẽ thả quái vật Kraken”, ám chỉ việc tung các bằng chứng gian lận bầu cử, cũng trở nên vô hiệu.
Trên Twitter, tổng thống đã cổ vũ các nỗ lực của nhóm pháp lý nhằm làm suy yếu niềm tin của công chúng vào một cuộc bầu cử an toàn. Mặt khác, ông lại im ắng một cách bất thường, né tránh xuất hiện trên báo chí.
 |
| Tổng thống Trump và Đệ nhất phu nhân Melania Trump trong Lễ Tạ ơn Quốc gia và ân xá cho gà tây Ngô tại Vườn Hồng, Nhà Trắng, hôm 24/11. Ảnh: Reuters. |
12 trong số 20 ngày sau cuộc bầu cử, Tổng thống Trump không có bất kỳ lịch trình nào. Cũng không có bóng dáng của các bài phát biểu hay cuộc họp báo Nhà Trắng về Covid-19 như ông ấy đã hứa. Ông lui tới sân golf cùng tên ở Virgina của mình tới 6 lần.
Tổng thống dường như có tinh thần tốt khi tham dự buổi lễ ân xá gà tây. Ông mở đầu bài phát biểu bằng việc ca ngợi thị trường chứng khoán Mỹ khởi sắc và tăng điểm kỷ lục, rồi đắm chìm vào việc nuôi dạy những chú gà ở Iowa, nơi có trang trại của gà tây Ngô. Theo Washington Post, ông Trump được cho là đề cập đến cuộc đua tổng thống 2024 khi nói: “Tôi yêu bang Iowa”.
Nước Mỹ một lần nữa bước vào mùa đông rất, rất nguy hiểm, với dịch Covid-19 đang tàn phá các bệnh viện từ El Paso đến Minneapolis.
“Trong Lễ tạ ơn này, chúng tôi gửi lời cảm ơn vô vàn đến các bác sĩ, y tá, nhân viên y tế và các nhà khoa học đã tiến hành cuộc chiến chống virus Trung Quốc”, ông Trump phát biểu, sử dụng cụm từ "virus Trung Quốc" quen thuộc để nói về loại virus đã gây ra dịch bệnh lây lan khắp thế giới trong năm qua. Ông ngợi ca việc vaccine sắp ra mắt và nhìn sang con gà tây.
“Hãy nhìn con gà tuyệt đẹp này. Thật đẹp. Ồ, nó thật may mắn. Một con gà tây may mắn”, ông nói.
Danh sách ân xá chưa đóng lại
Có khả năng Corn và Cob sẽ không phải là những cái tên cuối cùng nhận được lệnh ân xá của Tổng thống Trump.
“Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu ông Trump ban lệnh ân xá hoặc giảm nhẹ tội danh cho toàn bộ danh sách những người như Paul Manafort, Roger Stone, Michael Flynn và những người khác”, Jeffrey Crouch, trợ lý giáo sư ngành chính trị Mỹ tại Đại học American.
Ngoài gia cầm, ông Trump đã ra lệnh ân xá cho “những người ủng hộ mình, các thành viên đảng Cộng hòa và chỉ một số ít người bình thường”, ông Crouch nói.
 |
| Tổng thống Trump đã đồng ý bắt đầu quá trình chuyển giao quyền lực cho chính quyền Joe Biden. Ảnh: Reuters. |
“Trump đã tận dụng lợi thế trong sân khấu chính trị để ban hành các lệnh ân xá”, tác giả Bernadette Meyler viết trong cuốn sách Theaters of Pardoning của bà. Bà Meyler đã so sánh hành động của tổng thống với việc ân xá của chế độ quân chủ Anh thế kỷ XVII, theo đó nó “nhằm làm tăng thêm sự uy nghiêm của nhà vua, thay vì đơn giản là tha bổng hình phạt cho người vi phạm”.
Cả gà tây và con người được ân xá dưới thời chính quyền Trump đều rất khó được áp dụng cho mục đích nghiên cứu hay thực hành luật khoan hồng.
Margaret Love, luật sư ở Washington, D.C., đại diện cho những người nộp đơn xin tổng thống ân xá và giảm án, xem ân xá cho gà tây là việc ghê tởm. Bà cho rằng tổng thống nên ân xá cho con người chứ không phải con gà.
“Tôi nghiêm túc cho rằng đây là một truyền thống ngớ ngẩn và ngu ngốc, không phù hợp với chức vị cao quý của tổng thống”, bà nói.
Ông Trump đã ân xá cho 3 binh sĩ bị cáo buộc phạm tội ác chiến tranh. Tuy vậy, ân xá cho gà tây dường như không giống với việc này.
Ân xá cho chính mình?
Washington Post cho rằng tổng thống có thể làm điều gì đó kỳ lạ hơn cả ân xá cho gà tây: ân xá cho chính mình. Jeffrey Crouch, tác giả cuốn sách về lệnh ân xá của tổng thống, tin rằng mặc dù không dự đoán được, tổng thống hoàn toàn có thể ban hành một lệnh như vậy. Ông Trump rõ ràng đã cân nhắc lựa chọn.
“Như nhiều học giả pháp lý đã tuyên bố, tôi hoàn toàn có quyền ÂN XÁ cho chính tôi. Nhưng tại sao tôi phải làm điều đó khi tôi không làm gì sai?”, ông Trump viết trên Twitter vào năm 2018 khi vướng vào cuộc điều tra luận tội.
Những lời nói đùa trong lễ ân xá của ông Trump những năm trước giờ đây đang bị mổ xẻ. Đặc biệt, đoạn video ghi lại những lời ông phát biểu trong lễ ân xá gà tây 2018 đang thu hút sự chú ý vì trùng hợp với cục diện cuộc bầu cử năm nay.
 |
| Tổng thống Trump và gà tây Ngô. Ảnh: Reuters. |
“Đây là một cuộc bầu cử công bằng”, ông Trump vói với gà tây Carrot khi nó bị thua con gà Peas trong cuộc bỏ phiếu trực tuyến. “Thật không may, Carrot không chấp nhận nhượng bộ và đòi kiểm phiếu lại. Nhưng Carrot, tôi rất tiếc phải nói với bạn, kết quả không thay đổi. Điều này thật tệ với Carrot”.
Đoạn video do phóng viên CNN Andrew Kaczynski đăng lại trên Twitter cá nhân hôm 23/11 đến nay đã thu hút hơn 2 triệu lượt xem, hàng nghìn người bình luận.
Phát biểu tại buổi lễ hôm 24/11, Tổng thống Trump không nhắc lời nào đến ông Biden. Với giọng điệu tiếc nuối, ông ám chỉ rằng số phận di sản của mình sẽ sớm nằm trong tay người khác.
“Như tôi đã nói, nước Mỹ trên hết”, ông nói. “Chúng ta không nên rời xa điều đó. Nước Mỹ là trên hết”.
Sau đó, ông giơ bàn tay phải ra trước gà tây Corn như để ban phước.
“Corn, tôi trịnh trọng ân xá cho bạn. Cám ơn, Corn”.
Corn kêu lên một tiếng. Ban nhạc hòa vang bài hát God Bless America. Khi tổng thống và Đệ nhất phu nhân Melania Trump rời đi, một phóng viên đã hét lên: “Ngài sẽ ra lệnh ân xá cho chính mình chứ?”.
Ông Trump không phản ứng gì. Ông đứng trên bậc thềm, tạo dáng chụp ảnh và quay lưng bước vào Nhà Trắng. Ông không quên khoác tay lên lưng bà Melania.
