|
|
Thời gian nghỉ thai sản của lao động nữ khi sinh con thứ 2 so với luật hiện hành đã tăng thêm 1 tháng. Ảnh minh họa: Hoàng Vũ. |
Sáng 10/12, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua Luật Dân số. Kết quả biểu quyết điện tử cho thấy 448/450 đại biểu có mặt tán thành, chiếm 94,71%.
Trước khi bấm nút thông qua, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan, đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo, trình bày tóm tắt dự thảo luật sau khi tiếp thu và chỉnh lý. Bộ trưởng Y tế cho biết dự án Luật Dân số lần này đánh dấu bước chuyển quan trọng: từ trọng tâm kế hoạch hóa gia đình sang tiếp cận toàn diện hơn về dân số và phát triển.
Theo Bộ trưởng, dự luật giải quyết đồng bộ các vấn đề về quy mô, cơ cấu dân số, thích ứng với già hóa và nâng cao chất lượng dân số trong mối quan hệ với phát triển kinh tế - xã hội. Chính phủ đã làm rõ 4 nhóm nội dung lớn:
Phạm vi điều chỉnh của luật: Dự thảo được rà soát và bổ sung nhiều khái niệm để phản ánh đúng bản chất điều chỉnh của luật. Nội dung tập trung vào duy trì mức sinh thay thế, giảm mất cân bằng giới tính khi sinh, thích ứng già hóa dân số, nâng cao chất lượng dân số, đẩy mạnh truyền thông - giáo dục và đảm bảo các điều kiện thực hiện công tác dân số.
Chính sách dân số của Nhà nước
Dự thảo hoàn thiện với việc bổ sung Điều 7 về chính sách dân số mang tính nguyên tắc, định hướng chung. Các chính sách bám sát chủ trương của Đảng, tiếp cận theo vòng đời và đảm bảo tính dài hạn, bền vững dựa trên thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế.
 |
| Kết quả biểu quyết thông qua Luật Dân số. Ảnh: Quốc hội. |
Tiếp thu ý kiến của Ủy ban Văn hóa và Xã hội, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết trong các biện pháp thực hiện chính sách Luật Dân số đã được đánh giá tác động về bình đẳng giới, ví dụ việc tăng thời gian nghỉ thai sản nhằm khuyến khích phụ nữ sinh con, đồng thời giúp phụ nữ sau sinh con phục hồi sức khỏe tốt hơn, khi quay lại làm việc với sức khỏe, tinh thần tốt sẽ có hiệu suất làm việc cao, từ đó gắn bó và đóng góp hiệu quả hơn cho doanh nghiệp.
Doanh nghiệp được hưởng lợi khi giảm chi phí tuyển mới, đào tạo lại và nâng cao hình ảnh trách nhiệm xã hội, chia sẻ trách nhiệm của doanh nghiệp với nhà nước. Chính phủ tiếp tục rà soát và bổ sung trong Báo cáo đánh giá thủ tục hành chính, việc phân quyền, phân cấp, việc ứng dụng, thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, việc bảo đảm bình đẳng giới, việc thực hiện chính sách dân tộc trong dự thảo Luật Dân số.
 |
| Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo. Ảnh: Quốc hội. |
Về duy trì mức sinh thay thế và giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, Luật Dân số nêu rõ: Quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, thu nhập và nuôi dạy con của mỗi cá nhân, cặp vợ chồng trên cơ sở bình đẳng.
Mỗi cá nhân, cặp vợ chồng có quyền và nghĩa vụ bảo vệ sức khỏe, thực hiện các biện pháp phòng ngừa bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản, bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS và thực hiện các biện pháp khác liên quan đến chăm sóc sức khỏe sinh sản.
Theo luật mới, các biện pháp để duy trì mức sinh thay thế gồm :
- Trường hợp sinh con thứ hai, thời gian nghỉ thai sản đối với lao động nữ là 07 tháng; lao động nam là 10 ngày làm việc khi vợ sinh con;
- Hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc thiểu số rất ít người;
- Hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ ở tỉnh, thành phố có mức sinh dưới mức sinh thay thế;
- Hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ sinh đủ 02 con trước 35 tuổi;
- Ưu tiên mua, thuê mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở đối với người có từ 02 con đẻ trở lên;
- Biện pháp khác do Chính phủ quyết định
Để giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, Điều 15 của Luật Dân số khuyến khích đưa nội dung không trọng nam hơn nữ, không lựa chọn giới tính khi sinh vào hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư; Đình chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh đối với người có hành vi thông báo, tiết lộ giới tính thai nhi để phá thai. Việc đình chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh thực hiện theo quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh.
Ngoài ra, định kỳ hàng năm, cơ quan thống kê trung ương công bố tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh để Chính phủ, chính quyền địa phương cấp tỉnh xây dựng, thực hiện biện pháp can thiệp phù hợp.
 |
| Sản phụ đón con đầu lòng tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Ảnh: BVCC. |
Chính sách thích ứng với già hóa dân số
Dự thảo chỉnh lý các nội dung nhằm giúp người dân chuẩn bị cho tuổi già, bao gồm sức khỏe, tài chính, tâm lý; tham gia bảo hiểm; học tập nâng cao kỹ năng để duy trì chức năng xã hội. Dự luật cũng bổ sung quy định phát triển các mô hình chăm sóc người cao tuổi tại nhà và cộng đồng; đào tạo nguồn nhân lực chăm sóc, phân tách nhóm chăm sóc chính thức và không chính thức, đồng thời xây dựng cơ chế hỗ trợ phù hợp.
Cá nhân chủ động chuẩn bị cho tuổi già ngay từ khi còn trẻ thông qua các hoạt động: Chuẩn bị sức khỏe, tài chính, tâm lý; Tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; Tham gia học tập, nâng cao kiến thức, kỹ năng để duy trì sức khỏe thể chất, tinh thần và chức năng xã hội và các hoạt động hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi. Bên cạnh đó, nhà nước có chính sách hỗ trợ các nhóm đối tượng ưu tiên chủ động chuẩn bị cho tuổi già.
Về chính sách chăm sóc người cao tuổi, luật mới ưu tiên phát triển đa dạng các hình thức chăm sóc người cao tuổi; hỗ trợ cải thiện năng lực xã hội, năng lực tự chăm sóc của người cao tuổi phù hợp mức độ tự chủ, nhu cầu của từng nhóm người cao tuổi.
Đặc biệt, Chính phủ khuyến khích sự tham gia của tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, cơ sở giáo dục, cơ sở chăm sóc người cao tuổi và cộng đồng dân cư trong việc hỗ trợ.
 |
| Luật Dân số mới ưu tiên phát triển đa dạng các hình thức chăm sóc người cao tuổi. Ảnh minh họa: Việt Hà. |
Nâng cao chất lượng dân số
Về vấn đề tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn, luật mới khuyến khích nam, nữ chủ động tiếp cận dịch vụ tư vấn và khám sức khoẻ trước khi kết hôn theo hướng dẫn chuyên môn của Bộ trưởng Bộ Y tế.
Căn cứ điều kiện kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ và khả năng cân đối ngân sách, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, chính quyền địa phương cấp tỉnh quyết định việc hỗ trợ kinh phí tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn.
Đặc biệt, nhấn mạnh tầm quan trọng của sàng lọc, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh; Khuyến khích khám sàng lọc bệnh bẩm sinh trước sinh và sơ sinh cho phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh theo danh mục bệnh cần sàng lọc do Bộ trưởng Bộ Y tế quy định. Kinh phí khám sàng lọc một số bệnh bẩm sinh trước sinh và sơ sinh được hỗ trợ từ nguồn ngân sách nhà nước, bảo hiểm y tế theo lộ trình tăng mức đóng bảo hiểm y tế và các nguồn kinh phí hợp pháp khác.
Cá nhân, cặp vợ chồng được quyền tiếp cận đầy đủ, bình đẳng và không phân biệt đối xử với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản; tự đưa ra quyết định liên quan đến sức khỏe sinh sản trên cơ sở hiểu biết, tự nguyện và tôn trọng quyền, lợi ích của cá nhân.
Dự phòng vô sinh thực hiện theo quy định của pháp luật về phòng bệnh, pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh; điều trị vô sinh thực hiện theo quy định của pháp luật về phòng bệnh, pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh và pháp luật về bảo hiểm y tế.
Căn cứ tình hình thực tiễn, chính quyền địa phương cấp tỉnh quyết định triển khai thực hiện hỗ trợ phương tiện tránh thai, chi phí dịch vụ kế hoạch hóa gia đình cho các đối tượng thuộc hộ nghèo, cận nghèo, đối tượng bảo trợ xã hội; đối tượng thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo; xã thuộc khu vực biên giới đất liền.
Làm thế nào để xua tan cơn giận dữ hay nỗi sợ hãi? Điều gì ảnh hưởng đến giấc ngủ hay nên đi ngủ vào thời gian nào? Nhằm nghiên cứu và đưa ra những chỉ dẫn cụ thể cho bạn đọc, Tri thức trực tuyến giới thiệu cuốn Yang sheng: Chữa lành cơ thể, làm đẹp tâm hồn của tác giả Katie Brindle.
Cuốn sách hướng dẫn bạn đọc những kỹ thuật để khai thác thuộc hiệu quả việc sử dụng hơi thở cũng như nụ cười, chiếc lược, lòng bàn chân… để thư giãn và tự chữa lành những tổn thương trong cơ thể về mặt thể chất lẫn tinh thần.
