Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Lần đầu tiên có quy định về đất hiếm

Một trong những nội dung quan trọng được đưa ra tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản là bổ sung quy định liên quan tài nguyên đất hiếm.

Quốc hội đã thông qua Luật mới với một chương riêng về quản lý tài nguyên đất hiếm. Ảnh: Lynas Rare Earth.

Sáng 11/12, với đa số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản. Trong đó, Luật mới đã bổ sung nội dung quan trọng về tài nguyên đất hiếm, quy định phương thức quản lý và khai thác, sử dụng hiệu quả tài nguyên hiếm có này.

Cụ thể, Luật mới đã bổ sung quy định hoạt động điều tra, đánh giá, thăm dò, khai thác đất hiếm được thực hiện theo quy định đối với khoáng sản nhóm I. Đồng thời dành một chương riêng để quy định quản lý Nhà nước về địa chất, khoáng sản đối với đất hiếm.

Cụ thể, đất hiếm được xác định là khoáng sản chiến lược đặc biệt. Hoạt động điều tra, đánh giá, thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng đất hiếm phải tuân thủ chiến lược quốc gia về đất hiếm, quy hoạch về đất hiếm. Đất hiếm phải được bảo vệ, khai thác, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả gắn với yêu cầu phát triển bền vững kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước.

Nhà nước ưu tiên đầu tư và tổ chức thực hiện điều tra địa chất, đánh giá, thăm dò đất hiếm.

Luật cũng quy định việc thăm dò, khai thác, chế biến đất hiếm phải được kiểm soát chặt chẽ, không xuất khẩu thô khoáng sản đất hiếm. Chỉ các doanh nghiệp, tổ chức được Nhà nước chỉ định hoặc cho phép mới được quyền thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng đất hiếm.

Hoạt động chế biến sâu đất hiếm phải gắn với xây dựng hệ sinh thái công nghiệp hiện đại để nâng cao chuỗi giá trị trong nước, bảo đảm tự chủ trong thực hiện chiến lược quốc gia về đất hiếm.

Thông tin, dữ liệu địa chất, khoáng sản đất hiếm phải được xây dựng đồng bộ, quản lý tập trung, thống nhất và được khai thác, sử dụng có hiệu quả.

Theo quy định Luật, Nhà nước khuyến khích hợp tác quốc tế trong nghiên cứu, chuyển giao, phát triển công nghệ khai thác, tuyển, tách, chế biến sâu đất hiếm phục vụ phát triển ngành công nghiệp đất hiếm trong nước. Hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu về chuyên môn, kỹ thuật và công nghệ trong chuỗi hoạt động điều tra địa chất, đánh giá, thăm dò, khai thác, chế biến sâu đất hiếm, ứng dụng và quản lý đất hiếm.

Nhà nước có chính sách dự trữ và bảo vệ đất hiếm, điều tiết hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu đất hiếm trong từng thời kỳ phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững kinh tế xã hội và bảo đảm an ninh tài nguyên.

Quốc hội giao Chính phủ quy định chi tiết điều này.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường có trách nhiệm tổ chức thực hiện thăm dò khoáng sản đối với một số khu vực có khoáng sản đất hiếm bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước. Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường cấp giấy phép thăm dò khoáng sản đất hiếm sau khi được Thủ tướng chấp thuận, trừ một số trường hợp.

Theo Chính phủ, đất hiếm giữ vai trò chiến lược trong nhiều ngành công nghiệp quan trọng như hợp kim và vật liệu tiên tiến, tấm pin mặt trời, pin xe điện, robot quân sự, thiết bị tự hành, máy bay không người lái và bán dẫn. Nhu cầu sử dụng vật liệu này dự kiến tăng mạnh trong thập kỷ tới cùng sự phát triển của công nghệ cao, năng lượng tái tạo và ôtô điện, khiến đất hiếm trở thành hàng hóa đặc biệt có ảnh hưởng lớn tới quốc phòng, an ninh và ngoại giao, đòi hỏi cơ chế quản lý chặt chẽ.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản sẽ có hiệu lực từ 1/1/2026.

Đề xuất siết quản lý đất hiếm

Việt Nam là nước có trữ lượng đất hiếm thuộc top 2-3 thế giới, nhiều đại biểu Quốc hội đã đề xuất quy định để quản lý và kiểm soát hiệu quả việc khai thác, sử dụng tài nguyên này.

Mỹ tăng tốc tiếp cận đất hiếm ở Đông Nam Á

Theo SCMP ngày 1/11, việc Mỹ ký gấp hai biên bản ghi nhớ về khai thác đất hiếm với Thái Lan và Malaysia đã gây ra làn sóng tranh cãi về nguy cơ môi trường và mất chủ quyền tài nguyên trong khu vực.

Tri Thức - Znews giới thiệu độc giả Tủ sách kiến thức kinh tế với đa dạng cuốn sách, câu chuyện trong lĩnh vực kinh doanh, kinh tế. Những cuốn sách, câu chuyện trong Tủ sách không đơn thuần là những tác phẩm của tri thức mà còn chứa đựng bí quyết, kinh nghiệm quý báu từ các tác giả, nhà quản lý có uy tín và kinh nghiệm lâu năm trong ngành.

Đọc sách không chỉ giúp tiếp cận những kiến thức mới mà còn giúp mở rộng tầm nhìn và phát triển bản thân. Tủ sách kiến thức kinh tế mong muốn lan tỏa tri thức trong lĩnh vực kinh doanh, đồng thời phát triển văn hóa đọc cho người Việt.

An Viết

Bạn có thể quan tâm