Lần đầu phát hiện beo lửa đặc biệt quý hiếm ngoài tự nhiên Việt Nam

Bẫy ảnh lần đầu phát hiện beo lửa tại khu bảo tồn Pù Hoạt. Ảnh: Nhân vật cung cấp.

Ngày 18/12, ông Nguyễn Văn Sinh, Giám đốc Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt (tỉnh Nghệ An) cho biết từ kết quả điều tra bằng công nghệ bẫy ảnh, lần đầu tiên hình ảnh loài beo lửa (Catopuma temminckii) được ghi nhận trong rừng tự nhiên tại khu bảo tồn.

Đây là loài đặc biệt quý hiếm, có giá trị bảo tồn rất cao và đang được ưu tiên bảo vệ.

Theo Sách Đỏ Việt Nam, beo lửa được xếp vào nhóm CR (Critically Endangered, cực kỳ nguy cấp), là nhóm các loài đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng cực cao trong tự nhiên và cần các biện pháp bảo tồn khẩn cấp để tránh nguy cơ biến mất vĩnh viễn.

Các dữ liệu khoa học cho thấy dù có vùng phân bố rộng, beo lửa là loài cực kỳ hiếm gặp. Kích cỡ quần thể của loài này được ước tính đã suy giảm hơn 80% trong vòng 30 năm qua, chủ yếu do mất sinh cảnh sống và bị săn bắt cạn kiệt.

Tại Việt Nam, kích cỡ quần thể ước tính dưới 250 cá thể, trong đó số lượng cá thể trưởng thành ở mỗi tiểu quần thể dưới 50 cá thể.

Bò tót, cầy giông đốm lớn, tê tê và mang lớn được ghi nhận trong bẫy ảnh lớn nhất Việt Nam và Đông Nam Á. Ảnh: WWF-Việt Nam.

Hiện nay, tại miền Bắc, beo lửa chỉ mới được ghi nhận phân bố ở một số địa phương (trước sáp nhập) như: Yên Bái, Lào Cai, Sơn La, Hòa Bình, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Nam. Riêng tại tỉnh Nghệ An, loài này được ghi nhận có phân bố ở Pù Hoạt, theo nghiên cứu năm 2008.

Beo lửa cũng nằm trong Phụ lục I của Công ước CITES và được quy định bảo vệ nghiêm ngặt tại Nghị định 64/2019/NĐ-CP và Nghị định 84/2021/NĐ-CP của Chính phủ. Các nhà khoa học đánh giá nguy cơ loài này bị đe dọa tuyệt chủng trong tự nhiên hiện ở mức rất cao.

Theo ông Nguyễn Văn Sinh, dù thời gian triển khai chưa dài và số lượng bẫy ảnh còn hạn chế, việc ghi nhận được hình ảnh beo lửa trong rừng tự nhiên tại Pù Hoạt có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với công tác bảo tồn đa dạng sinh học.

"Chúng tôi kỳ vọng thời gian tới sẽ tiếp tục ghi nhận thêm nhiều loài động vật quý hiếm", ông Sinh nói, cho biết đây là cơ sở để khẳng định giá trị đa dạng sinh học của khu bảo tồn và xây dựng các định hướng chiến lược bảo tồn hiệu quả trong thời gian tới.

Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt phối hợp các đơn vị tái thả cá thể trăn gấm về môi trường tự nhiên, năm 2024. Ảnh: Nhân vật cung cấp.

Trước đó, trong năm 2025, Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt sử dụng bẫy ảnh kết hợp các mô hình thống kê tiên tiến nhằm nghiên cứu, điều tra, giám sát và đánh giá hiện trạng các loài động vật hoang dã trong khu bảo tồn.

Chương trình được thực hiện với 120 bẫy ảnh, lắp đặt tại 60 điểm phân bố theo hệ thống và trải đều trên các sinh cảnh đặc trưng của Pù Hoạt.

Sau hơn hai tháng triển khai, nhóm nghiên cứu đã thu nhận nhiều kết quả khả quan, ghi nhận hình ảnh tự nhiên của nhiều loài động vật quý hiếm, phản ánh sự đa dạng sinh học của khu hệ động vật.