Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Làm sao để ngăn kẻ xấu xâm nhập tài khoản của bạn?

Kẻ xấu truy cập vào tài khoản cá nhân hoặc trang, nhóm trên mạng xã hội không còn là vấn đề xa lạ. Nhưng chúng ta vẫn còn một vị cứu tinh, đó là lá chắn trí tuệ nhân tạo.

Thế nào là lá chắn trí tuệ nhân tạo? Chúng ta có thể ví chúng như một cảnh sát tuần tra trong bộ máy cảnh sát cộng đồng.

Chẳng hạn, phần mềm bảo mật có khả năng phát hiện các robot mạng khi chúng tiến vào các trang web thương mại. Các robot này sẽ chiếm phần lớn dung lượng của trang web bằng cách thực hiện những hành động vô nghĩa, khiến trang web chạy rất chậm hoặc bị sập.

Cho đến gần đây, việc phát hiện các robot này vẫn tương đối dễ dàng bởi giữa các lượt yêu cầu do chúng tạo ra có những quãng ngắt (thời gian nghỉ) được ước định quá hoàn hảo.

Chính những khoảng trống tạm thời này là dấu hiệu cho thấy đây là một công việc được thực hiện bởi máy móc, vì không một con người nào có thể đạt được sự nhất quán tới cứng nhắc như vậy.

Tuy nhiên, kiểu hoạt động của robot mạng này đang trở nên ngày càng tinh vi hơn. Chúng thường xảy ra trong những khoảng quãng ngắt ngẫu nhiên nên rất khó để phân biệt được là con người hay robot.

Và nếu đó đúng là một yêu cầu tự động, chúng ta cần xác định xem nó xuất phát từ một đối tác đáng tin cậy hay một kẻ gây rối. Có phải là một chương trình hợp tác hợp pháp của Google thông qua nội dung của bạn nhằm mang đến cho bạn nhiều cơ hội lớn hơn, hay đó chỉ là robot của đối thủ cạnh tranh, xâm nhập để “đánh cắp giá” rồi hạ giá sản phẩm của chúng xuống thấp hơn một xu hòng “ngoi” lên hạng cao hơn trong công cụ tìm kiếm của Amazon?

Hoặc, liệu có đúng là một lượng lớn người xem hợp pháp đang truy cập hay đó chỉ là lượt xem “giả” do robot tạo ra để tấn công các thuật toán vị trí hiển thị của YouTube nhằm moi tiền từ nhà quảng cáo?

la chan tri tue nhan tao anh 1

Lá chắn trí tuệ nhân tạo sẽ giúp bảo mật tài khoản, thông tin cá nhân trên Internet. Ảnh: Bkav.

Loại hành vi tội phạm cấp thấp gần giống với hành vi hủy hoại dữ liệu máy móc này hiện nay đã bị phát giác nhờ các thuật toán máy học.

Tuy nhiên, nếu muốn thực sự bảo vệ các cộng đồng công khai trên mạng Internet, chúng ta cần tính đến nỗ lực ở quy mô lớn hơn nhiều.

Lấy Twitter làm ví dụ, về cơ bản Twitter cũng giống như một “quảng trường thành phố” trong thế giới mạng. Giả sử có một kẻ xấu nào đó thiết lập tài khoản Twitter giả nhằm bôi nhọ danh tiếng của đối thủ cạnh tranh, song việc nhanh chóng xác minh hành vi này để đóng tài khoản giả lại không hề dễ dàng.

Đây là một nguy cơ lớn trong thế giới trực tuyến, cũng là minh chứng cho thất bại nặng nề của “con người trong vòng lặp” kiểm soát thế giới số. Nhưng chúng ta vẫn còn một vị cứu tinh, đó là lá chắn trí tuệ nhân tạo.

Các thuật toán máy học dưới dạng “robot cảnh sát mạng” có thể tuần tra những cộng đồng kỹ thuật số như Twitter và quét tìm các hoạt động bất thường.

Dựa trên mức độ hiểu biết vốn có, khi xác định một hành tung đáng ngờ, chúng có thể thiết lập cảnh báo và gửi cho bộ phận hỗ trợ khách hàng của Twitter.

Tất nhiên, đây không phải là nguồn thông tin duy nhất để một tổ chức như Twitter quyết định hành động, song nó sẽ giúp họ nhanh chóng đánh giá tình hình mỗi khi có người nào đó thực sự báo cáo về một cuộc tấn công.

Trong trường hợp đó, các “robot cảnh sát mạng”, cũng chính là lá chắn trí tuệ nhân tạo của Twitter, đã giúp họ thu thập đủ bằng chứng để đóng tài khoản hoặc xóa các dòng tweet mang tính bôi nhọ.

Trước những thách thức của việc kiểm soát các cộng đồng kỹ thuật số mới, theo tôi, đây là một cách tiếp cận thực tế và phù hợp với lý trí thường tình. Để ngăn chặn hành vi tội phạm trong không gian Internet, chúng ta không thể dựa vào các tạo vật của thế giới vật chất.

Amir Husain/ Thái Hà Books và NXB Công Thương

SÁCH HAY