Để đủ điều kiện trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ làm rõ hàng loạt vấn đề liên quan đến 3 dự án đường cao tốc phía nam gồm Biên Hòa - Vũng Tàu, Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (giai đoạn 1).
Băn khoăn đầu tiên liên quan việc dự án sử dụng vốn của chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, vốn từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách Trung ương năm 2021, vốn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025. Các nguồn vốn này Chính phủ chưa trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến hoặc quyết định phương án phân bổ để có căn cứ và xác định tính hợp lý khi bố trí vốn cho 3 dự án.
Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ khẩn trương báo cáo việc này.
 |
| Tuyến đường cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (màu xanh đậm) trong tổng thể quy hoạch giao thông miền Tây. Ảnh: Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận. |
Chính phủ cần rà soát, thuyết minh rõ sơ bộ tổng mức đầu tư, cơ cấu tổng mức đầu tư; thuyết minh cụ thể căn cứ phân chia dự án thành phần; tính toán chi tiết nội dung chi của vốn ngân sách Trung ương và địa phương cho các dự án.
Đặc biệt, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ làm rõ việc đầu tư của 3 dự án trong giai đoạn này có hợp lý? Bên cạnh đó là việc rà soát, thuyết minh tiến độ đầu tư 3 dự án trong giai đoạn 2021-2025 và 2026-2030.
Theo yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ cần đánh giá kỹ các yếu tố tác động đến tiến độ triển khai để tính toán, thuyết minh, làm rõ thời gian hoàn thành, bảo đảm tính khả thi; trong đó, cần tính toán giãn tiến độ thực hiện sang cả giai đoạn sau năm 2025 để đảm bảo khả thi về phần vốn và tổ chức thực hiện.
Vì diện tích đất phải thu hồi cho 3 dự án lớn, số hộ dân chịu ảnh hưởng nhiều, liên quan nhiều địa phương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị báo cáo rõ phương án, giải pháp để bảo đảm việc thu hồi đất, đền bù, hỗ trợ, tái định cư công khai, minh bạch.
Ngoài ra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu làm rõ phương án thu phí và phân chia nguồn thu phí của 3 dự án; thuyết minh giải pháp để xử lý vướng mắc hiện nay đã bộc lộ khi thi công đường bộ cao tốc Bắc - Nam và các dự án trọng điểm khác là thiếu nguyên vật liệu, bãi đổ thải, thiếu một số điều kiện đảm bảo để hoàn thành dự án chất lượng, đúng tiến độ.
Năng lực của địa phương tham gia đầu tư 3 tuyến cao tốc phía nam cũng là nội dung cần làm rõ; trong đó phân định quyền hạn, trách nhiệm, cơ chế phối hợp của Bộ GTVT, cơ quan liên quan, các địa phương tại từng bước thực hiện.
Theo tờ trình của Chính phủ, tổng mức đầu tư của 3 dự án là hơn 84.600 tỷ đồng. Trong đó, dự án đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (dài 188,2 km) có mức đầu tư khoảng 44.691 tỷ đồng; dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (53,7 km) 17.837 tỷ đồng và dự án cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột (117,5 km) 21.935 tỷ đồng.
Các dự án sử dụng từ 5 nguồn vốn: Nguồn vốn thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đã được phân bổ của Bộ GTVT (33.494 tỷ đồng); nguồn vốn từ chương trình phục hồi, phát triển KT-XH (9.620 tỷ đồng); nguồn ngân sách địa phương tham gia đầu tư (8.358,5 tỷ đồng); nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách Trung ương năm 2021 (13.796 tỷ đồng); và nguồn vốn năm 2026 được ưu tiên bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030.
