Sáng nay (11/6), được sự ủy quyền của Hội Luật gia Dân chủ Quốc tế IADL, Hội Luật gia Việt Nam tổ chức cuộc họp báo công bố bản tuyên bố của IADL về tình hình biển Đông. Sau khi xem video về hàng loạt những hành động gây hấn của tàu Trung Quốc đối với lực lượng chức năng và ngư dân của Việt Nam quanh khu vực giàn khoan 981 mà nước này đặt trái phép, ông Jitendra Sharma, thành viên Ban thường vụ Hội Luật gia dân chủ quốc tế (IADL), Chủ tịch danh dự, nguyên Chủ tịch IADL đã trả lời phóng viên xoay quanh vấn đề này.
 |
| Chủ tịch danh dự Hội Luật gia Dân chủ quốc tế khẳng định sẽ làm tất cả mọi cách để giúp đỡ Việt Nam. |
- Việc hạ đặt giàn khoan 981 của Trung Quốc đã rõ ràng đúng sai. Hội sẽ có hành động cụ thể như thế nào để phản đối hành động của Trung Quốc? Việt Nam nên kiện ra tòa án quốc tế nào? Hội có hỗ trợ về pháp lý hay không, thưa ông?
-Trong tình huống như thế này, khi một nước láng giềng rất mạnh có hành động như vậy, trong khi Việt Nam vẫn có quan hệ tốt thì Việt Nam rất khó hành động. Việt Nam là dân tộc yêu chuộng hòa bình, nên tôi tin rằng Việt Nam sẽ tìm mọi cách có thể để giải quyết vấn đề theo con đường hòa bình. Tôi tin rằng chính phủ và đất nước Việt Nam sẽ tìm mọi cách để tham khảo các nguồn, khả năng có thể để vận dụng Hiến chương LHQ giải quyết vấn đề một cách hòa bình.
Sẽ là vội vàng nếu Hiệp hội Luật gia Dân chủ quốc tế dự đoán hành động tiếp theo của Việt Nam là gì. Tuy nhiên, chúng tôi khẳng định luôn sát cánh và ủng hộ Việt Nam hết mức để giải quyết các vấn đề hiện nay ở biển Đông. Việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan thuộc vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam như vậy là sự vi phạm trắng trợn. Việt Nam có quyền thực hiện tất cả các bước để bảo vệ quyền của mình. Câu chuyện làm gì là lựa chọn của Việt Nam.
- Tại diễn đàn Shangri-la vừa qua, tướng Vương Quán Trung, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc khẳng định rằng: Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) “không áp dụng đối với các đảo và biển ở Biển Đông”. Ông bình luận gì về vấn phát biểu này?
- Quan điểm như vậy của ông tướng Trung Quốc là tuyên bố sai lầm. Trong toàn bộ văn bản của UNCLOS, chúng ta không thể tìm thấy trường hợp loại trừ nào như vậy. Tất cả các trường hợp tranh chấp đều phải áp dụng UNCLOS. Tất cả những gì liên quan đến hòn đảo và vùng biển xung quanh đều phải áp dụng UNCLOS, nên không có lý do gì mà Trung Quốc tuyên bố loại trừ.
- Ngoài tuyên bố thể hiện sự quan ngại về tình hình biển Đông, Hội có hành động cụ thể nào hỗ trợ Việt Nam? Xin ông cho biết nếu kiện ra tòa quốc tế,Việt Nam sẽ gặp những trở ngại nào?
- Câu hỏi này liên quan sâu đến vấn đề luật pháp. Luật gia chúng tôi rất kỵ việc nói thẳng rằng chúng tôi sẽ hỗ trợ như thế nào, nhưng chúng tôi có cách để thể hiện. Nhưng bất cứ khi nào chính phủ Việt Nam đưa ra yêu cầu cụ thể, Hội chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ pháp lý. Chúng tôi không bao giờ chủ động mời gọi giúp đỡ, nhưng sẽ giúp đỡ hết sức nếu được đề nghị.
Về khả năng Việt Nam đưa vụ việc ra tòa án quốc tế, tôi nhắc lại rằng kiện ra tòa quốc tế là quyết định của người dân và chính phủ Việt Nam. Rõ ràng Việt Nam có thể kiện ra tòa quốc tế vì Trung Quốc vi phạm UNCLOS, Hiến chương LHQ và các quyền của người dân và dân tộc Việt Nam. Tất nhiên, đây là quyết định cực kỳ quan trọng. Tôi tin rằng chính phủ và người dân Việt Nam sẽ đưa ra quyết định phù hợp cho mình.
Phán quyết của tòa tư pháp quốc tế chịu ảnh hưởng nhất định từ các nhóm chính trị là thành viên của họ. Tôi nghĩ về phía Việt Nam, những yếu tố pháp lý và chính trị tương đối mạnh. Một khi Việt Nam đã cân chắc chín chắn mọi lẽ và quyết định đưa ra tòa quốc tế nghĩa là Việt Nam đã chuẩn bị kỹ lưỡng. Những luật sư của Hội có kinh nghiệm trong các vụ kiện quốc tế sẵn sàng hỗ trợ nếu Việt Nam kiện ra tòa quốc tế.
 |
| "Luật hàng hải cũng không cho phép bất cứ hành động tấn công nào đối với các tàu thuyền, nhất là trong khu vực vùng biển thuộc chủ quyền của nước khác", ông Jitendra Sharma nói. |
- Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử khẳng định chủ quyền đối với Hoàng Sa và Hoàng Sa trong khi Trung Quốc chưa đưa ra được bằng chứng cụ thể gì. Ông có nhận xét gì?
- Tôi hoàn toàn nhất trí là Việt Nam có bằng chứng lịch sử mạnh mẽ nhất khẳng định chủ quyền không thể chối cãi đối với các quần đảo. Không có lý lẽ nào có thể biện hộ cho việc Trung Quốc đặt một vật thể như giàn khoan vừa rồi vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.
- Trước đây có vụ kiện tương tự nào tương tự như trường hợp giữa Việt Nam và Trung Quốc không? Nếu có, xin ông cho biết kết quả những vụ kiện đó như thế nào?
- Chúng ta có tham khảo các án lệ trước đó làm cơ sở định hướng các vụ kiện tương tự về sau. Nhưng nếu trước đây có vụ kiện nào bị bóp méo hoàn toàn thì chúng ta cũng không phải theo. Chúng ta vẫn phải chuẩn bị đầy đủ lý lẽ, cơ sở pháp lý để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Trong vụ kiện của Philippines, sự chuẩn bị lý lẽ của họ chưa được mạnh mẽ lắm. Nhưng trong trường hợp của Việt Nam, các bạn có những bằng chứng đủ mạnh.
- Có nhiều ý kiến cho rằng một kết quả của tòa án quốc tế cũng không mang tính ràng buộc nên có thể phán quyết của tòa quốc tế có lợi cho Việt Nam sẽ không được thực thi? Trong trường hợp này Việt Nam nên làm thế nào?
- Thực ra chúng ta không có cách nào để buộc một nước phải tuân thủ theo phán quyết của tòa án quốc tế, đã từng xảy ra vụ việc phán quyết của tòa không được thực thi, tất cả các cơ quan làm nhiệm vụ cũng không có cách nào, bởi bản thân tòa án quốc tế chỉ là cơ quan đưa ra phán quyết chứ không có cơ chế cưỡng chế thực thi. Trừ khi LHQ tuyên bố nếu nước nào đó không thực hiện theo phán quyết của tòa án quốc tế thì nước đó sẽ bị tước bỏ tư cách thành viên LHQ.
Cho dù phán quyết không được thực thi, nhưng việc đưa vụ việc ra tòa án quốc tế cũng thể hiện sự mạnh mẽ trong việc bảo vệ chủ quyền.
- Trước sự việc Trung Quốc liên tiếp đâm va làm hỏng tàu cá ngư dân và làm bị thương lực lượng của Việt Nam, ông có nhận xét gì? Nếu Việt Nam kiện Trung Quốc ra tòa quốc tế thì Việt Nam được gì và mất gì?
- Chúng ta cũng đều đã thấy rõ được thái độ hung hăng và cậy sức lớn của Trung Quốc khi dùng tàu lớn tấn công tàu nhỏ của Việt Nam, nhất là thực hiện trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, không có gì có thể biện hộ cho hành vi sai trái của Trung Quốc.
Luật hàng hải cũng không cho phép bất cứ hành động tấn công nào đối với các tàu thuyền, nhất là trong khu vực vùng biển thuộc chủ quyền của nước khác. Hành động dùng nhiều tàu bảo vệ vòng trong vòng ngoài là sai hoàn toàn, chiếu theo công ước LHQ, hành động của Trung Quốc hoàn toàn là sai trái.
Kết thúc cuộc họp báo, ông Jitendra Sharma nhấn mạnh, chỉ cần Việt Nam nói cụ thể Việt Nam cần gì, IADL sẽ làm tất cả mọi cách để giúp đỡ.
