Nhiều thanh niên trẻ thường vẽ nên những viễn cảnh tốt đẹp khi bắt tay vào khởi nghiệp. Ảnh minh họa: Một cảnh trong phim Realy 1988.

Khi học đại học năm thứ ba, Từ Xá nảy ra ý tưởng lập nghiệp. Cậu bắt đầu lên kế hoạch cho nó. Dù là các công việc chẳng quan trọng nhưng hễ là những thứ mà cậu cho rằng có liên quan đến sự nghiệp của mình thì nhất định sẽ thêm vào bản kế hoạch, để đến khi có cơ hội là lập tức sử dụng được ngay.

Sau khi tốt nghiệp đại học, Từ Xá một mình lái chiếc xe Audi A6 được cha thưởng cho đến Bắc Kinh, tìm một căn Tứ hợp viện [1] để mở công ty đầu tiên trong cuộc đời cậu. Cậu đặt tên công ty là Công ty TNHH Khoa học Kỹ thuật mạng SNS.

Nghiệp vụ chính của công ty là cung cấp dịch vụ kỹ thuật còn tương đối mới mẻ đối với những người dùng Internet lúc đó, nói theo giọng điệu ngông nghênh của Từ Xá thì cậu ta chính là “Jack Ma thứ hai”, “Chu Hồng Y [2] thứ hai” và “Mã Hóa Đằng [3] thứ hai”.

Cụ thể hơn, công việc của Từ Xá là sử dụng mạng internet tạo thành một vòng tròn bạn bè cho những người ở gần nhau. Đương nhiên, vòng tròn bạn bè của Từ Xá không phải là vòng tròn bạn bè trong WeChat mà chúng ta sử dụng ngày nay, bởi vì việc lập nghiệp của cậu ta cuối cùng cũng kết thúc trong thất bại.

Sau này nhớ lại, Từ Xá kể rằng trong tháng đầu tiên sau khi lập nghiệp, cậu ta đã phải bán chiếc xe mà cha cậu đã tặng để trả lương cho nhân viên. Đến tháng thứ ba, cậu ta bán hết tất cả những gì có thể bán cũng không đủ trả tiền thuê nhà. Đến tháng thứ sáu, trên chuyến bay trở về quê hương, trên người cậu ta chỉ còn lại nỗi trăn trở và suy ngẫm về thất bại đau đớn đầu tiên.

Từ Xá nói rằng gia tộc của cậu, kể từ đời thứ năm tính từ cậu trở về trước đều làm kinh doanh. Mỗi bậc trưởng tộc trước cậu đều là những doanh nhân dạn dày kinh nghiệm. Vì thế cậu cơ bản không thiếu tiền, cũng không thiếu công việc, sẵn sàng chấp nhận thất bại.

Những lời Từ Xá nói không thể không khiến tôi suy nghĩ. Cái giá của việc lập nghiệp không chỉ là tiền bạc, mà còn là kinh nghiệm, nỗ lực và quyết tâm. Khi lập nghiệp ở Bắc Kinh, Từ Xá đã gặp Mã Hóa Đằng và cũng gặp cả Chu Hồng Y, ngoài ra còn có một số vị giám đốc doanh nghiệp internet của Mỹ tại Trung Quốc. Các vị tiền bối này không hề để tâm đến sự phấn đấu của Từ Xá, bởi vì họ đã gặp rất nhiều người như cậu.

Trên con đường lập nghiệp, từ xưa đến nay luôn không thiếu những người có tiền, cũng không thiếu những người cố gắng phấn đấu, nhưng nếu không gặp được “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” thì những điều kiện kia cũng không thể giúp họ làm nên việc lớn.

“Lập nghiệp quả thật là một việc rất đáng sợ. Với những người đang hừng hực quyết tâm lập nghiệp thì dù cho người khác có thuyết phục họ bằng những lý lẽ gì đi chăng nữa, họ cũng đều không nghe lọt tai, chính tôi lúc đầu cũng giống như vậy.” Từ Xá luôn thích kể cho những người khác một cách không hề giấu giếm về những suy nghĩ có tốt có xấu, có đúng có sai về lần đầu tiên lập nghiệp của mình.

Nếu không thể tự mình làm nên sự nghiệp thì giúp người khác lập nghiệp thành công cũng là một thành công theo cách khác.

Với suy nghĩ như vậy, Từ Xá thành lập Công xã Đại Hiển. Phương châm kinh doanh là chỉ cần bạn muốn thì Công xã Đại Hiển đều có thể giúp bạn thực hiện, chẳng hạn như vẽ tranh minh họa, pha chế cà phê hay cocktail. Thậm chí, nếu bạn muốn được một lần bay lên trời giống như chim thì Công xã Đại Hiển cũng có thể giúp bạn.

Từ Xá bảo rằng, cậu ta đã từng nghe ai đó nói đại khái rằng: Sinh viên ngành Khoa học Tự nhiên có thể thay đổi thế giới này, còn sinh viên ngành Khoa học Xã hội có thể làm cho thế giới này tốt đẹp hơn.

Từ Xá là sinh viên ngành Khoa học Tự nhiên, từng có ước muốn thay đổi thế giới này nhưng không thành công. Thế nên cậu ta chuyển hướng làm một việc rất ngoạn mục, đó là thay đổi sinh viên ngành Khoa học Xã hội để họ có năng lực làm cho thế giới này trở nên tốt đẹp hơn.

Vì thế, Công xã Đại Hiển xem ra lại càng mang tính chất nghệ thuật, càng giống một lớp bổ túc ngoại khóa của sinh viên Khoa học Xã hội hơn.

[1] Tứ hợp viện là kiểu nhà truyền thống của người Trung Quốc, được xây theo kiến trúc bốn khu nhà khép kín bốn hướng, ở giữa là sân vườn.

[2] Chu Hồng Y (1970): Tỷ phú người Trung Quốc, Chủ tịch công ty bảo mật Internet Qihoo.

[3] Mã Hóa Đằng (1971): Nhà sáng lập, Chủ tịch và Giám đốc điều hành của Tập đoàn Tencent