Đảng Dân chủ đã không thể công bố kết quả của cuộc bỏ phiếu đầu tiên của mùa bầu cử 2020 tại bang Iowa hôm 3/2 do trục trặc trong hệ thống báo cáo phiếu bầu. Các ứng viên đã dành nhiều tháng trời tới Iowa vận động, đổ vào bang này hàng triệu USD, vì họ đều mong chiến thắng ở bang đầu tiên luôn tạo đà để họ bứt phá.
“Iowa, các bạn đã làm cả nước bị sốc”, ứng viên Pete Buttigieg, cựu thị trưởng thành phố South Bend, Indiana, phát biểu.
Theo CNN, sự cố ở Iowa sẽ là thiệt hại lớn cho ứng viên thắng lợi khi công bố kết quả, nhưng đồng thời là “chiếc phao cứu sinh” cho những ứng viên không giành nhiều điểm như mong muốn từ phía cử tri.
 |
| Người Iowa đi bầu cử sơ bộ ở Des Moines ngày 3/2. Ảnh: AP. |
“Iowa làm cả nước bị sốc”
Cơn ác mộng của đảng Dân chủ ở Iowa chính là chiến thắng đối với Tổng thống Trump, người luôn công kích đối thủ của mình là yếu ớt, thậm chí công kích hệ thống bầu cử là gian lận. Nhiều khả năng trong thời gian tới, ông Trump sẽ nêu lại sự cố ở Iowa để phục vụ cho luận điệu đó.
Những người thân cận với ông Trump thì không chờ lâu, ngay lập tức đưa ra đủ các thuyết âm mưu về cuộc bỏ phiếu sơ bộ của đảng Dân chủ ở Iowa. Mọi chuyện không thể tốt hơn cho tổng thống, khi vụ việc diễn ra ngay trước khi ông có bài phát biểu Thông điệp Liên bang ở quốc hội tối 4/2 (sáng 5/2 giờ VN).
“Cũng dễ hiểu nếu mọi người nghi ngờ tính công bằng của quá trình. Và họ (đảng Dân chủ) chính là những người muốn điều hành hệ thống y tế của chúng ta”, người quản lý chiến dịch tái tranh cử của Tổng thống Trump, Brad Parscale, nói với CNN, hả hê tận dụng tối đa thời điểm đảng Dân chủ đang “mất mặt” nhất.
Cũng có thể, sự cố Iowa sẽ chỉ là chuyện nhỏ nếu vào tháng 11, khi đảng Dân chủ giành lại Nhà Trắng, biến ông Trump thành tổng thống một nhiệm kỳ. Nhưng trước mắt, dư luận vẫn đặt câu hỏi liệu trục trặc ở Iowa chỉ là sự cố hy hữu, hay là dấu hiệu cho thấy đảng Dân chủ không có sự trang bị tốt nhất trước bộ máy tái tranh cử hùng hậu mà ông Trump đã xây dựng để vận động cử tri.
Tầm quan trọng của một chiến thắng ở Iowa càng khiến việc công bố kết quả muộn trở nên đau đớn đối với các ứng viên. Trong quá khứ, đa số các ứng viên giành vé cuối cùng của đảng mình là người đã chiến thắng ở Iowa để từ đó có đà bứt phá.
Các quan chức đảng Dân chủ dự kiến kết quả sẽ được công bố ngày 4/2, nhiều tiếng đồng hồ sau các cuộc bỏ phiếu ở hơn 1.600 địa điểm trên khắp Iowa.
 |
| Sự cố ở Iowa cũng là chiến thắng đối với Tổng thống Trump, người nhiều lần công kích các thăm dò hay hệ thống bầu cử hiện hành là gian lận. Ảnh: AP. |
Được - mất sau sự cố Iowa
Một số chiến dịch tranh cử đã công bố những số liệu của riêng mình, điều sẽ gây nhiễu thông tin hơn và gây nghi ngờ về kết quả chính thức - không tốt chút nào cho sự đoàn kết mà đảng Dân chủ rất cần nếu muốn đánh bại Tổng thống Trump.
Đến nước này, chiến thắng ở Iowa có thể cũng không còn “đáng giá ngàn vàng” như ban đầu, theo CNN. Sẽ không có những bữa tiệc ăn mừng thắng lợi Iowa vào đêm sau bầu cử, trước các đám đông cử tri huyên náo, thỏa sức tung hô ứng viên của mình, được phát trực tiếp trên các kênh thời sự. Các ứng viên đã nhanh chóng di chuyển tới bang có cuộc bầu cử sơ bộ tiếp theo - New Hampshire.
Nói cách khác, ứng viên chiến thắng ở Iowa mất đi cơ hội quý giá để nhận được sự chú ý của cả nước, kèm theo đó là cú bứt phá về tỷ lệ ủng hộ cũng như tiền quyên góp.
Sự cố này đặc biệt tiếc nuối đối với ứng viên Pete Buttigieg, người tự tin tuyên bố thắng cuộc từ sớm, trong một bài diễn văn hào hứng.
“Từ những gì đã thấy, chúng ta sẽ tiếp tục chiến thắng ở New Hampshire”, cựu thị trưởng thành phố South Bend, Indiana tuyên bố.
Nếu ông Buttigieg đúng là người về đầu, có lẽ đây là thành công “bị đánh cắp” tệ hại nhất trong lịch sử chính trị Mỹ hiện đại. Sẽ không nói quá nếu so sánh chiến thắng của ông Buttigieg, đang xếp dưới trong các thăm dò, với chiến thắng ở Iowa của ông Barack Obama năm 2008, giúp ông Obama bứt phá từ chỗ xếp sau trở thành ông chủ Nhà Trắng năm đó, theo CNN.
 |
| Nếu ông Buttigieg đúng là người dẫn đầu, có lẽ đó là cuộc lội ngược dòng chấn động tương tự chiến thắng Iowa của Obama năm 2008. Ảnh: Getty Images. |
Thượng nghị sĩ bang Vermont Bernie Sanders, ứng viên được dự đoán sẽ đạt tỷ lệ phiếu ấn tượng ở Iowa, cũng chịu thiệt hại lớn khi mất đi buổi tối đầy hào quang, trong đó chiến dịch của ông sẽ được ca ngợi trên truyền hình, để rồi “tha hồ” huy động tiền.
Ngược lại, Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren của bang Massachusetts, được dự đoán sẽ xếp dưới ông Sanders ở Iowa, lại có thể sớm “cho qua chuyện” nếu kết quả ở Iowa không ấn tượng. Bà có cơ hội khác để ghi điểm trong mắt cả nước Mỹ khi đến lượt New Hampshire tiến hành bỏ phiếu sơ bộ.
Cựu phó tổng thống Joe Biden, được dự đoán có kết quả tệ ở Iowa, là người hưởng lợi lớn nhất.
Có dấu hiệu cho thấy chiến dịch của ông đang “hụt hơi” trong ngày bầu cử Iowa, khi họ tỏ ra nghi ngờ về “tính chính xác” của các cuộc bỏ phiếu. Như vậy, dù có thua ở Iowa và New Hampshire, ông Biden vẫn có thể cố giành chiến thắng ở South Carolina nơi ông được ủng hộ mạnh, để sau đó tuyên bố rằng những bang đầu tiên là thước đo không đáng tin về vị thế của ông.
 |
| Cựu phó tổng thống Joe Biden được dự đoán có kết quả tệ ở Iowa. Ảnh: Getty Images. |
Ngày buồn cho người dân Iowa
Trục trặc ở Iowa cũng là sự xúc phạm đối với người dân bang này, bao gồm các nhà hoạt động đảng Dân chủ đã chuẩn bị nhiều tháng trời, mà giờ đây kết quả bầu cử lại không nhận được chú ý nhiều như mọi lần.
Các tình nguyện viên từ khắp bang bỏ thời gian để tham gia tổ chức ở các điểm bỏ phiếu, hoặc vận động cử tri bầu cho ứng viên của mình.
Trong bối cảnh bầu cử sơ bộ ở Iowa vốn đã chịu một số chỉ trích - chẳng hạn như thành phần cử tri đa số da trắng - sự cố này càng hướng sự chú ý tới các nhược điểm trong quy tắc bầu cử sơ bộ ở Iowa, chẳng hạn, thể thức họp kín hay quy trình đếm phiếu rắc rối, phức tạp, dễ có sai sót.
“Tất nhiên, Iowa sẽ dành thời gian cần thiết để đảm bảo kết quả chính xác. Nếu bị hoãn vài tiếng, mà đảm bảo được tính chính xác, cũng đâu có tệ”, cựu chủ tịch đảng Dân chủ bang Iowa Gorden Fischer nói với CNN.
“Chúng ta sống trong thời đại khác, thời đại siêu tốc độ. Internet. Mạng xã hội. Mọi người đơn giản là không còn quen với việc chờ đợi. Nhưng Iowa có nên là bang bầu cử sơ bộ đầu tiên nữa không? Chắc chắn là vẫn nên vậy”.
Ngày 4/2, các ứng viên lại bận rộn, kín lịch đi vận động ở New Hampshire. Với sự cố ở Iowa, có lẽ New Hampshire mới là đêm khai mạc thực sự của mùa tranh cử sơ bộ trong đảng Dân chủ.
