Trả lời Fox News vào tối 22/4, cố vấn kinh tế Nhà Trắng Peter Navarro khiến thị trường chứng khoán châu Á chao đảo khi nói rằng thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung Quốc "đã chấm dứt".
Tuy nhiên, ông Navarro không lâu sau đó đã đính chính rằng đây chỉ là tình trạng tạm thời trong đại dịch. Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng ngay lập tức khẳng định trên trang Twitter cá nhân rằng “thỏa thuận không bị ảnh hưởng”.
Hồi tuần trước, ông Trump cho biết đã cân nhắc chuyện “phân ly kinh tế” với Trung Quốc. Trong khi đó, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer cho rằng “điều này không khả thi”, theo Reuters.
Chiến dịch tái tranh cử của ông Trump được xây dựng theo hướng "cứng rắn với Trung Quốc". Ông chủ Nhà Trắng nhiều lần chỉ trích chính quyền Bắc Kinh về việc xử lý kém hiệu quả đại dịch Covid-19 khiến virus lây lan trên phạm vi toàn cầu.
 |
| Thương mại Mỹ - Trung đang tăng trở lại sau quãng thời gian giảm sút. Ảnh: JOC. |
Tuy nhiên, thực tế thị trường có sự chênh lệch lớn so với những tuyên bố của chính phủ Mỹ. Theo Reuters, trao đổi thương mại Mỹ - Trung đang tăng bất chấp nhiều khó khăn do đại dịch.
Thống kê cho thấy hàng xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc đạt 8,6 tỷ USD trong tháng 4, tăng so mức thấp kỷ lục 6,8 tỷ USD hồi tháng 2. Nhập khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ cũng tăng từ 19,8 tỷ USD trong tháng 3 lên 31,1 tỷ USD vào tháng 4.
Bộ Nông nghiệp Mỹ cho biết xuất khẩu đậu tương sang Trung Quốc đạt gần 424.000 tấn trong tháng 4, gấp đôi so với tháng 3. Mới đây, các quan chức Mỹ xác nhận Trung Quốc cam kết mua thêm 200 tỷ USD hàng hóa nông sản, sản phẩm công nghiệp, năng lượng và dịch vụ của Mỹ trong vòng 2 năm.
Trả lời phỏng vấn báo chí, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo mô tả “kinh tế Mỹ gắn chặt với Trung Quốc hơn nhiều so với Liên Xô cũ”. "Chúng ta phải nhận thức theo hướng đón nhận khó khăn để đổi lấy sự thịnh vượng của Mỹ ngày nay đang gắn liền với kinh tế Trung Quốc”, ông nhận định. “Tất nhiên là Tổng thống Trump sẽ bảo vệ lợi ích nước Mỹ”, ngoại trưởng Mỹ nói thêm.
Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin lại cho rằng Mỹ và Trung Quốc có thể tách rời nếu các công ty Mỹ không được tạo điều kiện cạnh tranh công bằng tại sân chơi Trung Quốc.
 |
| Bên trong nhà máy sản xuất iPhone tại Trung Quốc. Đây vốn là thị trường thu hút nhiều công ty nước ngoài, đặc biệt là Mỹ. Ảnh: CNBC. |
Reuters dẫn lời từ một nguồn tin Nhà Trắng cho biết phát biểu gây choáng váng của cố vấn thương mại Navarro vào tối 22/6 chỉ là "lỡ lời", khẳng định lập trường cứng rắn của cá nhân ông với Trung Quốc, chứ không phải chính sách của Mỹ.
Người này nói thêm rằng Trung Quốc từng dự báo rằng nhập khẩu hàng Mỹ trong tháng 6 sẽ tăng mạnh sau nhiều tháng trì trệ vì đại dịch.
Cùng lúc đó, tổ chức Rhodium Group cho biết trong một báo cáo gần đây rằng trong quý I năm nay, doanh nghiệp Mỹ đã công bố các dự án đầu tư mới trị giá khoảng 2,3 tỷ USD vào Trung Quốc - giảm nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái. Đây cũng là bằng chứng cho thấy Trung Quốc vẫn là sân chơi lý tưởng cho các công ty Mỹ.
Bàn luận về vấn đề trên, nhà phân tích Bill Reinsch thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cho biết: “Mỹ và Trung Quốc đã mất hơn 20 năm để cùng nhau phát triển. Vì vậy, việc tách rời không phải đơn giản”.
