Tấm bia được thực hiện từ sự đóng góp tự nguyện của nhiều người con quê hương Cam Lộ đang sinh sống, làm việc tại tỉnh Quảng Trị (cũ), với mong muốn lưu giữ Chiếu Cần Vương - văn kiện lịch sử đặc biệt của dân tộc theo cách trang trọng, bền vững với thời gian.
 |
| Bia đá được cẩu vào đặt ở vị trí trang trong trong khu di tích Tân Sở. Ảnh: Đức Việt |
Bia đá có kích thước rộng 4,2 m, cao 2,6 m, dày 0,7 m, nặng hơn 11 tấn. Nội dung Chiếu Cần Vương được khắc song ngữ chữ Hán (nguyên bản) và chữ Việt, nổi bật với dòng chữ màu vàng. Tổng kinh phí thực hiện công trình khoảng 300 triệu đồng.
Theo ông Nguyễn Văn Hiếu - quản lý Di tích quốc gia Thành Tân Sở, việc khắc Chiếu Cần Vương bằng cả chữ Hán và chữ Việt nhằm vừa bảo tồn nguyên vẹn giá trị gốc của tư liệu lịch sử, vừa giúp đông đảo người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, dễ tiếp cận, đọc hiểu.
“Tấm bia không chỉ là hiện vật trưng bày mà còn là tư liệu giáo dục truyền thống yêu nước, góp phần làm giàu thêm không gian văn hóa - lịch sử của di tích Thành Tân Sở”, ông Hiếu nói.
Đền thờ vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương có diện tích khoảng 3 ha, được thiết kế mô phỏng kiến trúc thời Nguyễn. Nơi đây đang trưng bày nhiều hiện vật gắn với vua Hàm Nghi như bát, đũa, ống hút thuốc từng được nhà vua sử dụng, cùng 29 bức tranh (bản sao) do vua vẽ trong thời gian lưu đày tại Alger.
Thành Tân Sở được triều Nguyễn khởi công xây dựng năm 1883, là kinh đô dự phòng của triều đình. Năm 1885, sau khi kinh thành Huế thất thủ, vua Hàm Nghi cùng Tôn Thất Thuyết rút lên đây và ban Chiếu Cần Vương, kêu gọi sĩ phu, văn thân và toàn dân đứng lên phò vua cứu nước, mở đầu cho phong trào kháng chiến chống thực dân Pháp lan rộng khắp cả nước.
Dù được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia từ năm 1995, Thành Tân Sở trong thời gian dài hầu như không còn dấu tích. Đến năm 2018, Đền thờ vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương mới được xây dựng và khánh thành vào năm 2020, đúng dịp kỷ niệm 135 năm vua Hàm Nghi ban Chiếu Cần Vương. Long vị của vua cũng được rước từ Đại nội Huế về thờ tại đây.
Việc đặt bia đá khắc Chiếu Cần Vương đã thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân và du khách, góp phần khơi dậy niềm tự hào lịch sử, bồi đắp truyền thống yêu nước cho thế hệ hôm nay và mai sau.
