Thầy Henry nhẹ nhàng gấp quyển sổ lại, ngẩng đầu lên và quay về phía Newton. Ông nói:

- Thế nào, con đánh nhau cơ à?

Thấy Newton lúng túng, ngượng nghịu cúi đầu xuống, vị hiệu trưởng nói tiếp:

- Đánh nhau thì chẳng hay ho gì, vì vừa phạm vào lời răn của Chúa, vừa trái với quy định của nhà trường. Newton, sao con lại làm một việc sai trái như thế?

Trước những lời trách móc nhẹ nhàng của thầy hiệu trưởng, Newton thực sự hối hận. Cậu đứng im và không nói được lời nào.

Vẫn bằng một giọng dịu dàng, nhưng không hề có ý vỗ về, ông nói với Newton:

- Con có thể về và hãy suy nghĩ về những việc mà con đã làm.

Newton cúi chào thầy và lặng lẽ trở về nhà.

Đêm ấy, cậu trằn trọc mãi không ngủ được.

Đối với những mâu thuẫn dẫn tới đánh nhau, cậu không phải là người gây sự trước. Trên thực tế, những người bạn kia đã xử sự không đúng. Song chỉ cậu mới hiểu rõ tường tận sự việc.

Trong suốt cả năm học, Newton đã cố chịu đựng mọi sự chế giễu của bạn bè. Cậu bị họ trêu chọc vì luôn mặc quần áo nhàu nhĩ, bộ dạng quê mùa, tính nết lầm lì và chỉ thích cô độc.

Nhưng cậu nghĩ rằng họ không có quyền phán xét mình. Thế là Newton quyết định làm ngơ trước tất cả lời lẽ khiêu khích. [...]

Sự im lặng của Newton khiến nhóm bạn càng đi xa hơn. Họ gây gổ đánh nhau với cậu và tưởng rằng cậu sẽ bị khuất phục một cách dễ dàng. Không những thế, họ còn kéo nhau đến mách vị giám thị rằng cậu vô cớ gây sự trước.

Isaac Newton từng bị đánh giá là học kém và rất nghịch ngợm. Ảnh: Shutterstock.

Ngay hôm sau, Newton cùng nhóm bạn đến gặp thầy hiệu trưởng.

Newton sẵn sàng nhận quyết định kỷ luật. Nhưng thầy hiệu trưởng là người rất nhạy cảm, ông có thể nhận ra bản chất của sự việc. Không bênh vực hay bao che cho Newton, cũng không vạch trần sự thật về mấy cậu học trò kia, ông chỉ nhẹ nhàng yêu cầu hai bên tự đánh giá lại bản thân. Sau đó mỗi bên sẽ đưa ra cách hành xử thích hợp.

Bọn trẻ im lặng tản ra, chúng nhận thấy thầy hiệu trưởng đã biết rõ ý đồ của chúng. Về phía Newton, cậu chỉ thấy buồn khi thấy thầy phiền lòng về chuyện này.

Cách xử sự của thầy khiến Newton cảm động, cậu cảm nhận thầy là người có một tình thương bao la đối với học sinh.

Sau khi tan học, Newton đến thẳng phòng của thầy hiệu trưởng. Cậu gõ cửa và ngập ngừng bước vào, rồi bằng một giọng nhỏ nhẹ nhưng mạch lạc, cậu nói:

- Thưa thầy, con hứa sẽ không tái phạm như thế nữa.

Thầy Henry khẽ gật đầu, ông nhẹ nhàng chỉ chiếc ghế dài đặt trước bàn làm việc, rồi ra hiệu cho Newton ngồi xuống:

- Thầy rất tin con. Nhưng tại sao con lại học kém như vậy? Chẳng lẽ con không hiểu bài sao?

Ngừng một lát, ông gợi mở rất đúng lúc:

- Newton, hay là con không thích học? Có phải con không hứng thú với việc học hành? Hàng ngày ở nhà con làm những việc gì?

Trước giọng nói và thái độ hòa nhã của vị hiệu trưởng, Newton đã mở lòng nói hết suy nghĩ của mình về các môn học. Cậu mạnh dạn kể cho thầy nghe về việc cậu đọc những cuốn sách như thế nào. Cậu còn vui vẻ kể về những trò chơi mà mình ưa thích trong những lúc rảnh rỗi ở nhà.

Thầy hiệu trưởng chăm chú lắng nghe lời cậu học sinh "cá biệt". Vốn trải qua nhiều năm giảng dạy và quản lý học sinh nên ông gặp nhiều học trò có hoàn cảnh khác nhau với những con đường vào đời và cách trưởng thành khác nhau.

[...]

Newton dừng lại một lúc, nhưng thầy Henry vẫn im lặng, trầm ngâm suy nghĩ. Ông không biết sẽ khuyên cậu điều gì. Tự sâu thẳm, ông rất quý cậu học trò “cá biệt” này. [...]

Thầy Henry nhẹ nhàng đứng dậy, ông đến bên cạnh tủ sách rồi chọn ra mấy quyển, đặt trước mặt Newton và nói:

- Con thích đọc sách như thế là tốt. Thầy cho con mượn mấy quyển sách này, con hãy đem về mà đọc. Khi nào đọc xong thì trả cho thầy. Rồi thầy sẽ cho con mượn thêm những quyển khác.

Newton hồi hộp khi cầm những quyển sách lên, nhưng vừa liếc qua bìa sách, cậu lại tỏ ra khá lúng túng. Thấy vậy, thầy Henry mỉm cười:

- Con không thích đọc loại sách này à? Hay lắm đấy! Hai cuốn sách này của Leonardo da Vinci và Archimedes viết về sự cần thiết phải suy nghĩ theo một phương pháp mới. Tuy sách được viết cách đây rất lâu, chúng cung cấp cho chúng ta rất nhiều kiến thức và thông tin quý giá.

Newton bối rối:

- Nhưng thưa thầy, sách viết bằng tiếng Latinh và tiếng Hy Lạp. Con...

Thầy ân cần hạ giọng:

- Đúng thế con ạ, muốn hiểu được tư tưởng của hai nhà khoa học này, con phải nắm vững tiếng Latinh và tiếng Hy Lạp. Không những thế, nếu không giỏi Toán, con sẽ không hiểu được nội dung của hai cuốn sách quý. Con nên nhớ, họ đều là những nhà toán học tài ba.