Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Hội sách Frankfurt nhân danh văn chương

Các ấn phẩm văn học là thước đo tình trạng của thị trường sách. Qua nhiều năm, lịch sử văn học đã đồng nghĩa với lịch sử của hội sách.

hoi sach quoc te anh 1

Bìa các tác phẩm Billard um halbzehn, Cái trống thiếc, Mutmassungen über Jakob.

Mặc dù chỉ chiếm một phần nhỏ trong số những cuốn sách được trưng bày tại hội chợ, văn học lại là trung tâm của sự chú ý. Ngay cả một tập sách nổi bật về kiến trúc, một ấn phẩm kinh tế quan trọng, hoặc các ấn bản mới phát hành dành cho giới trẻ hoặc về chủ đề chính trị mới nhất cũng hiếm khi nhận được sự tán thưởng của công chúng. Các ấn phẩm văn học là thước đo tình trạng của thị trường sách. Qua nhiều năm, lịch sử văn học đã đồng nghĩa với lịch sử của hội sách.

Trên nền tảng của thứ được gọi là “nền văn học đổ nát” của những năm 1950 ở Đức, các tác giả văn học Tây Đức tập trung một cách dứt khoát hơn về hiện tại, mặc dù không hoàn toàn bỏ qua những trải nghiệm dưới thời Đức Quốc xã.

Ngoài ra, có những cuốn sách chuyên biệt đã trở thành sách bán chạy, như cuốn Und die Bibel hat doch recht (Kinh Thánh như lịch sử thành văn) của Werner Keller và Mit dem Fahrstuhl in die Römerzeit (Đến thời La Mã bằng thang máy) của Pörtner.

Tại hội chợ năm 1959, có ba tác giả đã thu hút rất nhiều sự chú ý. Điều này phần lớn là do tiểu thuyết của họ thể hiện sự thấu hiểu về quá khứ, cũng như phê phán hiện tại một cách sâu sắc. Cuốn Billard um halbzehn (Những ván bi-a lúc chín giờ rưỡi) của Heinrich Böll kể câu chuyện châm biếm về một thế hệ nhân vật kéo dài 15 năm. Một điểm nổi bật khác của hội chợ năm đó là tác phẩm Cái trống thiếc, tiểu thuyết đầu tay đoạt giải của Günter Grass, một tác giả trẻ triển vọng thuộc nhóm nhà văn Gruppe 47.

Ngay khi vừa ra mắt, Cái trống thiếc đã trở thành cơn sốt chỉ sau một đêm và trước khi khai mạc Hội sách Frankfurt khá lâu, các nhà xuất bản nước ngoài đã tích cực tranh giành bản quyền dịch thuật. Nhà phê bình văn học Walter Höllerer đã so sánh Grass với Grimmelshausenii, Rabelais và Balzac, nhưng Thành phố Bremen đã từ chối trao giải thưởng văn học cho Grass vì thái độ quá dễ dãi của ông đối với tình dục.

Một cuốn tiểu thuyết của tác giả 25 tuổi người Đông Đức, Uwe Johnson, cũng thu hút được sự chú ý tại hội sách. Đề tài của Mutmassungen über Jakob (Những suy đoán về Jakob) là sự chia tách của nước Đức và những khó khăn cố hữu liên quan đến việc tìm ra một điểm hòa hợp giữa hai thế giới hoàn toàn trái ngược nhau. Johnson cũng gia nhập với Günter Grass, trở thành thành viên của Gruppe 47, mà ở Đức được gọi là “Quán cà phê trung tâm của một nền văn học không có thủ đô”.

Trên thị trường quốc tế, In the Labyrinth (Trong mê cung), cuốn tiểu thuyết của tiểu thuyết gia kiêm nhà làm phim người Pháp Alain Robbe-Grillet, được dịch sang tiếng Đức với nhan đề Die Niederlage von Reichenfels, là một nỗ lực triệt để nhằm loại bỏ hoàn toàn tính chủ quan của cách kể chuyện truyền thống, đồng thời tạo ra một mô tả chính xác toàn diện về thế giới khách quan.

Nhà văn và nhà làm phim người Italy Pier Paolo Pasolini cũng thu hút sự chú ý với cuốn sách Vita Violenta (Cuộc sống bạo lực), lấy bối cảnh là khu ổ chuột ở vùng ngoại ô La Mã.

Cùng năm đó Heinrich Böll đứng đầu danh sách bán chạy nhất với Billard um halbzehn (Những ván bi-a lúc chín giờ rưỡi), xếp trên Spielball der Götter (Trò chơi của các vị thần) của Rudolf Hagelstange, Der Leopard (Con báo) của Giuseppe Tomasi di Lampedusa, Bác sĩ Zhivago của Boris Pasternak và Exodus (Về miền đất hứa) của Leon Uris.

Tuy nhiên, điều bất ngờ là khi bàn tới lợi nhuận, các câu chuyện chiến tranh và tiểu sử do người Đức sáng tác lại vượt xa mọi đối thủ cạnh tranh khác.

Heinz G. Konsalik đã gây chấn động khi hai cuốn tiểu thuyết chiến tranh của ông là Der Arzt von Stalingrad (Vị bác sĩ từ Stalingrad) và Straffbattalion 999 (Tiểu đoàn hình sự 999), viết dựa trên kinh nghiệm của ông với vai trò là phóng viên chiến trường, bán được hơn một triệu bản.

Cũng gặt hái thành công ở thể loại này là các tác phẩm của Wolfgang von Parth: Vorwärts Kameraden-Wir müssen zurück (Tiến lên các đồng chí, chúng ta phải rút quân) và Einen Besseren findest du nich (Không gì tốt hơn), câu chuyện về một người lính vô danh trong Đại chiến. Các cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của Johannes Mario Simmel tiếp tục thu hút sự quan tâm.

Peter Weidhaas/NXB Thế giới & Omega+

SÁCH HAY