Hỏa hoạn ở 'làng Mặt Trăng' phơi bày mặt tối của quận Gangnam

Khu ổ chuột Guryong ở Gangnam từ lâu được coi là biểu tượng cho khoảng cách giàu nghèo ở Hàn Quốc. Ảnh: CNN.

Thế giới vốn biết khu phố Gangnam tại Seoul (Hàn Quốc) với sự giàu có và những tòa nhà cao tầng hào nhoáng. Dẫu vậy, không phải ai cũng biết đến khu ổ chuột nằm ở góc của quận Gangnam - nơi có những ngôi nhà tạm bợ bị phá hủy bởi trận hỏa hoạn hôm 20/1.

Vụ việc hôm 20/1 là sự kiện mới nhất liên quan đến hỏa hoạn, lũ lụt và các thảm họa khác trong những năm qua ảnh hưởng tới làng Guryong, một trong những khu ổ chuột cuối cùng còn sót lại của Seoul.

Theo CNN, vụ hỏa hoạn khiến khoảng 500 người phải sơ tán. Đám cháy bùng phát lúc 6h28 kéo dài khoảng 3 giờ đã phá hủy khoảng 60 ngôi nhà, Reuters đưa tin. Hiện tại, chưa có báo cáo về thương vong.

Ông Shin Yong-ho - quan chức Trạm cứu hỏa Gangnam - cho biết nhóm phản ứng nhanh đầu tiên đã có mặt sau 5 phút kể từ khi vụ cháy bùng phát.

Họ điều động hàng trăm lính cứu hỏa, cảnh sát và nhân viên cứu hỏa, đồng thời triển khai hàng chục xe cứu hỏa và 10 trực thăng. Cơ quan chức năng dập tắt đám cháy vào khoảng 11h50 với thiệt hại ước tính rộng 2.700 m2.

"Làng Mặt Trăng" giữa khu phố hoa lệ

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đã ra chỉ thị khẩn cấp và từng cảnh báo về khả năng dễ dẫn tới hỏa hoạn tại khu vực có những ngôi nhà san sát nhau ở Guryong.

Theo phát ngôn viên tổng thống, ông Yoon - người đang ở Thụy Sĩ tham gia Hội nghị thường niên Diễn đàn Kinh tế Thế giới - yêu cầu các quan chức huy động tất cả nguồn lực sẵn có để ngăn chặn thương vong.

Ông Shin cho biết ngọn lửa dường như bắt đầu từ một trong những ngôi nhà được làm bằng ván gỗ ép và tấm nhựa. Giới chức Hàn Quốc đang điều tra để xác định chính xác nguyên nhân hỏa hoạn.

Khói bốc lên từ đám cháy tại làng Guryong - khu ổ chuột cuối cùng ở quận Gangnam giàu có - ở Seoul hôm 20/1. Ảnh: Yonhap.

Làng Guryong ban đầu là nơi định cư cho cư dân Seoul phải di dời do dự án đổi mới đô thị của thành phố trước Thế vận hội Mùa hè 1988, theo Washington Post. Là một phần của dự án, các khu dân cư thu nhập thấp đã nhanh chóng bị loại bỏ.

Để chuẩn bị cho Thế vận hội, hàng trăm nghìn cư dân chứng kiến nhà mình bị san bằng để nhường chỗ cho những con đường mới, tòa nhà chọc trời, sân vận động và công viên.

Nhiều người trong số này buộc phải tìm đến những ngọn đồi cằn cỗi, xây dựng những ngôi nhà tạm bợ. Giờ đây, khu vực này được gọi với cái tên “Làng Mặt Trăng” vì độ cao của những ngọn đồi.

Những khu ổ chuột kiểu này vẫn còn tồn tại ở Seoul - một trong những thành phố phát triển nhất thế giới. Một trong những “Làng Mặt Trăng” từng là cảm hứng cho bộ phim Hàn Quốc đoạt giải Oscar 2019 “Ký sinh trùng” mô tả sự phân chia xã hội sâu sắc tại quốc gia này.

Mất nhà ngay trước Tết

Theo CNN, khu ổ chuột Guryong từ lâu được coi là biểu tượng cho khoảng cách giàu nghèo ở Hàn Quốc - nền kinh tế lớn thứ tư châu Á.

Các tòa nhà chung cư cao tầng của Gangnam nằm cách những ngôi nhà lụp xụp của Guryong chưa đầy 1 km, nơi nhiều cư dân sống trong những ngôi nhà tạm bợ chật chội xây dựng từ các vật liệu như gỗ và tôn.

Nhiều cư dân của “Làng Mặt Trăng” ở độ tuổi 60 trở lên, vật lộn kiếm sống trong bối cảnh thiếu hụt phúc lợi trong xã hội già hóa dân số nhanh chóng. Dữ liệu chính thức cho thấy khoảng 40% người cao tuổi ở Hàn Quốc sống trong cảnh nghèo đói, xếp hạng cao nhất trong nhóm các quốc gia phát triển OECD.

Ở Guryong, nhiều cư dân cao tuổi cũng đối mặt với các vấn đề sức khỏe liên quan đến tuổi tác, theo Lee Un-cheol - Phó trưởng nhóm cộng đồng địa phương của Guryong.

Trong bài phỏng vấn gần đây, ông nói các cư dân đã được thông báo kịp thời về vụ cháy thông qua bộ phận liên lạc khẩn cấp, đồng thời có những cá nhân tới hỗ trợ sơ tán đối tượng có khả năng vận động suy giảm.

Những ngôi nhà làm từ bìa cứng dọc theo các con hẻm ngoằn ngoèo của Guryong từ lâu phải đối mặt với rủi ro hỏa hoạn và những rủi ro an toàn khác. Kể từ năm 2009, khu vực chứng kiến ít nhất 16 vụ hỏa hoạn, trong đó có một vụ khiến một cư dân thiệt mạng vào năm 2014.

Khu ổ chuột cũng bị ảnh hưởng nặng nề bởi lượng mưa và bão kỷ lục vào mùa hè năm ngoái.

Các chung cư cao tầng ở tòa tháp Gangnam đối lập với làng Guryong. Ảnh chụp vào ngày 24/11/2020. Ảnh: Bloomberg.

Bất chấp thiệt hại lặp đi lặp lại ở Guryong, các kế hoạch tái phát triển khu vực này của chính phủ xuất hiện ít nhất một thập niên trước đã không đạt được nhiều tiến triển trong những năm qua, do bất đồng trong vấn đề bồi thường và nhiều lý do khác.

Năm 2019, 406 hộ gia đình - hơn 1/3 dân số khu ổ chuột - đã được di dời, theo chính quyền Gangnam. Hiện tại, vẫn còn hơn 1.000 cư dân sinh sống tại đây.

Tháng 5/2022, quận Gangnam chia sẻ thêm kế hoạch tái phát triển, cho biết khu đất sẽ chuyển thành “khu dân cư sang trọng thân thiện với môi trường”. Chính quyền Seoul đặt mục tiêu cuối cùng là “loại bỏ những nơi cư trú làm bằng lán và nhựa vinyl”.

Thị trưởng Seoul Oh Se-hoon đã đến thăm ngôi làng và chỉ đạo các quan chức lập kế hoạch di dời những người bị mất nhà cửa trong vụ hỏa hoạn. Chính quyền Gangnam đã đảm bảo hàng chục phòng khách sạn làm nơi ở tạm thời cho họ.

Lim Jong-rye - 82 tuổi, cư dân Guryong - cho biết ông cùng những người hàng xóm đang “bối rối” và không có nơi nào để đi khi Tết Nguyên đán gần kề.