Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) vừa có báo cáo nhanh về tình hình khai báo hải quan của các hội viên VFA là thương nhân xuất khẩu gạo sau khi văn bản số 1106/QĐ-BCT của Bộ Công Thương có hiệu lực từ 0h ngày 11/4.
Theo VFA, do không nhận được thông báo chính thức về thời gian mở đăng ký tờ khai xuất khẩu gạo, một số thương nhân đã bố trí nhân sự trực canh khai tờ khai hải quan xuyên đêm từ 0h ngày 11/4.
“Các thương nhân đã truyền đủ dữ liệu cần thiết cho các lô hàng xuất gồm: hợp đồng, hóa đơn thương mại, phiếu đóng gói, bảng kê số container/số seal của hãng tàu… và theo dõi hệ thống khai báo hải quan đến 23h ngày 11/4 nhưng không nhận được phản hồi từ hệ thống của hải quan”, VFA cho biết.
Tuy nhiên, sau 23h ngày 11/4, một số thương nhân tạm dừng theo dõi hệ thống khai hải quan vì nghĩ rằng hệ thống sẽ không mở lúc 0h ngày 12/4, ngày nghỉ cuối tuần và không có cán bộ hải quan tiếp nhận làm việc.
 |
| Doanh nghiệp không chủ động được trong việc đăng ký xuất khẩu gạo do không nhận được thông báo chính thức. Ảnh: Hoàng Hà. |
Về bất cập, VFA ghi nhận ít nhất 3 thương nhân đã gặp phải tình huống sau: các tờ khai đăng ký hải quan kể từ thời điểm 0h ngày 11/4 đã có sổ tờ khai và đã phân vào luồng đỏ; tuy nhiên, đến ngày 13/4, sau khi tải kiểm tra trên hệ thống hải quan cập nhật, lại thấy ngày đăng ký của các tờ khai này “tự động” bị lùi về thời điểm 10/4.
Thậm chí, có cả trường hợp các tờ khai hải quan đã có sổ tự khai nhưng chưa phân luồng, đã được ghi nhận trước đó, đến thời điểm sáng 14/4 lại bị mạng hải quan xóa bỏ khi chưa đủ 15 ngày theo quy định.
Một số thương nhân cũng phản ảnh việc phân bổ hạn ngạch thông qua hình thức đăng ký hải quan trừ lùi chưa gắn liền với nghĩa vụ thua mua lúa gạo trong dân của một số thương nhân, năng lực giao dịch hiệu quả thực tế của các thương nhân.
“Hàng hóa sẵn sàng với số lượng lớn tại bãi chờ xuất của các cảng đã khá lâu, mỗi ngày các thương nhân phải chịu phí lưu bãi, lưu container, chi phí vận chuyển container hàng hóa từ kho lên cảng; chi phí nâng hạ, đảo chuyển, sản xuất, giám định, khử trùng, kiểm dịch rồi đền bù hợp đồng, lãi suất ngân hàng, chi phí bao bì… lên đến hàng tỷ đồng”, báo cáo của VFA cho biết.
Do đó, VFA kiến nghị giải tỏa toàn bộ lượng gạo hàng hóa đã sẵn sàng tại các cảng. Cụ thể, tạo điều kiện cho các thương nhân khai tiếp những đơn hàng còn đang khai dở dang và cho thông quan hết toàn bộ lượng gạo hàng hóa đã nằm trên cảng trong thời gian sớm nhất có thể (số lượng thực tế ước không vượt quá 300.000 tấn).
VFA cho rằng cần cho phép xuất khẩu lại gạo nếp (mã HS 1006.30) và các mặt hàng gạo hữu cơ không giới hạn sản lượng do thực tế phân khúc này không ảnh hưởng đến cân đối cung cầu lương thực trong nước.
Tổng cục Hải quan tạo điều kiện phân luồng xanh và luồng vàng cho các lô hàng đã sẵn sàng ở cảng khi khai báo hải quan để được thông quan nhanh chóng.
Đối với những đơn hàng đã ký hợp đồng nhưng hàng hóa chưa sẵn sàng tại cảng, một số thương nhân tham gia báo cáo cho biết họ đang nỗ lực đàm phán với phía khách hàng nhằm hòa hoãn thời gian giao hàng.
Về hạn ngạch 400.000 tấn, VFA đề nghị các cơ quan có thẩm quyền ngay lập tức áp dụng biện pháp chế tài đối với các thương nhân đã truyền tờ khai nhưng không xuất trình đúng, đủ số lượng hàng hóa, số container và số seal của container hàng đã đóng xong như đã khai báo.
VFA đề nghị hủy toàn bộ tờ khai đã được truyền của thương nhân tại hệ thống nếu phát hiện việc khai khống số lượng, khai khống số container và số seal, không xuất trình được hàng hóa khi kiểm hóa.
Về phía hải quan, VFA đề nghị phải công khai minh bạch về thời gian mở hệ thống cho khai hải quan, có văn bản triển khai cụ thể để Cục Hải quan địa phương, Chi cục Hải quan cửa khẩu và thương nhân biết để thực hiện.
VFA cũng kiến nghị xem xét miễn, giảm thuế, lãi suất ngân hàng để giúp các thương nhân vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay, tạo điều kiện cho thương nhân tiếp tục thực hiện các hợp đồng bao tiêu tiêu thụ lúa gạo với nông dân.
