Mùi thơm hấp dẫn tỏa ra từ những chiếc bánh tại quầy hàng của anh Brij Bihari Rai, ở bên ngoài sở thú Patna. Nằm trên vỉ nướng là món ăn đặc biệt của anh Rai có tên gọi "litti chokha" - bột mì được vo thành từng viên tròn, có nhân, nhúng trong bơ sữa trâu lỏng rồi đem nướng, ăn cùng cà tím hoặc khoai tây nghiền.
Song anh Rai cho biết có một loại nguyên liệu khác đóng vai trò quan trọng tạo nên hương vị đặc biệt của loại bánh này.
"Ngọn lửa, khói và tro từ phân bò khiến món ăn này có hương vị đặc biệt và đó là lý người ta tìm đến quầy hàng chúng tôi để thưởng thức món ăn", anh nói với Guardian.
Tuy nhiên, anh Rai là một trong khoảng 5.000 người bán hàng rong ở Patna, thủ phủ bang Bihar, nói rằng việc bán hàng của họ đang bị đe dọa.
Sau khi chất lượng không khí ở Patna giảm xuống mức nghiêm trọng, chính quyền bang đã ban hành lệnh cấm người dân đốt phân bò và than đá, nói rằng đây là nguyên nhân gây ra ô nhiễm. Và những người bán hàng rong nói rằng nếu không có khói từ phân bò, món ăn của họ sẽ bị hủy hoại.
 |
| Một quầy bán bánh litti chokha ở Patna. Ảnh: Guardian. |
"Người ta đến chỗ chúng tôi chỉ vì hương vị đặc biệt. Ai sẽ đến nữa nếu thức ăn không còn mùi vị đó?", anh Rai nói. Anh đã ăn nên làm ra sau khi diễn viên nổi tiếng Bollywood Aamir Khan ghé qua quầy hàng của anh năm 2012 để ăn bánh litti chokha.
Chính quyền đã hứa sẽ cung cấp cho người bán hàng rong bếp ga mini để thay thế loại nhiên liệu truyền thống, nhưng anh Rai nói ga không thể thay thế được phân bò và "chúng tôi đơn giản là sẽ phải nghỉ bán".
Những người bán hàng rong khác cũng kêu ca họ không thể làm thức ăn mà không có loại chất đốt thường dùng. Bánh fritter, món ăn yêu thích của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, được làm từ bột, chiên ngập dầu và dùng lửa phân bò hoặc lửa than để khiến món ăn được giòn.
Baban Sao, một người bán fritter, kiếm được khoảng 1.000 rupee một ngày và một phần không nhỏ trong khoản thu nhập đó được dùng để mua than đá.
"Chính than là thứ giúp món ăn có hương vị và những người yêu thích món ăn thường ăn chúng với ớt xanh chiên", anh cho hay.
 |
| Quầy hàng của anh Brij Bihari Rai ở Patna. Ảnh: Guardian. |
Vishal Anand, điều phối viên chương trình của Hội Hàng rong Quốc gia Ấn Độ, nói lệnh cấm sẽ ảnh hưởng đến hơn 5.000 người bán hàn rong vì đa số họ chủ yếu dùng than đá và phân bò làm chất đốt.
Patna không phải là nơi đầu tiên tại Ấn Độ cấm đốt phân bò. Năm 2015, loại nhiên liệu này bị cấm tại các khu vực xung quanh đền Taj Mahal, công trình kiến trúc biểu tượng của Ấn Độ, vì lo ngại rằng khói sẽ làm ố vàng lăng mộ được xây bằng đá cẩm thạch trắng.
Năm ngoái, Patna xếp thứ bảy trong số những thành phố ô nhiễm nhất thế giới, theo tổ chức môi trường Greenpeace.
