Tuyển Việt Nam vốn mạnh với cách chơi phòng ngự phản công. Song, khi rơi vào thế bám đuổi về tỷ số, huấn luyện viên (HLV) Park Hang-seo phải chấp nhận hy sinh chiến thuật này để có cơ hội giành vé vào chung kết AFF Cup 2020.
Phương án tấn công tổng lực
Dưới thời HLV Park Hang-seo, tuyển Việt Nam chuyển sang chơi 3 trung vệ. Sơ đồ 3-4-3 được coi là cân đối và đem về không ít thành công trong giai đoạn 2018-2020. Tuy nhiên, những điểm yếu trong khâu tấn công ngày càng bộc lộ, bởi chỉ 2 cầu thủ chạy cánh là chưa đủ để đem lại hiệu quả khi tuyển Việt Nam cần chơi tấn công.
Cũng là 3 trung vệ, nhưng phương án bổ sung nhân sự cho tuyến trên sẽ là giải pháp. Thay vì chỉ để 4 tiền vệ (trong đó có 2 tiền vệ trung tâm), HLV Park sẽ sắp xếp nhiều nhân sự hơn ở tuyến giữa. Tương tự là vị trí tiền đạo.
Nguyễn Tiến Linh thường xuất trận với sơ đồ trung phong duy nhất. Ở trận bán kết lượt đi, Nguyễn Công Phượng thay thế đàn em với sự hỗ trợ từ phía sau của Nguyễn Quang Hải và Nguyễn Văn Toàn. Tuy nhiên, kế hoạch này sớm bị bại lộ và kết quả là tuyển Việt Nam nhận đòn hồi mã thương ở phút 14.
Trong nhiều trận đấu, sơ đồ 3-5-2 được tuyển Việt Nam triển khai. Tuy nhiên, cặp tiền đạo Tiến Linh - Công Phượng cho thấy nhiều vấn đề. Hai cầu thủ này thường xuyên mất liên lạc và không để lại dấu ấn bằng những pha phối hợp với nhau. Nếu muốn dùng sơ đồ 2 tiền đạo, nhà cầm quân người Hàn Quốc phải tìm cách khác.
Văn Toàn kết hợp cùng Tiến Linh có thể là phương án. Nhiều khả năng, thuyền trưởng tuyển Việt Nam sẽ quay lại với phương án nhân sự cũ khi để Phan Văn Đức đá chính. Cầu thủ người Nghệ An có thể dạt cánh trong sơ đồ 3-4-3 hoặc xâm nhập vòng cấm nhiều hơn khi Quang Hải bó vào trong, trở thành tiền vệ trung tâm thứ 3.
Ở hàng thủ, không khó để dự đoán bộ 3 trung vệ sẽ là Bùi Tiến Dũng, Quế Ngọc Hải và Nguyễn Thành Chung. Ở vị trí thủ môn, Trần Nguyên Mạnh không có lỗi trong 2 bàn thua gần nhất. Anh còn để lại dấu ấn bằng pha cản phá penalty của Chanathip. Sự ổn định của thủ môn này đảm bảo cho anh suất bắt chính.
HLV Park cũng sẽ đau đầu với 2 vị trí chạy cánh. Nguyễn Phong Hồng Duy cho thấy sự non nớt về bản lĩnh khi liên tục mắc sai lầm ở trận đấu tối 23/12. Phạm Xuân Mạnh có ít phút vào sân. Đây có thể là phương án tốt nếu Hồng Duy không đủ đáp ứng yêu cầu.
Tương tự là trường hợp của Văn Thanh. Anh đang đuối hơn Hồ Tấn Tài, người chơi cùng vị trí, ở nhiều chỉ số, dù được chơi nhiều hơn. Văn Thanh có tỷ lệ tạt bóng chính xác là 0% và chưa có kiến tạo nào. Trong khi Tấn Tài có 36,4% chính xác trong những cú tạt bóng và 2 lần kiến tạo thành bàn.
Sẽ không lạ khi HLV Park để Xuân Mạnh và Tấn Tài đá chính.
Phương án đảm bảo sự chắc chắn
Khả năng chơi phòng ngự phản công của tuyển Việt Nam là rất nhỏ. Thay vào đó, HLV Park có thể sử dụng sơ đồ 3-4-3 với khả năng chuyển đổi sơ đồ tốt hơn và đảm bảo sự cân bằng giữa tấn công và phòng ngự.
Tuyển Việt Nam từng sử dụng con người theo cách tương đối bảo thủ ở vòng loại thứ 3 World Cup 2022. HLV Park không thay đổi nhân sự trừ khi bất đắc dĩ. Đó có thể là cách rèn quân của chiến lược gia người Hàn Quốc để phục vụ cho AFF Cup và đến lúc này, khi tuyển Việt Nam rơi vào thế khó, ông sẽ dùng lại phương án đã dày công chuẩn bị.
Tiến Linh sẽ đảm nhận trọng trách ghi bàn ở vị trí trung phong. Văn Đức cùng Quang Hải là 2 tiền đạo cánh hỗ trợ số 22 ở phía sau. Cặp tiền vệ trung tâm được "đóng đinh" với Hoàng Đức và Tuấn Anh.
Thành Chung, Ngọc Hải và Tiến Dũng có thể là bộ 3 trung vệ. Tiến Dũng được đăng ký trở lại, nhưng khả năng đảm bảo chuyên môn vẫn là dấu hỏi khi trận đấu sẽ diễn ra với cường độ cao. Tấn Tài có thể chơi thay Tiến Dũng và phương án này khả dĩ hơn so với Nguyễn Thanh Bình.
Lúc này, không có khác biệt về mặt chuyên môn giữa hai thủ thành được HLV Park đăng ký cho trận đấu sắp tới. Thủ môn Tấn Trường cũng có thể được vào sân.
Với đội hình 3-4-3 cùng những con người quen thuộc, tuyển Việt Nam có thể chuyển đổi thành nhiều phương án sơ đồ khác nhau. Hồng Duy và Văn Thanh chơi thấp, tuyển Việt Nam có sơ đồ 5-3-2 hoặc 5-4-1, tùy vào vị trí của 2 tiền đạo cánh Văn Đức và Quang Hải.
Quang Hải bó vào giữa nhiều hơn, chơi phía sau tiền đạo mục tiêu trong khi Văn Đức xâm nhập vòng cấm, tuyển Việt Nam chuyển thành sơ đồ 3-5-2. Bộ ba tiền vệ trung tâm Hoàng Đức - Tuấn Anh và Quang Hải tạo thành hình tam giác và chuyển vị trí thường xuyên, tạo nên những phương án triển khai bóng khác nhau.
Tuấn Anh có thể đá thấp nhất với nhiệm vụ thu hồi bóng. Tiền vệ người Thái Bình cũng có thể đứng ngang hàng với Hoàng Đức để Quang Hải trở thành hộ công sau lưng cặp tiền đạo.